Z wudaća: štwórtk, 30 julija 2020

Algow dla so w jězorje njekupać

Budyšin. Strowotniski zarjad tuchwilu wotradźa, kupać so w Budyskim spjatym jězorje sylneho rozpřestrěća módreje mo­kricy (Blaualge) dla. Woda je zdźěla hižo mutna. Módra mokrica produkuje jědy a škodźi strowoće. Wosebje w sen­sibel­nych ludźoch móže sliničce (Schleimhaut) škodźeć a alergiske reakcije kože zbudźić. Někotre družiny bakterije wuwabjeja samo běhawu, hdyž wodu póžěraš.

Znowa wuznamjenjena

Bórkowy. Němski turistiski zwjazk je znowa turistisku informaciju w Bórkowach na přichodne tři lěta z certifikatom i-Marke wuznamjenił. Sobudźěłaćerki a sobudźěłaćerjo su pruwowanje z „jara derje“ wobstali. Dohromady je Bórkowska turistiska informacija 95 ze 100 móžnych­ dypkow dóstała. K pozitiwnym wuslěd­kam mjez druhim słušeše, zo je informacija tež zwonka wotewrjenskich časow docpějomna.

Wjetša bjezdźěłnosć w juliju

Medijowy labor 2020 w Budyskim studiju SAEK

Budyšin (SN/pdź). W prózdninach so z ani­maciju, programěrowanjom a 3D-ćišćom zaběrać – to móžeš tuchwilu w Budyskim studiju SAEK pod nawodom Michała Cyža. Dźewjeć młodym zajimcam w starobje jědnaće do 15 lět zmóžnja wón w běhu tydźenja přistup do swěta najmodernišeje techniki. Jedna so tu wo pilotny projekt, spěchowany wot Załožby za serbski lud.

Budyšin (CRM/SN). Wčera wječor wotmě so w tachantskej cyrkwi swj. Pětra dalši koncert w rjedźe „Budyske pišćelowe lěćo“­. Wotpowědnje tuchwilnej situaciji běše ewangelski dźěl Božeho domu derje wobsadźeny. Mjeno interpreta před Eu­lowymi pišćelemi skutkowaše dźě tež kaž magnet. Přetož naš krajan Tomaš Žur běše jako cyrkwinski hudźbnik a koncertny organist na sobu najwuznamnišim městnje swojeho razu w Němskej, w Berlinskej katedrali swj. Jadwigi dlěje hač štyri lětdźesatki swěru swoju słužbu wukonjał. Nětko wěnuje so jako wuměnkar dale koncertam w kraju a wukraju.

„Za Budyšin je sej Tomaš Žur woprawdźe najćeše kompozicije wupytał“, rea­gowaše jedyn z Budyskich hudźbnikow na fenomenalny poskitk. Kajke to hudźbne wudodnjenje a kajka to dale sylna kondicija wuměłca!

Załožba za serbski lud wupisuje kóžde lěto semesterske stipendije za studij sora­bistiki na Instituće za sorabistiku w Lipsku. Nětko staj lońšej stipendiataj swoje dźěło předstajiłoj.

Budyšin (SN/pdź). W sydarni Budyskeho Serbskeho domu přewjedźechu wčera dopołdnja kolokwij stipendiatow Załožby za serbski lud, kotraž kóždolětnje třom zajimowanym studentam semesterski stipendij w Lipsku zmóžnja. W studijnym lěće 2019/2020 běštaj to snadneho naprašowanja dla jeničce dwaj stipendiataj, wobaj ze Serbiskeje. W běhu přidatneho studija měještaj studentaj wěstu sorabistisku temu wobdźěłać a wuslědki na zakónčacym kolokwiju rozłožić.

Ulrike Neumann a Heike Krupka (wotl.) z měšćanskeho planowanja Wojerecy matej swoje wjeselo nad nastawacym wopytowarjow wodźacym systemje Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki. Wot wčerawšeho skedźbnja wulke oranžowe „E“ na tamnišim Augusta Bebelowym naměsće na industrijny muzej. We wobłuku wozrodźenja naměsta chcedźa tam hišće pjeć ležacych „E“ jako ławki stajić. Město Wojerecy ko­ordinuje naprawy, kotrež su dźěl projekta „Objekt ekstrem“. Dwě lěće přetwar bywšeje bri­ketownje mjeztym traje. 15. oktobra chcedźa „nowu“ Energijowu fabriku swjatočnje wotewrěć a dźeń po tym wopytowarjam znowa spřistupnić. Foto: Katrin Demczenko

Drježdźany (dpa/SN). Zwjazk žurnalistow Němskeje (DJV) je nadpad na žurnalistow magacina Spiegel TV minjenu njedźelu při B 96 raznje zasudźił. „Wospjet dyrbjachmy dožiwić, kak kolegow na zarjadowanjach nadběhuja. Móžemy stajnje zaso rjec: Woni tam swoje dźěło činja“, piše předsydka DJV Sakskeje Ine Dippman. Štóž so na demonstracijach wobdźěli, dyrbi z tym ličić, zo jeho filmuja. Jedyn­ z demonstrantow bě žurnalistow nadběhował a kameramuža z pjasću bił.

