Z wudaća: wutora, 12 januara 2021

wutora, 12 januara 2021 13:00

Krótkopowěsće (12.01.21)

Wčera mjenje natyknjenjow

Budyšin. Wčera, póndźelu, su w Budyskim wokrjesu wo połsta dalšich natyknjenjach z koronawirusom rozprawjeli, z kotrychž bě 33 hišće z kónca tydźenja. Pjeć pacientow w starobje 54 do 95 lět je zemrěło. Z aktualnje 2 196 schorjenych (-81) lěkuja 175 (+11) w chorowni. Incidenca wučinja tu 515,33. W Zhorjelskim wokrjesu zwěsćichu wčera tři nowoinfekcije a 15 smjertnych padow. Indicenca tam je 467,31.

Kamjenicu wobkrućili

Berlin. Konferenca kulturnych minis­trow je wčera Kamjenicu oficialnje za ­Europsku kulturnu stolicu 2025 powołała a wotum europskich ekspertow jednohłósnje wobkrućiła. Hižo loni planowane wobkrućenje titula běchu kritiki na wu­zwolenym procedere dla přesunyli. W rozmołwje z předsydku jury Sylviju Amann móžachu ministrojo „wotewrjene prašenja nastupajo wuzwolenje rozrisać“.

„Łužiska magistrala“ wabi

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Ruce połnej dźěła měješe dźensa zymska słužba. W sprjewinym měsće zaruča ju mjez druhim Budyska wobhospodarjenska a wobdźělenska towaršnosć BBB. Wobstarali su sej za to dosć kamjentneje sele, kotraž pochadźa ze sewjerneje Němskeje. Dźensa nětko bě ně­hdźe dwaceći sobudźěłaćerjow w dwěmaj změnomaj z třomi Lkw-jemi, štyrjomi multicarami a štyrjomi transporterami na dróhach a wuskich hasach po puću, mjez nimi Henri Kunert, kiž sej tule w depoće BBB swój multicar ze selu pjelnić da. Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Łužica
wutora, 12 januara 2021 13:00

Rozhłosowa rada MDR ze sydłom za Serbow

Budyšin/Erfurt/Drježdźany (SN/at). Serbja změja krute sydło w Rozhłosowej radźe Srjedźoněmskeho rozhłosa (MDR). To wuchadźa z noweho statneho zrěčenja za MDR, kotrež su kraje Sakska, Saksko-Anhaltska a Durinska wujednali. Rozhłosowa rada zestaja so z ... „jedneje přisłušnicy abo jednoho přisłušnika serbskeho ludu, a to drje ze Sakskeje“, rěka w naličenju pod dypkom 18 paragrafa 16, zestajenje Rozhłosoweje rady MDR.

Předležace a loni 22. decembra wot durinskeho ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa (Lěwica) jako prěnjeho podpisane zrěčenje wosebje wobsadźenje gremijow noworjaduje. Wuchadźišćo za to běchu machinacije Sakskeje w zwisku z nowowólbami intendanta MDR, po tym zo bě so dotalny Udo Reiter na wuměnk podał. Zastojnstwo nastupi prof. dr. Karola Wille w nowembrje 2011. Kaž nowina Sächsische Zeitung rozprawja, je tež sakski kabinet minjeny pjatk zrěčenju přihłosował.

wozjewjene w: Medije
wutora, 12 januara 2021 13:00

Dorost, widejo, nowa drasta

Serbske spěwne ćělesa su najebać koronu zwjetša aktiwne

Budyšin (SN/CoR). Na 50. róčnicu wobstaća zhladuje Serbski muski chór Delany w tymle měsacu. Jubilejny swjedźeń kaž tež koncert wšak dyrbješe pandemije dla najprjedy raz wotprajić. „Poprawom chcychmy jubilej 30. januara ze spěwarjemi, bywšimi spěwarjemi a jich mandźelskimi kaž tež ze sponsorami w Šunowskej Fabrikskej hospodźe woswjećić a 21. februara tam zjawnosć na koncert přeprosyć, štož pak korony dla bohužel móžno njeje“, wobžaruje předsyda Konječanskeho spěwneho ćělesa Janek Wowčer. Přiwšěm su přihoty na po­dawk něšto zwjeselace wunjesli. Do jubilejneho programa je mjenujcy zapřijaty prěni wustup projektoweho chóra, z kotrymž su loni w septembrje zwučować započeli. „Tónle cyłk wobsteji ze 17 ludźi, kotrychž móžachmy za spěwanje zahorić. Hižo dlěši čas so wo dorost prócujemy. Smy někotrych młódšich muži wosobinsce narěčeli, a naš dirigent Matej Kowar je z nimi někotre spěwy nazwučował. Woni su z lóštom a zapalom při wěcy, štož nas jara zwjesela.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 12 januara 2021 13:00

Dny Messiaena lětsa pozdźišo

Lětsa by tomu 80 lět było, zo je „Kwartet na kónc časa“ Oliviera Messiaena, jedna z najwuznamnišich kompozicijow 20. lětstotka, prěni raz zaklinčał. Składnostny festiwal nětko korony dla wo tři měsacy přestorča.

