Z wudaća: póndźela, 03 meje 2021

póndźela, 03 meje 2021 14:00

Lěkarjo: Prawe konkluzije z krizy sćahnyć

Berlin (dpa/SN). Prezident Zwjazka lěkarskich komorow Klaus Reinhardt namołwja, z koronapandemije prawe konklu­zije sćahnyć. Te měli wot lěpšich nuzowych planow hač k změnam w hladanskich powołanjach sahać. „Trjebamy kritisku analyzu wšitkich słabosćow, kotrež su so w pandemiji pokazali“, rjekny Reinhardt powěsćerni dpa. „Kriza wujewja, kak wažne strowotnistwo je.“ Na to měli so wšitcy dopominać, kotřiž wo tym debatuja, kak móhli kóšty lutować a struktury eficientniše sčinić.

Wučby z krizoweho managementa koronawirusa dla su hłowna tema zjězda lěkarjow, kotryž jutře jako internetne zarja­dowanje zahaja. Su to prěnje wjetše wuradźowanja po wudyrjenju pande­mije, po tym zo bě zjězd lěkarjow loni wupadnył. Reinhardt je sej wěsty, zo móže sej Němska přidatne wudawki za rezerwowane łoža abo škitne wuhotowanje dowolić. „Tajke něšto kaž nalěto 2020 njesmě so ženje wjace stać, jako njemějachmy ani škitne nahubniki ani škitnu drastu.“ Katastrofowe plany a směrnicy za krizowe staby měli jednotne być a běžnje aktualizowane. „Nuzowy pad dyrbjeli stajnje zaso zwučować.“

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Dalše warnowanske stawki

Zwickau (dpa/SN). Z cyłodnjowskimi warnowanskimi stawkami w metalowej a elektrobranši je dźěłarnistwo IG metal w Braniborskej a Sakskej do noweho tydźenja startowało. Wot dźensnišeho ranja wotpočuje dźěło w tworni kolesynow (Getriebe) w Brandenburgu nad Habolu, kaž rěčnica dźěłarnistwa zdźěli. Tež pola awtotwarca BMW w Zwickauwje su produkciju dźensa rano přetorhnyli. „Kompletna rańša změna njeje dźensa do zawoda přišła“, informuje rěčnik Benjamin Zabel. W Lipšćanskej tworni awtotwarca Porsche běchu dźěławych hižo wčera wječor do cyłodnjowskeho warnowanskeho stawka namołwjeli. Předsydstwo dźěłarnistwa bě stawkam minjeny štwórtk přihłosowało, při kotrychž maja ludźo prawo na stawkowy pjenjez.

Dźěłarnistwo sej žada, mzdy na wuchodźe na zapadoněmski niwow z 35hodźinskim dźěłowym tydźenjom přiměrić. Po informacijach dźěłarnistwa dyrbja přistajeni na wuchodźe za samsnu mzdu wob tydźeń tři hodźiny dlěje dźěłać hač jich kolegojo na zapadźe.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Dalše wolóženja šćěpjenym

Zwjazkowe knježerstwo planuje nowe rjadowanja hišće tutón tydźeń

Berlin (dpa/SN). Dospołnje šćěpjeni a wot koronawirusa wustrowjeni smědźa so hižo­ bórze na cyłoněmske wolóženja w koronapandemiji wjeselić. Kaž wicekancler Olaf Scholz (SPD) wčera wječor w telewiziji ARD připowědźi, ma wón za praw­dźepodobne, zo wotpowědny planowany wukaz hižo srjedu w zwjaz­kowym knježerstwje wobjednaja a kónc tydźenja w zwjazkowym sejmje a Zwjazkowej radźe schwala. „Smy tak česćelakomni, zo přihłosowanje dóstanjemy, štož wšak by wobydlerjam spomóžne było.“ Dźensa chcyše tak mjenowany koronakabinet zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) a wjacorych ministrow wuradźować.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Woprawnjene žadanje

