Z wudaća: srjeda, 29 julija 2020

Rom (dpa/SN). Italske knježerstwo chce koronapandemije dla wukazany wu­wzać­­ny staw hač do 15. oktobra podlěšić. Wón płaći tam hižo šěsć měsacow a by so poprawom 31. julija skónčił. Mini­sterski prezident Giuseppe Conte rje­kny wčera w Romje, zo je podlěšenje „nje­wobeńdźomne“. Politikarjo prawicarskeje opozicije a někotři prawniscy fachowcy so tomu spřećiwjeja. Woni maja zakładne prawa ludźi za wohrožene a wumjetuja knježerstwu, zo z dekretami knježi a parlament wuzamkuje. Nuzowy staw w Italskej poprawom jenož po přirodnych katastrofach wukazaja.

Wien (dpa/SN). USA a Ruska su nowu fazu­ swojich rozmołwow wo kontroli jadro­weho brónjenja zahajili. W dźěłowych skupinach su so knježerstwowi fachow­cy wobeju stron wčera we Wienje zetkali, zo bychu šansy wotbrónjenja pruwowali.

Po informacijach ruskeho wonkow­neho ministerstwa w Moskwje chcedźa so fachowcy hač do jutřišeho z wojer­skimi doktrinami, potencialemi wohroženja, z transparencu a mjezsobnymi kontrolemi rozestajeć.

Zrěčenje „New start“, poslednje hišće wobstejace wo kontroli bróni wobeju krajow, kotrejž wobsedźitej zhromadnje 90 procentow wšěch jadrowych bróni, ma hišće něhdźe lěto płaćić. Wone wob­mje­zuje ruske a ameriske składźišća ato­mo­wych bróni na stajnje 800 nošnych systemow a 1 550 zasadźomnych roz­buchadłow. USA chcedźa nowe zrěčenje wo kontroli brónjenja na Chinu rozšěrić. Ta pak so raznje spjećuje, wo swojim přirunujomnje małym, ale spochi rosćacym składźe atomowych bróni rěčeć.

Zamołwići starosća so raznje přiběracych padow koronawirusa dla

Berlin (dpa/SN). Přiběraceje ličby nowych padow korony w Němskej dla so Roberta Kochowy institut (RKI) boji, zo móhł so dotalny pozitiwny trend w Němskej do na­přećiwneho wobroćić. Minjene sydom dnjow běchu 3 611 nowych infek­cijow zliči­li, rjekny prezident instituta Lothar Wieler wčera w Berlinje. Nowe natyk­njenja z wirusom zbudźeja „wulke starosće“. Hłowna přičina přiběracych padow je po słowach Wielera zwjeršnosć při dodźerženju prawidłow. Hač jedna so hižo wo móžnu druhu žołmu, dotal hišće njewědźa, móhło pak być.

Minjeny čas bě so poradźiło ličbu nowych infekcijow na 300 do 500 wšědnje wobmjezować, kaž prezident instituta wu­zběhny. Mjeztym je połoženje hinaše: Minjeny pjatk bě jich 815 padow wjac, njedźelu 700 a wčera 600.

Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak a jeho gmejnska rada mataj chětro twjerdy worjech tłusnyć. Priwatnik z gmejny chce twarić, z dowolnosću pak so komuna ze wšelakich přičin dliji. To zbudźa diskusije a wumjetowanja, kaž mjez druhim na wuradźowanju rady 2. julija w Pěskecach. Serbske Nowiny rozprawjachu wo tychle kritiskich hłosach a zo njeje wšitko jenož mědlizanje, tež w našich serbskich gmejnach nic. To ma wjesnjanosta Čornak za wobškodźenje dźěła gmejnskeje rady. Wšako njesłuša to za njeho do rozprawnistwa, ale skerje měli SN to jako či­tar­ski list wozjewić. Znapřećiwjam a pra­ju: Runje to je tež nadawk medijow. Jako žurnalisća mamy njewotwisnje a tak rozprawjeć, kaž je woprawdźe było. Potajkim tež, zo su tu a tam kritiske hłosy. A to budźemy tež dale činić, cyle po hesle ameriskeho žurnalista Stewarta Alsopa „Nowinarstwo dyrbi swobodu měć wšitko rjec, zo njebychu wěsći ludźo swobodu měli wšitko činić.“ Janek Wowčer

