Z wudaća: wutora, 17 nowembera 2020

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Sakske krajne knježerstwo je dźensa wo dalšich naprawach w boju přećiwo koronawirusej wuradźowało. W běhu dnja chcyše ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) wo tym informować. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wobydlerjow namołwja so aktiwnje na boju přećiwo koronawirusej wobdźělić. „Před nami leža napinace měsacy.“ Je wažne, zo wšitcy zhromadnje – kóždy w swójbje a wokolinje – k tomu přinošuje wjetšemu rozšěrjenju wirusa zadźěwać.

Brüssel (dpa/SN). Wosrjedź koronapandemije stej Madźarska a Pólska Europsku uniju do ćežkeje politiskeje krizy storčiłoj. Protestujo přećiwo nowym móžnosćam EU, kraje chłostać, kotrež prawostatnosć ranja, stej wobaj krajej wčera tomu zadźěwałoj, rozsudźić wo 750 miliardow eurow wobsahowacym konjunkturnym pakeće a docyła wo etaće EU.

Tak drje budźe štwórtk planowane wjerškowe zetkanje statnych a knježerstwowych šefow EU nětko krizowe posedźenje. Wot weta potrjecheny je tež etat za přichodne sydom lět we wobjimje 1,1 biliona eurow. Z nim financuja mjez druhim přiražki za ratarstwo a slědźenske programy. W najhóršim padźe hrozy EU rozpadnyć. Po informacijach diplomatow chcychu zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), prezident Rady EU Charles Michel a prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen hišće dźensa wo dalšim postupowanju wuradźować.

Mjeztym su wjacore kraje připowědźili, zo chcedźa blokadu Pólskeje a Madźarskeje na štwórtkownym wjeršku tematizować. Přiwšěm njeje wotwidźeć, kajke měło rozrisanje wupadać.

30. róčnica němsko-pólskeho zrěčenja k wobkrućenju hranicy

Podstupim/Waršawa (dpa/SN). Składnostnje 30. róčnicy němsko-pólskeho zrěčenja wo mjezy braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) Němcow a Polakow namołwja, sej přećelski poćah mjez krajomaj wažić. „Mjeza, kotraž je nas něhdy dźěliła, je dźensa zwjazowacy element“, wuzběhnje Woidke w zdźělence statneje kenclije. „Zasadźam so za to, zo jako Němcy a Polacy tele wažne kubło tež dale pěstujemy.“ Woidke je koordinator zwjazkoweho knježerstwa za poćahi k Pólskej. „Zrěčenje je puć runało, po kotrymž su Němcy a Polacy w dobrym susodstwje a přećelskim zhromadnym dźěle wjele docpěli.“

W nuzowych situacijach ludźo stajnje wušo hromadźe steja a sej pomhaja. To smy w zašłosći časćišo nazhonili. Wušo hromadźe stać je dźensniši čas wězo ćežko, hdyž nas stajnje a wšudźe na to dopominaja dosć wěstotneho wotstawka dźeržeć, zo bychmy natyknjenju z koronawirusom zadźěwali. Ale w přenjesenym zmysle to tež dźensa płaći, zo jedyn druhemu pomha, hdyž je nuza wulka. A wulka wona w Chróšćanskim Domje swj. Ludmile zawěrno je. Tam dźě njejsu so jenož wobydlerjo z koronawirusom natyknyli, ale tež dźěl personala. Ale starši ludźo maja dale zastarani być, byrnjež wobstejnosće hišće tak špatne byli. Starownju dźě njemóžeš prosće začinić kaž pěstowarnju abo šulu. Tohodla je wšeje chwalby hódne, zo je so na namołwu nawodnicy Chróšćanskeho domu na wšěch 20 dobrowólnikow při­zjewiło, kiž bychu tam wupomhali. To swědči, mi so zda, wo tym, zo smy sej pola nas hišće kusk normalneho swěta wobchowali. Marian Wjeńka

Berlin (dpa/SN). Berlinska policija chce ze wšěmi dowolenymi srědkami přesadźić, zo ludźo na jutře planowanej demonstraciji před zwjazkowym sejmom wšitke předpisy koronapandemije dla dodźerža. Tak nochcedźa přihladować, hdyž wobdźělnicy žane nahubniki njewužiwaja. Dyrbjało-li so to stać, chcedźa zarjadowanje ručež móžno rozpušćić. To je policajska prezidentka stolicy Barbara Slowik wčera w nutřkownym wuběrku domu zapósłancow připowědźiła. Wobrazam kaž njedawno w Lipsku chcedźa na kóždy pad zadźěwać. „Dyrbimy pak tež wo hinašich hač dotal zwučenych naprawach rozmyslować.“

Zwjazkowy sejm chce jutře změny dotalneho zakonja wo škiće před infekcijemi wobzamknyć. Při tym dźe wo dodźerženje wotstawka, wobmjezowanje kontaktow, winowatosć wužiwanja nahubnika, wo zawrjenje wobchodow a zakaz zarjadowanjow. Přećiwnicy naprawow su dotal šěsć demonstracijow z cyłkownje 5 000 wobdźělnikami přizjewili. Demonstracije maja so na naměsće před Reichstagom a w blišej wokolinje přewjesć. Policija chce we wulkej ličbje prezentna być.