Historiski łamk korony dla

Wiesbaden (dpa/SN). Němske hospo­darstwo je na wjeršku koronakrizy dotal njesłyšany łamk dožiwiło. Nutřkokrajny bruttoprodukt (BIP) je w druhim kwar­talu porno prěnjemu wo 10,1 procent wote­běrał, zdźěli Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. Bě to najsylniši spad po zahajenju štwórćlětneho wobličenja BIP w lěće 1970. Najwjetše hospodarstwo Europy tči we hłubokej krizy. Porno lětu 2019 je so hospodarski wukon wo 11,7 procentow wosłabił.

Protesty dale traja

Łódźi wobswětoškitneje organizacije Greenpeace „Esperanza“ (zady) a „Rainbow Warrior“ stej dźensa z Hamburgskeho přistawa do směra na Sewjerne morjo wotjěłoj. Tam chcedźa fachowcy organizacije škody w mórskej přirodźe dokumentować, kotrež tam płunowa a wolijowa industrija přeco hišće při wudobywanju zawinujetej. Foto: dpa/Daniel Bockwoldt

Zastanišćo železnicy přewidźał bě lo­komotiwnik intercity-ćaha pola Bonna a je prosće dale jěł. Pasažěrojo, kotřiž chcychu tam wulězć, móžachu IC hakle na přichodnym dwórnišću w Koblenzu wopušćić. Dokelž na železniskej čarje mjez Kölnom a Bonnom runje twarja, měješe ćah město hłowneho dwórnišća tuž w Bonnje-Beuelu zastać. To pak bě loko­motiwnik přewidźał. Železnica je so za misnjenje mjeztym zamołwiła.

Pozdatneje miny w pincy domu we Wurzenje dla dyrbjachu wjaceswójbny dom ewakuować. 31lětny wobydler bě po někotrych lětach prěni króć zaso do pincy pohladał a tam pozdatnu rozbuchlinu wuhladał. Po tym zo běchu cyły dom rumowali, přijědźe wosebita słužba k wotstronjenju bojowych srědkow, zo by swoje dźěło wukonjała. Spěšnje pak móžeše wšitkich změrować: Pozdatna mina njebě ničo hinaše hač stara po­mazkowa tyza.

Berlin (dpa/SN). W aferje wokoło insolwentneho financneho posłužbnika Wirecard maja FDP a Zeleni po wčerawšim wurjadnym posedźenju financneho wuběrka zwjazkoweho sejma přepytowanski wuběrk za trěbny. Kaž posedźenje z woprašowanjom financneho ministra Olafa Scholza (SPD) a hospodarskeho ministra Petera Altmaiera (CDU) wujewi, je hi­šće tójšto prašenjow, rjekny zapósłanc FDP Florian Toncar wčera wječor w Berlinje. „Je wotwidźeć, zo dyrbimy so tež w přepytowanskim wuběrku z naležnosću zaběrać.“

Podobnje hódnoći to zastupnica Zelenych w financnym wuběrku Lisa Paus. Tež wona bě po wčerawšim posedźenju financneho wuběrka wšo druhe hač spoko­jom. W přepytowanskim wuběrku chcyła so Paus tež zastupnikow kanclerskeho zarjada prašeć, wona dźensa rano w sćelaku ZDF připowědźi. „Stejimy cyle na spočatku wotkrywanja.“

Berlin (dpa/SN). Fachowča FDP za zakitowanje Marie-Agnes Strack-Zimmermann je planowane cofnjenje nimale 12 000 wojakow USA z Němskeje raznje kritizowała. „To je najprjedy raz wosobinske wotličenje prezidenta. To je akcija kamikaze“, rjekny wona w rańšim magacinje sćelaka ZDF z pokazku na prezidenta USA Donalda Trumpa. Tón chcył Němsku trjechić, trjechi pak NATO jako cyłk, štož so skónčnje na Američanow samych wuskutkuje. Jenički dobyćer je ruski prezi­dent Wladimir Putin. „Tón drje je so z luteho wjesela dźensa w nocy lědma do łoža namakał.“ NATO je politikarce FDP hladajo na wohroženje ze stron Ruskeje „wažny pokład“. To nětko prezident USA skóncuje, komuž po słowach Strack-Zimmermann „w hembjerkach šeri“.

Knježerstwo USA chce 12 000 swojich wojakow z Němskeje cofnyć. Potrjechene su zepěranišća w Bayerskej, Badensko-Württembergskej a Porynsko-Pfalcy. Trump bě to hižo w juniju připowědźił, dokelž Němska po jeho měnjenju přemało za brónjenje wudawa.