Z wudaća: pjatk, 08 januara 2021

Washington (dpa/SN). Zwjazk žurnalistow Němskeje (DJV) je rozhorjeny ­na nadpady tež na němskich žurnalistow w stolicy USA Washingtonje reagował. „Zaso raz so pokazuje, kak jara so přiwisnicy Donalda Trumpa demokratije a nowinarskeje swobody wohladaja, našćuwani wot wotwoleneho prezidenta a jeho ludźi“, rjekny zwjazkowy předsyda DJV Frank Überall nowinarjam. Předsyda dźěłarnistwa ver.di Frank Werneke rě­češe wo „njeakceptabelnym nadpadźe na swobodu nowinarstwa“.

Njeby to tež nam derje stało, by-li rěkało: „A prošu! Serbšćina w hrajnym filmje“? W Sewjernej Friziskej tuchwilu mjenujcy film nahrawaja, a to w pjeć regionalnych rěčach, kotrež w tamnišej pomjeznej kónčinje k Danskej tež wužiwaja. Wosobinsce bych so nad serbskorěčnym hrajnym filmom zwjeselił. Wšako njeby to jenož pokročowanje njesměrnych prócowanjow njeboh dr. Tonija Bruka było, ale zdobom dalewuwiće projektow minjenych lět. Myslu při tym na dobre zakłady do tohole směra, kotrež je Rěčny centrum WITAJ zhromadnje z Budyskej wotnožku Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala połožił. W minjenych lětach wšak su tam wjacore paski synchronizowali. Tež wobłuk Choćebuskeho filmoweho festiwala ze serbskim wobsahom je wuwiće do toho směra podpěrał a hišće podpěruje. Tuž měli nětko dalšu kročel hić a so wo zwoprawdźenje serbskeho hrajneho filma prócować. Sewjerni Frizojo nam pokazuja, kak to dźe. Janek Wowčer

Skandal při prěnim šćěpjenju přećiwo koronawirusej w Pólskej

Waršawa. W Pólskej su njedźelu, 27. decembra, započeli wobydlerjow přećiwo koronawirusej šćěpić. Zakład toho je wot knježerstwa zestajeny „narodny šćěpjenski program“. W nim je nadrobnje zakótwjene, w kotrym rjedźe chcedźa ludźi ze serumom před wirusom škitać. Jako prěnich su medicinski personal šćěpili. Přichodni budu wobydlerjo starownjow a hladarnjow kaž tež wučerjo, kotrychž wot 25. januara šćěpja. Do teje skupiny słušeja na přikład policisća, wojacy, powołanscy wohnjowi wobornicy a železnicarjo. Woni su wosebje wohroženi, dokelž maja kontakt z ludźimi. Dotal su po informacijach medijow 153 000 ludźi přećiwo wirusej šćěpili.

Jutře, 9. januara, swjeći Ruth Thiemannowa, rodźena 1941 jako Meltkec Ruth w Barće, hdźež dźensa zaso bydli, wosomdźesaćiny. Diplomowa historikarka, dr. phil., diplomowa kulturnowědnica, Domowinska funkcionarka, lektorka a knihi­kupča – tele hesła jeje žiwjenjoběh woznamjenjeja. Kajke to žiwjenje. Kóžde polo ze žohnowanymi žnjemi.

Zo bu Delnja Łužica wot hornich Serbow sčasami zanjechana, měješe wšelake přičiny. Jedna z nich běše prosće njewěda wo krajinje mjez Grodkom a Błótami. To je sej tež młoda stawiznarka, dostudowawši z diplomom na Lipšćanskej uniwersiće, wuwědomiła. „Wědźach wo historiskich rozdźělach mjez Hornjej a Delnjej Łužicu. Tele dopóznaće je mje ćěriło“, kaž dźensa praji. Wona měješe to za „myslensku podłohu“ pozdźišeho jednanja. „Běše načasu, wěste wěcy w Delnjej Łužicy spěchować.“ Ruth Thiemannowa, ručež bě na wotpowědnym městnje, je so do dźěła dała, „wěste wěcy spěchować“. Dźěłowe městno bu Serbski dom.

Rjany to wulětny cil w zymje, hdyž je wšitko rjenje ze sněhom wodźěte, kaž aktualne foto dopokazuje. Najsewjerniši dypk ­Čěskeje republiki njedaloko Steinigtwolmsdorfa pak wabi w kóždym počasu a tuž tež cyle wěsće po zakónčenju wšitkich wukazow a wobmjezowanjow korony dla. Nadźija, zo móžemy sej tam bórze zaso raz wulećeć, je tuž wulka. Foto: SN/Hanka Šěnec

Bräist/Bredstedt (HA/SN/JaW). W Sewjernej Friziskej nahrawaja tuchwilu kriminalnu satiru w pjeć rěčach tamnišeho regiona. Wo tym pisa nimo časopisa „Nordfriesland“ pod nadpismom „Und bitte! Friesisch im Spielfilm“ tež delnjoserbski tydźenik Nowy Casnik w swojim najnowšim wudaću.

