Z wudaća: štwórtk, 19 nowembera 2020

Berlin (dpa/SN). Při demonstracijach přećiwo wobmjezowanjam zjawneho žiwjenja koronapandemije dla je policija wčera po swójskich informacijach w Berlinje hač do wječora 365 ludźi nachwilnje zajała. W dwěmaj padomaj ma sudnik pruwować, hač přepytowansku jatbu wukaza. Při namócnosćach mjez demonstrantami a policiju so dźesać zastojnikow zrani. Něhdźe 7 000 kritikarjow naprawow koronapandemije dla bě mjez twarjenjom Reichstaga a Braniborskimi wrotami po puću. Dokelž njewužiwachu nahubnik a njedźeržachu dosć mjezsobneho wotstawka, je policija demonstraciju rozpušćiła. Do toho bě zwjazkowy sejm knježerstwu wobkrućił, zo wobsteji dale „epidemiske połoženje narodneho rozměra“. Tajkeje přičiny dla ma knježerstwo prawo, dalše naprawy přećiwo rozpřestrěću koronawirusa wukazać.

Brüssel (dpa/SN). Po blokadźe europskeho etatoweho paketa přez Madźarsku a Pólsku chcedźa statni a knježerstwowi šefojo Europskeje unije dźensa za wupućom z krizy pytać. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a jeje kolegojo EU planuja wječor widejowy wjeršk. Spěšne rozrisanje problema wšak njeje wotwidźeć. Poprawom chcychu wo naprawach přećiwo koronawirusej wuradźować.

Pólska a Madźarska běštej póndźelu 1,8 bilionow eurow wopřijacy etatowy paket EU ze swojim wetom blokowałoj, dokelž w nim zakótwjenu klawslu wotpokazujetej. Wona Brüsselej dowola pjenježne přiražki skrótšić, hdyž njeje prawostatnosć zaručena. EU so hižo dlěje z Pólskej a Madźarskej wadźi, mjez druhim Waršawskeje justicneje reformy a madźarskeho postupowanja přećiwo kritiskim medijam a opoziciji dla. Pólska a Madźarska pak wumjetujetej Europskej uniji swojowólne postupowanje přećiwo jej njelubym krajam. Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki mjenuje klawslu „propagandowy retl“.

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Swjedźeń Boja wo swobodu a demokra­tiju předwčerawšim, wutoru, swjećachu Češa koronoweje pandemije dla skerje doma, hačrunjež je połoženje nastupajo nowonatyknjenja hižo poměrnje přehladne. Minjenu póndźelu zwěsćichu ­lěkarjo 5 406 dalšich inficěrowanych, 642 mjenje hač tydźeń do toho. 6 592 pacientow lěkuja w chorownjach susodneho kraja, pólnu chorownju z 500 łožemi a intensiwnej staciju donětka ani njetrjebachu.

Wobstatk parlamenta je peticiski wuběrk. Wuchadźejo z naroka Serbskeho sejma, być serbski parlament, zdawa so jeho wobzamknjenje z minjeneje soboty logiske być. Z peticiskim wuběrkom chcedźa jeho čłonojo mjezyserbski dialog přisporjeć. To je dobry wotpohlad a zdobom pospyt, po tymle puću snano bóle do kedźbnosće zjawnosće stupić. Hdyž je zaměr, w sejmje rozestajenje z wažnymi serbskimi temami a aktualnymi wužadanjemi spěchować, klinči to tak, kaž njebychu to gremij a jeho wuběrki dotal w dosć trěbnej měrje činili. A snadź měli přichodne dźěło peticiskeho wuběrka tež do zwiska z dalšim wudospołnjenjom dźěłoweho wašnja sejma stajić, na čož běchu so na sobotnym posedźenju dojednali: Zo chcedźa wot klětušeho do posedźenja hosćićelsku komunu wobchodźić a rozmołwy z tamnišimi wobydlerjemi zmóžnić. Z druhimi słowami prašane: Maja starosće ludźi w dwurěčnej Łužicy za dale wuwiwacy so Serbski sejm wjetšu rólu hrać? Axel Arlt

Aktualnym wobstejnosćam dołžene wotmě so nowemberske posedźenje Serbskeho sejma jako kombinacija prezencneho zarjadowanja a widejokonferency. W twarjenju Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje w Drježdźanach běštej minjenu sobotu nawod a přełožowanje, wobdźělnicy běchu ­online mjez sobu zwjazani.

Drježdźany (SN/at). Hłowny wuslědk bě, zo je Serbski sejm peticiski wuběrk wu­tworił, kaž nowinska rěčnica Jadwiga Pjacec informuje. Wuběrk za prawo a wustawu bě namjetował móžnosć rozjimać, temy, prašenja, pokiwy a kritiki w formje peticijow sejmej zapodać móc. Zaměr tajkeho noweho gremija je, styki wšěch Serbow w Hornjej, srjedźnej a Delnjej Łužicy ze Serbskim sejmom skrućić a w nim rozestajenje z wažnymi serbskimi temami a aktualnymi wužadanjemi spěchować. Nimo toho maja wotpohladane, zaběru z politiskimi serbskimi temami tež zwonka sejma nastorčić. Kaž nowinska rěčnica dale pisa, su wobdźělnicy posedźenja namjet jednohłósnje schwalili, na čož bu peticisku wuběrk wutworjeny.

