Z wudaća: wutora, 04 meje 2021

Wokrjes dale hotspot infekcijow

Budyšin. Budyski wokrjes je wčera wo 44 natyknjenjach z koronu a wo smjert­nymaj padomaj informował. Komuna z najwjace infekcijemi su Ze­micy-Tumi­cy z 80. Tydźenska incidenca wučinja dźensa po Ro­berta Kochowym insti­tuće 278,6, z čimž je wokrjes w Sakskej třeći a w Něm­skej dźesaty najbóle po­trjeche­ny. W Zhorjelskim wokrjesu zwěsći­chu wčera šěsć koronainfekcijow a wosom smjertnych padow. Incidenca je tam dźensa po RKI 181,6.

Spěchuja biomodelowe regiony

Drježdźany. Sakska chce prěnje štyri bioregiomodelowe regiony tři lěta po hač do 100 000 eurach spěchować. Za to je ministerstwo za energiju, škit klimy, wobswět a ratarstwo wčera požadansku dobu startowało. Zaměr spěchowanja je, zo akterojo z nazhonjenjemi w regio­nalnym zwičnjenju žiwidłow hromadźe dźěłaja a w swojim regionje bioregionalne rjećazy wutworjeja.

Přetworja měšćanski park

Hołbin w Załomskej gmejnje mjenuja wjes słónčnych časnikow, 45 tajkich tam maja. Fachowc za jich twar a restawrowanje je 79lětny Peter Domschke. Tuchwilu pod jeho wušiknymaj rukomaj słónčny časnik stareho Delnjeho młyna znowa nastawa. Widźimy „knjeza słónčnych časnikow“ z jeho wosebitymi folijemi a w pozadku stary měrjak časa, kotryž přińdźe nětko do gmejn­skeho muzeja. Foto: Jürgen Männel/ddbd

Energijowy koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) je swoje nalětnje zalěs­njenje w něhdyšich jamach kaž tež na bywšim wudobywanišću Choćebuz-sewjer a při nastawacym Choće­buskim wuchodnym jězorje po planje zakónčił.

Choćebuz (SN/JaW). 141 hektarow pło­niny je LEAG wot februara hač do kónca apryla cyłkownje zalěsniła, wona w nowinskej zdźělence informuje. Kaž z njeje dale wuchadźa, su z pomocu techniki něhdźe 900 000 štomikow zesadźeli. „30 hektarow smy w bywšej wuhlowej jamje­ Choćebuz-sewjer, dwanaće hektarow w Janšojcach, 20 ha we Wochozach, 49 w Rychwałdźe a 30 w Wjelcej zalěsnili. Pomhali su regionalni ratarjo a dalše partnerske zawody ze sadźenskimi ma­ši- nami. Na hektar bě to stajnje ně­hdźe 6 000 sadźenkow,“ pisa nowinski rěčnik LEAG Thoralf Schirmer.

Njezjawny posudk wo třoch łužiskich dźiwadłach zbudźa kritiku

Zhorjelc/Budyšin (SN/CoR). Njezjawny posudk z lutowanskimi namjetami za dźiwadła Hornjeje Łužicy zbudźa wo­sebje w Zhorjelskim wokrjesu wjele kri­tiki. „Jednanski proces wo přestrukturowanju na zakładźe posudka dale dźe, tež hdyž někotři spytaja tomu wobarać“, rjekny na wčerawšej nowinarskej konferency Zhorjelski krajny rada Bernd Lange (CDU). Wot kulturneho ruma zapłaćeny posudk běštej loni město a wokrjes Zhorjelc Mnichowskej poradźowanskej firmje Actori do nadawka dałoj, dokelž njeje financowanje Zhorjelsko-Žitawskeho dźiwadła Gerharta Hauptmanna (GHT) po lěće 2022 hižo wěste. Z kulturnym paktom Sakska eksistencu domu zaruča.

