Z wudaća: wutora, 13 apryla 2021

wutora, 13 apryla 2021 14:00

Krótkopowěsće (13.04.21)

Křižerjo bjez pozitiwneho testa

Budyšin. Wšitcy po hygienowym koncepće po jutrach testowani křižerjo běchu negatiwni, informowaše wčera Budyski krajnoradny zarjad. Zdobom poda ličbu 48 nowonatyknjenjow z koronawirusom kaž tež 136 za sobotu a 160 za předwčerawšim. Po RKI wučinja incidenca dźensa 241,9. Zhorjelski wokrjes rozprawješe wčera wo štyrjoch infekcijach, aktualna incidenca po RKI je tam 193,1.

Wojerecy zahaja hudźbne lěćo

Drježdźany. Po wothłosowanju připosłucharstwa je rozhłosowy sćelak MDR wčera připowědźił, zo zahaji 30. hudźbne lěćo lětsa we Wojerecach. Koncert pod hołym njebjom planuje 19. junija na tamnišim Łužiskim naměsće. Wjace hač 22 000 ludźi je so na naprašowanju wobdźěliło. Za Wojerecy wupraji so něhdźe 37 procentow z nich.

Tank a kanonu wotedał

wozjewjene w: Krótkopowěsće
W Budyskim Serbskim muzeju přihotuja tuchwilu Isabell Bischoff z Braunschweigskeje agentury Hinz&Kunst, nawoda projekta dr. Friedrich Pollack ze Serbskeho instituta a muzejownik Alexander Pólk (wotprawa) pućowansku wustajeńcu „Swoboda kiwa – Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918“. 20. apryla w 10 hodź. chcedźa ju na městnje wotewrěć. Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Kultura
wutora, 13 apryla 2021 14:00

„Prosće fyzikaa nic magija“

Serbska tereministka Carolina Eyckec je we wobłuku 7. sinfoniskeho koncerta Württembergskeje filharmonije twórbu „Wosom počasow“ předstajiła. Něhdźe 1 500 ludźi je koncert online sćěhowało.

Reutlingen (SN/bn). Württembergska filharmonija je ćěleso, kotrež bě na aktualne wuměnjenja dosć derje přihotowane. Format live w interneće wusyłaneho koncerta su hižo před třomi lětami zahajili, w prěnim rjedźe tohodla, zo bychu publikumej zwonka města hudźbu zbližili. Njezadźiwa tuž, zo bě kwalita wčerawšeho 7. sinfoniskeho koncerta institucije zwuk a wobraz nastupajo nadpřerězna. Tež wuměłski wukon móžeše so widźeć dać. Program wopřiješe sinfoniju čo. 3 A-dur Franza Schuberta, sinfonisku baseń „Tapiola op. 112“ Jeana Sibeliusa kaž tež koncert za teremin a orchester „Wosom počasow“ Kalevija Aha. Finski komponist bě twórbu w lěće 2012 za ­Carolinu Eyckec spisał. W Reutlingenje je jón serbska wirtuozka jako solistka zhromadnje z tamnišej filharmoniju předstajiła. Wosebitosć impresionistisce wobwliwowaneho krucha su pasaže, w kotrychž teremin ćičolenje ptačkow napodobnja.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 13 apryla 2021 14:00

Nětko tež zakładne šule

Nowy ritual za najmłódšich wuknjacych: koronatest dwójce wob tydźeń

Budyšin (SN/MiR). Nětko maja so tež wuknjacy zakładnych šulow dwójce wob tydźeń sami na koronawirus testować. Wučerjo su swojich chowancow hižo do jutrow na to přihotowali, pokazujo jim widejo. Nažel pak tajki w serbskej rěči njepředleži. Zdobom mějachu dźěći nadawk, sej widejo w běhu prózdnin wospjet wobhladać. Tež wučerjo su so z jeho pomocu na test přihotowali. Wšako maja tež woni wobstajnje dopokazać, zo nimaja symptomy na schorjenje. Prěni raz testować maja so šulerjo a wučerjo zasadnje póndźelu. Posledni wuslědk testa nima starši hač tři dny być. Tuž dyrbja dalši test srjedu abo štwórtk přewjesć. Wuslědki testa zwěsćeja šulerjo sami, njedóstawaja jón pak w kóždym padźe jako dokument, zo móhli jón druhdźe, mjez druhim doma, předpołožić.

wozjewjene w: Kubłanje
wutora, 13 apryla 2021 14:00

Prawniska pomoc w časach krizy

Budyšin (SN). Prawniscy poradźowarjo dźěłarnistwa twarstwo-agrar-wobswět (IG Bau) mějachu koronapandemije dla minjene lěto wjele dźěła. Cyłkownje 200 króć běchu woni w regionje zasadźeni. „Tak poradźowachu dźěłopřijimarjow w padźe krótkodźěła, pobrachowacych nahubnikow na dźěle abo ćežow w dohladowanju dźěći přistajenych dla“, rozłožuje nawoda wobwoda wuchodosakskeje IG Bau Peter Schubert.