Njespokojnosć městopředsydki DGB Sakskeje Anne Neuendorf na mejskej mani­festaciji w Budyšinje njebě přesłyšeć. Dźěłarnistwa, a tu wosebje IG BCE, su ze swojim protestami bytostnje k tomu přino­šowali, zo přewostaja Zwjazk sumy miliardow eurow za strukturnu změnu po kóncu zmilinjenja brunicy. Tuchwilny kurs sakskeho knježerstwa w naležnosći po słowach dźěłarnicy pak runjewon wo tym njeswědči, zo by wěcywustojnosć dźěłarnistwow nastupajo rozsudy za zapodate projekty abo přećiwo nim cyły proces wobohaćiła. Neuendorf žadaše sej wot Sakskeje z prawom městno dźěłarnistwow za blidom rozsudźerjow, zo móhli so skutkownje wobdźělić. Wšako zastupuja dźěłarnistwa zajimy swojich čłonow, kotřiž dźěłowe městno w brunicowych jamach a milinarnjach zhubja. Trěbne potajkim su naročne, derje zapłaćene joby. Nic tajke zwonka Łužicy abo ze snadnej mzdu, kotrychž­ je tež we wo­krjesomaj Budyšin a Zhorjelc hižo přewjele. Axel Arlt

wozjewjene w: Hospodarstwo
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Milinowód sporjedźeć dyrbjeli

Sobudźěłaćerjo Choćebuskeho měšćanskeho wobchadneho zawoda mějachu minjeny štwórtk ruce połnej dźěła, po tym zo bě Lkw horni milinowód tramwajki na se­wjeru města wobškodźił. Woni wužiwachu za to specielne awto, kotrež móže na kolijach runje tak jězdźić kaž na dróze. Dokelž bě wobchad tramwajkow wjacore hodźiny přetorhnjeny, dyrbjachu ludźi z busami wozyć. Dźěła trajachu hač do wječornych hodźin. Tramwajki njemóžachu w depoće w Nowym Chmjelowje (Neu-Schmellwitz) přez nóc wotstajić, tuž „parkowachu“ je na Jaseńskej a w Knorawje (Sachsendorf). Wěstotna słužba je tramwajki wobstražowała. Foto: Michael Helbig

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Wjetšina ludźi wjelka akceptuje

Hannover/Berlin (dpa/SN). Přewažna wjetšina wobydlerjow Němskeje wita, zo su­ w Němskej zaso wjelki žiwe. To je wuslědk reprezentatiwneho naprašowanja instituta Forsa. Tak 77 procentow ludźi měni, zo wjelki runje tak kaž liški, sorny abo bobry do našeje krajiny słušeja, přirodoškitny zwjazk Nabu minjeny pjatk w Berlinje zdźěli. Wón bě naprašowanje składnostnje dnja wjelka 30. apryla skazał. Nalada mjez woprašanymi wobydlerjemi njeje so porno naprašowanjomaj 2015 a 2018 zasadnje změniła. Ličba wjelkow je pak w samsnym času widźomnje přiběrała. Samo we wjelčich kónčinach su ludźo po 73 procentach wjelkam přichileni. 65 procentow woprašanych pak je za to, zo měli jednotliwe, kotrež wosebje wjele škody načinjeja, w nuzy zatřělić.

Přirodoškitarjo so dale wo to prócuja, hranicu za třělenje wjelkow wysoku dźeržeć. Porno tomu chcyli plahowarjo skotu na pastwach po nadpadach přez wjelka spěšnišo zapřimnyć móc. Fachowcy trochuja, zo je w Němskej něhdźe 1 400 wjelkow. Te su loni na pastwach nima­le 3 000 skoćatow zakusali.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Najebać koronu meje stajeli

Koćinjan dźěćom wo rjanym starym nałožku powědał

Šunow/Koćina/Sulšecy/Radwor (aha/SN/JaW). Na mnohich tež serbskich a dwu­rěčnych wsach Hornjeje Łužicy su mi­njeny pjatk meju stajeli, tak na přikład w Róžeńće. Na dalšich městnach, kaž mjez druhim w Němcach, su kaž hižo­ loni jenož mjeńše mejske štomy na swój­skich ležownosćach stajeli abo scyła žane.