Zhorjelc-Zgorzelec (SN/bn). Prapremjera krucha wotmě so pod nawodom Messiaena 15. januara 1941 w bywšim lěhwje wójnskich jatych blisko Zhorjelca, w kotrymž bě tehdy tež francoski komponist. Wot lěta 2008 wuhotuje towarstwo Meetingpoint Music Messiaen tón dźeń we wulkim róžku rjad wopomnjenskich koncertow „Dny Messiaena“ w třikrajowym róžku. Tuchwilne postajenja w zwisku z koronapandemiju zarjadowanju najprjedy raz zadźěwaja. Tohodla su organizatorojo wobzamknyli, koncerty wo něhdźe tři měsacy přestorčić a rjad pod hesłom „Strach a nadźija“ wot 29. apryla do 2. meje zwoprawdźić.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 12 januara 2021 13:00

Kupjel dóstanje zaso stary napohlad

W Mužakowskej Hermannowej kupjeli so tójšto hiba. Tam staru łuhowu kuparnju (Moorbad) znutřka ponowjeja. Wona ma swój napohlad z lěta 1849 zaso dóstać. ­Za to dyrbja dźěłaćerjo tež tu abo tamnu sćěnu zwutorhać. Wšako njeje čas jenož ­na nich swoje slědy zawostajił. Z kidanjom fundamentow za kupjel su tele dny třeći twarski wotrězk jeje wobnowjenja zahajili. Dźěła wukonja na saněrowanje starych twarjenjow specializowana firma Eggert Bau z Grodka. Šef Mario Eggert, kotryž pokazuje tule aktualny twarski staw w chódbje ke kupanskim celam, je hižo wjacore twary w Mužakowskim Pücklerowym parku saněrował. Foto: Joachim Rjela

wozjewjene w: Łužica
wutora, 12 januara 2021 13:00

Změnja status BA

Drježdźany (SN). Status powołanskeje akademije (BA) Sakska ma so změnić a tak nahódnoćić. Přichodnje budu kubłanišća ze stejnišćemi w Budyšinje, Breitenbrunnje, Drježdźanach, Glauchauwje, Lipsku, Plauenje a Riesy na dualne wysoke šule přemjenowane. Projekt steji na planje sakskeho wědomostneho ministerstwa. Tež serbski zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman (CDU) je so za změnjeny status wuprajił. „Tam zmožnja potom wjace wukubłanskich směrow, kotrež na powołanskej akademiji do toho njemějachmy“, rjekny wědomostny minister Sebastian Gemkow (CDU) němskej powěsćerni dpa. Studowacy přeja sej dalše kwalifikaciske móžnosće, a předewzaća na městnje jako partnerojo w praksy trjebaja fachowcow.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 12 januara 2021 13:00

Dźěłaja na wotsadźenju Trumpa

Washington (dpa/SN). Demokraća w Domje reprezentantow USA dale z wotmachom na tym dźěłaja, amtěrowaceho, ale wotwoleneho republikanskeho prezidenta Donalda Trumpa wotsadźić. Tak zapodachu kongresej rezoluciju, w kotrejž Trumpej wumjetuja, zo je „rokoćenje naškarał“. Hižo jutře chcedźa wo rezoluciji wothłosować a proces wotsadźenja formelnje zahajić. Trump bě 6. januara swojich přiwisnikow našćuwał, Kapitol nadběhować a wobsadźić.

Söder za winowatosć šćěpjenja

Berlin (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) žada sej dalšu debatu wo šćěpjenskej winowatosći za sobudźěłaćerjow starownjow a hladarnjow. „Dyrbimy w tychle wosebje sensibelnych wobłukach ludźi lěpje před koronu škitać“, rjekny Söder dźensa w rańšim magacinje ZDF. Němska etikowa rada měła so z naležnosću zaběrać. Němski zwjazk městow ma debatu za přechwatanu. Hłowny jednaćel zwjazka Helmut Dedy skedźbnja na snadnu zwólniwosć personala so šćěpić dać. Politika dyrbi ludźi přeswědčić.

Dalši serum po puću

wozjewjene w: Kraj a swět
Fachowcy indoneskeho narodneho komiteja za transportnu wěstotu přepytuja powostanki pasažěrskeho lětadła, kotrež běchu nurjerjo z morja před kupu Java wućahnyli. Mašina typa Boeing 737-500 z 62 pasažěrami je minjenu sobotu krótko po wotlěće w stolicy Jakarta do morja zrazyła. Dźensa bě 3 600 pomocnikow na městnje njezboža zasadźenych. Foto: dpa/Dita Alangkara

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 12 januara 2021 13:00

To a tamne (12.01.21)

Elefanty Drježdźanskeho coowa smědźa sej nětko 40 metrow wysoki šmrěk słodźeć dać, kotryž je dotal jako hodowny štom w nutřkownym měsće stał. Do wotpowědnych porcijow rozrězany su jón wčera do wonkowneho areala elefantow dowjezli. Wosebita firma bě hałzy wotrězała a zdónk na kruchi rozdźěłała, zo móhli sej słony z nimi hrajkać. Hałzy šmrěka su jim mnohich eteriskich wolijow dla nimo toho wosebita chłóšćenka.

Fatalne misnjenje je so mužej w Šwabskej stało. Wón je policiji zdźělił, zo běchu njeznaći 500 kilogramow ćežki nastroj za industrijne skowanje z hale pokradnyli. Krótko na to so wón znowa přizjewi a wohańbjeny rjekny, zo je so naležnosć wu­jasniła: Muž bě nastroj před měsacami znatemu požčił a na to prosće zabył. Při telefonaće jemu znaty praješe, zo mašina hišće pola njeho steji.

wozjewjene w: To a tamne

Serbska debata

nowostki LND