Zwjazk němskich Sewjeroschleswigčanow jako třěšna organizacija němskeje mjeńšiny w Danskej a towarstwo Sydslesvigsk Forening jako kulturny třěšny zwjazk danskeje mjeńšiny w Němskej stej myto demokratije Schleswigsko-Holsteinskeje dóstałoj. Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za přesydlencow a narodne mjeńšiny prof. dr. Bernd Fabritius je w swojej lawdaciji wuzběhnył, zo stej zwjazkaj wobeju krajow po Druhej swětowej wójnje zaměrnje a z mnohimi aktiwitami k čiłej mjezsobnosći přinošowałoj. Jeju zhromadne skutkowanje podłu němsko-danskeje mjezy je jón­krótne a wunjese wjele lěpšin za wobě mjeńšinje. Lětuše myto demokratije steješe pod hesłom „Mjezy přewinyć“. Foto: krajny sejm Schleswigsko-Holsteinska/Oke Jensen

Hdyž budźe w lětušim dohodownym času nimale wšitko trochu hinak hač hewak, směmy so znajmjeńša nad zwučenej adwentnej pychu wjeselić. Minjene dny su w Budyšinje hasy z girlandami a hwězdami wupyšili. Wulki hodowny štom na Hłownym torhošću porno tomu hižo chwilu steji. Foto: SN/Hanka Šěnec

Wojerecy (SN/MWj). Z nowymi postajenjemi korony dla dyrbješe tež Wojerowski Zusowy kompjuterowy muzej ZCOM swoje durje za wopytowarjow zawrěć. Zo bychu publikum dale docpěli, je ZCOM swój poskitk z digitalnymi zarjadowanjemi rozšěrił. Kaž w nowinskej zdźělence rěka, móža so zajimcy w nowembru a decembru online na wodźenjach a webinarach wobdźělić a tak muzej wopytać. Jeničke wuměnjenje su z internetom zwjazany kompjuter, smartphone abo tablet. Poskitki su darmotne. Přizjewić a wobdźělić móža so přez internetnu stronu muzeja.

Na Njebjelčanskim swjedźenišću wosebity štom sadźić chcyli

Njebjelčicy (UM/SN). Při rejwanju za hwězdami přimać – tule romantisku předstawu zwjazuja hižo lětstotki z rejowej lipu. Wuměłsce zhotowjene pode­sty, kotrež wušikni rjemjeslnicy wokoło štomow natwarichu, dachu rejwacym začu­će, zo su njebju kusk bliže byli. Ći, kotřiž lipu jako mały štomik sadźa, wšak to lědma dožiwja. Hakle jich dźěći, snano tež hakle wnučki maja móžnosć, mjez hałzami narosćeneho štoma rejwać.

„Wnučkokmane“ – tele słowo zda so za ideju rejoweje lipy runje prawe być. Wnučkokmanosć je tež jedne z hesłow Njebjelčanskeje gmejny. „Při wšěm, štož planujemy a rozsudźamy, myslimy tež na wuskutki za tych, kotřiž za nami přińdu“­, rozłožuje wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU). W zwisku z rejowej lipu to najprjedy raz woznamjenja, zo změja wnučki dźensnišich Njebjelčanow rjane rejwanske městno.

Worklecy. Dekanatne dušepastyrstwo za dźěći we Worklecach poskići lětsa ­adwentny kalender za dźěći. Wšědnje dósta­nu wone z póštu adwentne wo­knješko připósłane. Protyčka je w třoch warian­tach za pěstowarske dźěći kaž tež za šulerjow 1. do 4. lětnika a 5. do 8. lětnika ­přihotowana. Zajimcy njech so hač do srjedy, 25. nowembra, přez link, po­daty pod www.posol.de, přizjewja. Na­drobniše informacije dóstanu woni we Worklecach pod telefonowym čisłom 03 57 96 / 8 87 07 abo e-mailnje pod .

Wustajeńcu přestorča

Budyšin. Wot 28. nowembra měješe wose­bita wustajeńca „Smjerć & ritual. Předstawizniske chowanja pola Delnjeje Kiny“ zajimcow do Muzeja Budyšin wabić. Techniskich přičin dla pak dyrbja swoju přehladku přestorčić. Kaž muzej zdźěli, pokazaja ju tuž wot 15. oktobra 2022 hač do 15. januara 2023. Tule wosebitu wustajeńcu prezentuje Budyski muzej w kooperaciji z Kamjeničanskim statnym muzejom za archeologiju a ze Sakskim krajnym muzejom za archeo­logiju.

Koncert wotprajeny