Nadrobnišo rozprawja sewjerofriziski časopis wo nowosći w stawiznach a žiwjenju w Schleswigsko-Holsteinskej by­dlaceje mjeńšiny Sewjernych Frizow. ­Woni słušeja runja Serbam, Sintam a Romam kaž tež Danam w Němskej k štyrjom připóznatym etniskim a narodnym mjeńšinam w Němskej. Časopis, kotryž wudawa „Nord-friisk Instituut“ (Sewjerofriziski Institut) w Bräisće/Bredstedće wuchadźa tam měsačnje w sewjerofri­zišćinje a němčinje.

njedźelu, hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń, mjez druhim z přehladom powěsćow

11:20 Pišćele – instrument lěta 2021 (rozmołwy a pišćelowa hudźba)

12:00 Nabožne wusyłanje

 (Jan Malink)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin, mjez druhim z přehladom powěsćow tydźenja

13:00 Rozhłosowa bilanca, 2. dźěl

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Katharina Köhlerowa)

po tym zbožopřeća

Hodźina zymskich ptakow

Drježdźany. Přirodoškitny zwjazk Nabu a Bayerski krajny zwjazk za škit ptakow LBV wuhotujetej wot dźensnišeho hač do njedźele, 10. januara „11. hodźinu zymskich ptakow“. Z „najwjetšej wědomostnej akciju Němskeje, na kotrejž móže so kóžda/kóždy wobdźělić“ – loni bě jich dohromady něhdźe 145 000 ludźi –, ma so „detailowany wokomikny wobraz pjerizny w našich městach a wsach“ zdźěłać, kaž w zdźělence Nabu rěka. Zajimcy měli „jednorje hodźinu dołho picowanišćo wobkedźbować a tam wšitke ptački zličić“. Wuslědk njech sposrědkuja hač do póndźele, 18. januara. Wotpowědny formular hodźi so na stronje nabu.de wupjelnić.

Instituciji dale njepřistupnej

Budyšin. Biblioteka Serbskeho instituta kaž tež Serbski kulturny archiw w Budyšinje wostanjetej w zwisku z pandemiju zjawnosći dale njepřistupnej. Wobmjezowanje płaći hač do kónca januara. Posłužby su w tym času jenož telefonisce (03591/7497230) abo z mejlku na adresu móžne.

Pozbudźace wuměłstwo

Budyski hudźbny nakładnik a wudawaćel muzikalijow Měrko Šołta swjeći dźensa sydomdźesaćiny. Aktiwnemu čłonej Maćicy Serbskeje, w kotrejž wukonja předsydstwo sekcije hudźba, a Zwjazka serbskich wuměłcow stej Serbski kulturny archiw kaž tež centralna biblioteka Serbskeho instituta takrjec dobra stwička. Wo tam wotkrytych stawizniskich zajimawostkach rozprawja jubilar prawidłownje w Rozhledźe a hdys a hdys w Serbskich Nowinach. Znaty je tež jako čłon Spěwneho konsorciuma seniorow kaž tohorunja jako spěwar a basist Hercow. Wutrobnje gratulujemy Měrkej Šołće a přejemy jemu strowotu a dale wótre pjero! Bosćan Nawka

Za prěnje běhi so přizjewić

Zhromadnje sportować drje hišće njesměmy, přiwšěm pak su hižo prěnje běhanske wubědźowanja za lěto 2021 planowane. Pod www.baer-service.de su přizjewjenja za sćěhowace běhi móžne:

13.03. pokalny běh při niwowym jězoru w Lipsku

14.03. mjezynarodny itelligence-běh w Lipsku

20.03. Lipšćanski AOK-PLUS-nalětni běh

27.03. Megapochod wobornikow w Nar­ću

Wirtuelny eFootball zahajeny

Při hrajnymaj konsolomaj PS4 a XBOX su so srjedu prěnje wirtuelne koparske mišterstwa eFootball-Trophy Sakskeho koparskeho zwjazka (www.sfv-online.de) zahajili. Skupinska faza na PS4 wot­běži w štyrjoch kołach. Wulke finale je za 31. januar planowane.

1. koło  06.01.–10.01.

2. koło  11.01.–15.01.

3. koło  16.01.–22.01.

4. koło  25.01.–29.01.

finale 31.01.

Skupinska faza na konsoli XBOX zakónči so hižo 22. januara. Kónčne koło XBOX-entuziastow budźe tohorunja posledni dźeń tohole měsaca.

Lodohokejowe hry

08.01. 19:30 Łužiske liški –

  Sokoły Heilbronn

10.01. 18:30 EHC Freiburg –

  Łužiske liški

12.01. 20:00 Sokoły Heilbronn – 

  Łužiske liški

15.01. 20:00 LP Crimmitschau –

  Łužiske liški

17.01. 17:00 Łužiske liški – 

  ESV Kaufbeuren

22.01. 19:30 Łužiske liški –

  EC Bad Nauheim

24.01. 18:30 Lawy Frankfurt –

  Łužiske liški

26.01. 19:30 Łužiske liški –