Hladajo na wobmjezowanja pandemije dla su prawniscy poradźowarjo z potrjechenymi předewšěm telefonowali. „Wosebje wjele ćežow registrowachmy we wobłuku rjedźenja twarjenjow. Sobudźěłaćerjo skoržachu financielnych ćežow dla. Nimo toho wobkedźbowachu deficity w zwisku z dźěłowym škitom abo njepłaćeneje mzdy za čas karanteny“, Schubert rozprawja. W twarskej branši dźěše mjez druhim wo njepłaćenu koronapremiju a wo njepłaćene nadhodźiny. Twarscy dźěłaćerjo, lěsnicy abo rjedźerjo njemóža wot doma dźěłać, a hdyž su pěstowarnje a šule zawrjene, maja woni wulke ćeže, ­situaciju zmištrować. Dźěłarnistwo chce ludźom w časach krizy dale pomhać.

wozjewjene w: Hospodarstwo

Zły Komorow/Rulec młyn (JoS/SN). Modularna rjedźernja wody (MWBA) při Rulec młynje blisko Noweho Města nad Sprjewju započnje po wuprajenju projektoweje nošerki a nadawkidawarki, Łužiskeje a srjedźoněmskeje towaršnosće hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV), w meji na probu dźěłać. Po słowach projektoweho managera LMBV Joachima Schmidta „su nimale wšitke dźěła dokónčene. Naš zaměr je, z připrawu znajmjeńša 90 procentow zerzawca ze stareho promjenja Sprjewje won dóstać.“ 1 800 metrow dołhe zanjerodźene promjo „brunu Sprjewju“ hłownje sobu zawinuje.

wozjewjene w: Hospodarstwo
wutora, 13 apryla 2021 14:00

Powědančka wo zwěrjatach

Budyšin (SN). Za młodych serbskich staršich a jich najmłódšich pjerachow je w LND nětko dalši nakład dawno wupředateje knižki z twjerdeho papjerca „Moje najlubše powědančka wo zwěrjatach“ wušoł. Dwanaće krótkich powědančkow, spisane wot Christy Kempter, je wjele­lětna Witaj-pěstowarka Jadwiga Wejšina do hornjoserbšćiny přełožiła.

Što zwěrjata takle wšitko činja, to zhonja najmłódši w dwanaće krótkich powědančkach. W jich srjedźišću stejitej přećelstwo a mjezsobna pomoc. Knižka, přezcyłnje wot Antje Flad barbnje ilustrowana, je za dźěći wot dweju lět.

wozjewjene w: Kultura
wutora, 13 apryla 2021 14:00

Lindner: Winowatosć zbytna

Berlin (dpa/SN). Planowana winowatosć předewzaćow, přistajenym prawidłowne koronatesty poskićeć, nima po měnjenju předsydy FDP Christiana Lindnera w boju přećiwo koronapandemiji žadyn wulki wuznam. „To je poprawom zbytne, dokelž zamołwići dźěłodawarjo to dawno činja“, rjekny Lindner dźensa w rańšim magacinje telewizije ARD. Naprašowanje je po słowach Lindnera wunjesło, zo ma 61 procentow dźěławych hižo nětko składnosć so w zawodach testować.

Lawrow w Iranje

Teheran (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je dźensa do iranskeje stolicy Teherana dolećał. Tam chce dołhodobne zrěčenje z Iranom podpisać. W rozmołwach chce Lawrow tež pruwować, kak móhli atomowe zrěčenje z lěta 2015 tola hišće wuchować, kotrež běchu USA 2018 jednostronsce wupowědźili. Wone Iranej dowola, atomowu technologiju za měrniwe zaměry wužiwać. Nětko jednaja wo wuměnjenjach.

Indiska přizwola Sputnik V

wozjewjene w: Kraj a swět
Po namócnej smjerći dalšeho Afroameričana přez kulku policajskeje pistole dochadźa w měsće Brooklyn Center na sewjeru ­stata USA Minnesota wšědnje k zdźěla namócnym protestam přećiwo policajskej namocy. 20lětny Daunte Wright bě zemrěł, ­po tym zo bě policistka njedźelu při wobchadnej kontroli pječa mylnje na njeho třěliła. Foto: pa/Richard Tsong-Taatarii

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 13 apryla 2021 14:00

To a tamne (13.04.21)

Změna wjedra město wohenja: Ćahata kurjawa a ćmowe mróčele su w Allgäuskich Alpach wjetše zasadźenje wohnjowych wobornikow zawinowali. Muž bě w nocy na póndźelu na horje pola Pfrontena přirodny zjaw wobkedźbował a sej myslił, zo so hórska chata pali. Wjacore jednotki wohnjoweje wobory a policisća na to kónčinu přepytali, bjez toho zo bychu woheń wuhladali. Tak bě prosće wjedrowy zjaw muža zamylił.

Najwjetšeho nukla swěta su wobsedźerce we Wulkej Britaniskej pokradnyli. Darius je po Guinnessowej knize rekordow 129 centimetrow dołhi a wot lěta 2010 nošer titula. Wobsedźerka Annette Edwards paducha prosy, nukla zaso wróćić a přilubja jemu wjace hač tysac eurow. „Darius je za plahowanje mjeztym přestary“, wona zrudna twitterowaše.

wozjewjene w: To a tamne

nowostki LND