Čłonojo a přećeljo towarstwa wudźerjow „Pließnitztal“ dyrbjachu minjeny kónc tydźe­nja w Šunowje-Bartonom (Schönau-Berzdorf) južnje Zhorjelca ryby z tamni­šeho Libeloweho hata wułójić. Hižo minjenej lěće bě tam spadowacy staw wody widźom­ny. Lětuša sucha zyma je połoženje dale přiwótřiła. Dźeń a mjenje wody w haće a woteběracy kislik we wodźe su čłonow towarstwa nuzowali jednać, zo njebychu ryby zahinyli. Podpěru dóstachu wudźerjo ze stron Hózničanskeho (Petershain) rybarskeho zawoda. Tón přewostaji jim trěbne saki a postara so wo transport rybow do wjetšich hatow, zo bychu so tam zaso zhrabali. Foto: Stefano Nostitz

Praha (ČŽ/K/SN). Ekonomija Čěskeje repu­bliki wuskutkow z wobšěrnych naprawow přećiwo koronakrizy dla lětsa prawdźepodobnje wo 7,5 procentow spadnje, wočakuja eksperća bankow kraja.­ Najwjetši minus nasta w druhim kwartalu. Zdobom skedźbnjeja fachowcy na to, zo doc­pěje hospodarstwo kraja niwow­ lěta 2019 najzašo za dwě lěće. Je­ho­ dalše wuwiće hłownje wot toho wotwisuje, kak skutkowne budu spěchowanske naprawy knježerstwa a kak spěšnje móža dowěru wobydlerjow do čěskeje ekonomije wobnowić.

Móhłrjec „ruku w ruce“ z nahladnym zniženjom wukonliwosće hospodarstwa je so w minjenych měsacach tež ličba bjezdźěłnych podwojiła – z njecyłych třoch procentow na šěsć. Njedźiwajcy toho­ ma Čěska we wobłuku Europskeje unije dale najnišu kwotu bjezdźěłnosće. Nastupajo dowěru do čěskeje ekonomije jewja so pozitiwne signale. W juniju je dowěra wo 9,5 dypkow na 86,7 dypkow zrostła. Po wudyrjenju pandemije bě wona poněčim wo 20 dypkow na 80 spadła, hdyž bě do toho wot lěta 2014 nimale 100 dypkow wučinjała.

Po jednym lěće twarskeho časa „BigBattery Łužica“ LEAG na probu dźěła

Milina zdawa so w Němskej samo­zrozumliwa być. Smy so na to zwučili, zo je zastaranje zaručene. Na časy, w kotrychž elektriska energija wjacore hodźiny k di­spo­ziciji njebě, so snano starše generacije hišće dopominaja. Miks energijow, dźensa do zastaranskeje syće dodawanych, je wo tójšto wobšěrniši hač hišće před třomi lětdźesatkami. Tohodla je syć druhdy jara wućežena, samo hač k hranicy přećeženja. Trjeba tuž je zastaranje z milinu stabilizować.

Zaso raz steji Čorna Pumpa z projektom w srjedźišću energijownistwa, kotryž ma směrodajny do přichoda być. A zdawa so, zo koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) z nim mjenje kontrowersow w ludnosći zbudźa hač předchadnik Vattenfall Europe w lěće 2008 z pilotowej připrawu k wotšćěpjenju wuhlikoweho dioksida z milinarnjoweho procesa. Te­hdyše prócowanja, klimješkodźacy płun dlěje do powětra njepušćeć, běchu zwrěšćili, dokelž je wobydlerjo njeakcepto­wachu.