W čornej drasće a maskěrowani su so ludźo minjenu sobotu na Grodkowskej dróze w Choćebuzu zhromadźili, zo bychu přećiwo po jich měnjenju njewoprawnjenym wobmjezowanjam wobydlerskich prawow za čas koronapandemije demonstrowali. Dwělujo na oficialnych ličbach smjertnych woporow njesechu woni symboliski čorny kašć z napisom „Přinjesće nam mortwych“. Nimo toho protestowachu přećiwo winowatosći šćěpjenja, kotruž chce zwjazkowy sejm pječa wobzamknyć. ­Policija bě we wulkej ličbje na městnje. Foto: Michael Helbig

Kijew (UŽ/K/SN). Ukraina słuša k tym europskim statam, w kotrychž koronapandemija sobu najhórje zachadźa. W zašłym tydźenju je so wšědnje wjace hač 13 000 ludźi natyknyło. Aktualnje maja 276 857 schorjenych, rozprawja dźenik Ukrainska Prawda. W kraju z 42 milionami wobydlerjow je so wot wudyrjenja krizy w nalěću hač donětka 525 176 ludźi natyknyło. Wjace hač 9 500 z nich je zemrěło. Po ukrainskej agenturje Unian bu tež prezident Wolodymir Zelenskij pozitiwnje testowany a je so tohodla do chorownje podać dyrbjał. Do chorownje je tohorunja šef prezidialneje kenclije přišoł. Knježerstwo je rjad naprawow postajiło, kiž maja tomu přinošować, zo so dalši nahły přirost pandemije zaborzdźi. Mjez druhim su wot 14. nowembra hač do kónca měsaca za cyły kraj kónctydźenske karanteny postajene. Minister za strowotnistwo Maksym Stepanow je ze wšej chutnosću na to pokazał, zo so situacija jenož zmištrować da, hdyž kóždy pomha. Naležnje wón wobydlerjow napomina, kruće dodźeržeć wosebje hygieniske prawidła – nosyć nahubnik, měć wotstawk mjez wosobami sej ruce myć.

W parku Njeswačanskeho hrodu su lětsa wokoło hata a při parkowej muri wjacore ławki nastajeli. Nic mjenje hač 33 přeproša ludźi w pjeć hektarow wulkim arealu parka k posydnjenju. Wokomiknje wjesela so wopytowarjo nad poslednimi nazymskimi słónčnymi pruhami. Rady wuchodźuja so tam tež wobydlerjo susodneho domu z wobstajnym hladanjom. Foto: Lucija Rubinowa

Dokelž w swójbje Slepjanskeje fararki Jadwigi Malinkoweje dorost wočakuja, maja w tamnišej wosadźe nětko takrjec nachwilnu personelnu změnu, kotraž pak tam cyle njeznata njeje.

Slepo (CK/SN). Božu słužbu na jutřišim pokutnym dnju w Slepom změje predikant Manfred Hermaš. Fararka Jadwiga Malinkowa, kotraž so na swoje třeće dźěćo wjeseli, by poprawom hakle 8. decembra do maćerneho dowola šła. Koronapandemije dla pak su jej poručili, swoje dźěło hnydom wotpočować dać. Zastupować budźe ju w přichodnym połdra lěće Wojerowski farar Jörg Michel, kiž jednaćelstwo w Slepjanskim farskim zarjedźe kaž tež dušepastyrske nadawki přewozmje. Podpěrany budźe wot fararja Steffena Krolla z Markersdorfa, kiž při chowanjach a křćiznach wupomha.

Po pjeć dnjach hišće žane wuslědki testy personala nastupajo

Chrósćicy (SN/MWj). Po namołwje Chróšćanskeho Domu swj. Ludmile minjeny tydźeń w socialnych syćach, zo trjebaja nuznje dobrowólnych pomocnikow za hladanje a zastaranje wobydlerjow, je so něhdźe dwaceći zajimcow přizjewiło. Prěni z nich su tam dźensa dźěłać započeli, zdźěli nawodnica Mónika Wenclowa. Někotři su fachowcy na wuměnku, dalši maja nazhonjenja při hladanju starych. „Su pak tež młodźi ludźo, kotřiž wotydźenja na dźěło chodźa a bychu nam kónc tydźenja pomhali“, rozprawja nawodnica. Jako prěnich zasadźichu dźensa bywšich sobudźěłaćerjow. Woni so wuznawaja a njetrjebaja wjele nawoda, na přikład, kak wobydlerjam hladarnje jědź po­dawać abo kak jich myć.