Naše rjane nałožki w běhu lěta hajić a swjećić je rjana tradicija, kotraž nje­měła so zhubić. Wone su nam kaž ča­sowe mězniki a nas na to dopominaja, kak spěšnje so koło časow wjerći. Zo pak bu­dźe to tež lětsa koronapande­mije dla znowa tak wobmjezowane sej meju stajić,­ bě lědma někomu wědome. Dokelž pak tomu tak bě, dyrbješe so poł­sta čłonow­ wopřijacy Šunowski młodźinski klub ze swojim nawodu Krysto­fom Hrjehorjom chcyjo nochcyjo po tym měć. Njedźiwajcy toho je tam horstka młodostnych pjatk nawječor hižo­ do toho spřihotowanu nimale dwace­ći metrow wysoku meju stajiła. Na jeje wjeršk stej Pia Bjeńšec a Klawdija Šěrakec po zwučenym wašnju serbsku chorhoj přičiniłoj.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Nowy farar za Łazowsku wosadu

Christian Huth stanje so z nowym­ Łazow­skim fararjom. Wot 1. septembra ma wón nowe zastojnstwo nastupić a zamołwitosć za wulkowosadu Hornjołužiska jězorina přewzać, zestajanu z wosadow Łaz, Delni Wujězd a Wulke Ždźary.

Łaz (AK/SN) Christian Huth naslěduje fararja Matthiasa Gnüchtela, kiž so na wuměnk poda, a je so wčera na kemšach wosadźe we Łazowskej ewangelskej cyrkwi předstajił. „Mamy běžny přechod. Směm swojeho naslědnika witać, a to je rědka hnada“, farar Matthias Gnüchtel dźakownje rjekny, witajo Christiana Hutha a jeho swójbu. „K zastojnstwu fararja słuša stajnje tež farska žona. Pytajće za radu čłonow wosady. Dźiwajće na fararsku swójbu tak, kaž sym to tež ja či­nił“, Gnüchtel wosadnych namołwi.

Farar Huth změje přichodnje zamołwitosć za wo­sady Łaz z 566 wěriwymi, Delni Wujězd z 364 a Wulke Ždźary z 564 přisłušnikami. Wot lěta 2007 tworitej Delni Wujězd a Łaz zhromadnu wosadu. Wot lětušeho februara nětko wobsteji wulkowosada Hornjołužiska jězorina, kotrejž tež Wulke Ždźary přisłušeja.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Wohnjowoborne awto přewysoke

Wulka Dubrawa (CS/SN). Gmejnscy ra­dźi­ćeljo we Wulkej Dubrawje su na swojim zeńdźenju zańdźeny štwórtk na­dawkaj za nowotwar gratownje w Klukšu posrědkowali. Róšty twarić změje předewzaće SLB Lětoń (Litten) za poskitk 13 500 eurow. Twar gratownje, nimo třě­chi,­ pak přewozmje předewzaće Neu- und Rekobau Glotz z Niskeje, a to za 288 000 eurow.

Puć bjez pomjenowanja při Chró­stowskej (Crostaer) dróze ma přichodnje rěkać „Při sněhakowarskej horje“ (Am Skihang). Wobnowić wjesny hat w Brěmjenju (Brehmen) so dliji. Tam maja zbywace dźěła hišće zdokonjeć. Nachwatać dyrbja cynkowanje wobłoženja. Firma, kotraž bě dźěła přewzała, měješe so z wupadom trěbneje mašiny bědźić.

Wulkodubrawski wjesnjanosta Lutz Mörbe (njestronjan) zdźěli, zo Budyski krajnoradny zarjad wobstaranje uniformow a wuhotowanje wohnjoweje wobory njespěchuje. Přičina toho je skazanka wjacorych jězdźidłow, štož ma lěpšinu wyšeje spěchowanskeje sumy.

Wohnjowa wobora Chróst ma 2. junija nowe hašenske jězdźidło dóstać. Při wuměrjenju gratownje pak běchu zwěsćili, zo je jězdźidło za nju přewysoke.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 03 meje 2021 14:00

Gratownja dotwarjena

Nětko móža nowu gratownju za dobrowólnu wohnjowu woboru w Rownom wo­te­wrěć. Na 120 kwadratnych metrach su asfalt připrawili a na njón 14 centi­metrow tołstu nošnu worštu. Tak móža tam tež najćeše tankowe awta jězdźić. Firma Soldan­ je dźěła wukonjała. Foto: Joachim Rjela

wozjewjene w: Łužica

Serbska debata

nowostki LND