LSV Nowe Město

– FC Energija Choćebuz 1:10 (0:5)

Zestawa hosći: Stawecki – Florian Brügmann, Pelivan, Storb (46. Jarosch), Borgmann, Eisenhuth (23. Koch), Postelt (46. Lange), Felix Geisler (46. Niklas Geisler), Gladrow (46. Hasse), Hoppe, Felix Brügmann (46. Stettin)

slěd wrotow: 0:1 Fe. Brügmann (10.), 0:2 Hoppe (16.), 0:3 Fe. Brügmann (23./jědnatka), 0:4 Fe. Brügmann (31.), 0:5 Fe. Geis­ler (33.), 0:6 Hoppe (48.), 0:7 N. Geisler (50), 1:7 Tews (61.), 1:8 Borgmann (75.), 1:9 Fl. Brügmann (86.), 1:10 Stettin (89.)

Tež hdyž je FC Energija Choćebuz w druhej testowej hrě jasny wuspěch 10:1 docpěła, njemóže so nichtó tak prawje wjeselić. Wšitcy su mjenujcy widźeli, kak bě so Tobias Eisenhuth ćežko na kolenje zranił a so zwjezł. Při přepytowanju dźeń pozdźišo sportowy lěkar zwěsći, zo bě sej „Eise“ nutřkowny pask torhnył. Tak njebudźe narodny kopar U 19 z FC Energiju do sezony startować móc. Hněw přećiwniskich wrotow k 1:7 za mustwo z kraj­neje ligi bě nadobo pódlanska wěc a runje tak wjeselo nad comebackom Felixa Brügmanna, kiž bě hač do 31. min. trójce trjechił.

Pobrachował je w Nowym Měsće student Niclas Erlbeck, dokelž měješe wažne pruwowanje. Georg Zielonkowski

1. FC Frankfurt n. W.

– FC Energija Choćebuz 1:6 (1:2)

Zestawa hosći: Stahl – Florian Brügmann (46. Lange), Koch (46. Storb), Jarosch, Hoppe (46. Borgmann), Pelivan (46. Felix Geisler), Hasse, N. Geisler, Erlbeck, Postelt (20. Gladrow), Felix Brügmann (46. Stettin)

slěd wrotow: 0:1 Fe. Brügmann (10.), 1:1 Henning (37./jědnatka) 1:2 Fe. Brügmann (44.), 1:3 Stettin (55.), 1:4 Stettin (60.), 1:5 Stettin (66.), 1:6 Fe. Geisler (87.)

Zawěsće zaležeše na wulkej horcoće dnja kaž tež na intensiwnych treningowych jednotkach dnja, zo dyrbjachu so hosćo widźomnje napinać, chcychu-li koparjo FC Energije přećiwo cyłkej z Braniborskeje ligi porjadnje wobstać. Při­wšěm poradźi so jim spěšne nawjedo­wanje, kotrež pak k hrajnej wěstoće njewje­dźeše. Nimo toho přehnawachu hosćićeljo na bojow­niskim polu z twjer­dymi dwubojemi, tak zo dyrbješe youngster Jeremy Postelt trawnik hižo zahe wopu­šćić. Z pokutnym kopom domjacy wurunachu. Krótko do połčasa třěli Felix Brügmann 1:2.

Marian Žur (nalěwo) z Lejna je so na 37. Lipšćanskim triatlonje wobdźělił, a to wosmy raz pospochi. Nimale kóžde lěto je Žur na olympiskej distancy (1,5 km płuwanje/40 km kolesowanje/10 km bě­ha­nje) swój wosobinski čas polěpšił. Lětsa přeprěči cilowu liniju po 2:21 hodź. Tež Torsten Müller z Pančic-Kukowa bě jako triatlet pódla. Foto: Elias Žur