Ličba dotal wotzamknjenych wukubłanskich zrěčenjow je lětsa w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu zaso niwow kaž do koronapandemije docpěła. To je pozitiwna powěsć z Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory.

Drježdźany (SN/at). 529 młodych ludźi je so hač do kónca apryla hižo rozsudźiło, zo chcedźa so po wuchodźenju šule we wuchodosakskim rjemjeslnistwje wukubłać dać. W ličbje ma Drježdźanska rjemjeslniska komora spad za přewinjeny, kotryž dyrbjachu loni w fazy prěnjeje žołmy koronapandemije dla zwěsćić. Před lětom předležeše z mjenowaneje přičiny 435 podpisanych wukubłanskich zrěčenjow we wuchodnej Sakskej. Do­pokaz wróćenja k wěstej dokoronowej normaliće dowola přirunanje z aprylskej ličbu před lětomaj. Tehdy bě dohromady 512 žonow a muži wukubłanske zrěčenje z tudyšimi rjemjeslniskimi zawodami kruće wotzamknyło.

Budyšin (SN/bn). Digitalizacija a inowacija stej hesle, kotrejž so w zwisku z pandemiju často jewitej. Tójšto zarjadowarjow kultury je w minjenych měsacach alternatiwne formaty wuwiło a tak spytało, swoje poskitki dale spřistupnjeć. Minjenu sobotu dožiwi něhdźe 70 za­jimcow na Youtube-kanalu Budyskeho Kamjentneho domu dalšu, zajimawu wariantu. „Kak lodowu horu zapalich a tak nawuknych so nadźijeć“ rěka dźiwadłowa hra młodeje Zhorjelčanki Henrietty Ritz, kotruž bě na zakładźe zběrki poezije samsneho mjena z pjera Hamburgčanki Niny Ers spisała. Kaž Ritz po předstajenju přeradźi, trjebaše za to „tři dny, po tym zo běch mysličku w karantenje zrodźiła“. Na třoch runinach powěda sylnje alegorisce zapołoženy kruch stawiznu holčki, kotraž dyrbi swój strach před přichodom přewinyć. Byrnjež aktualne poćahi a po­dawki připódla rólu hrali, je žro scenarija uniwerselne a wotbłyšćuje najstaršej prašeni, kotrež sej wotrostowaca mło­dźina – a nic jenož wona – prawidłownje staja: Zwotkel sym a dokal du?

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźakuje so lěkarjam a hladarjam za jich „njesprócniwe zasadźenje“ w koronakrizy. Woni činja wšitko, zo bychu tež w třećej žołmje korona­pandemije pacientow testowali a šćěpili. To rjekny Merkel w postrownym poselstwje k zahajenju zjězda lě­karjow Němskeje. Po wudyrjenju krizy lěkarjo internetnje wuradźuja, po tym zo bě zjězd loni wupadnył. Poprawom chcychu jón w Rostocku přewjesć.

Minister wolóženy

Wiesbaden (dpa/SN). Po zajeću pozdatneho spisarja prawicarskoekstremnych hroženjow z podpismom „NSU 2.0“ ma hessenski nutřkowny minister Peter Beuth (CDU) po dotalnych dopóznaćach hessensku policiju za wuwinowanu. Hro­že­nja běchu podhlad zbudźili, zo pochadźa spisar z rjadow policije. Nětko pak su 53lětneho bjezdźěłneho w Berlinje zajeli.­ Wón bě wot awgusta 2018 mejlki z ranjacym a hrožacym prawicarskim wobsahom po wšej Němskej rozesłał.

Wuradźuja wo konfliktach

Znajmjeńša 20 ludźi je minjenu nóc žiwjenje přisadźiło, po tym zo bě so w Mexiku-měsće móst zwjezł, jako runje podzemska železnica po nim jědźeše. Nimale 50 zranjenych dowjezechu do chorownje. Pomocnicy dyrbjachu chowanje zranjenych nachwilnje přetorhnyć, dokelž bě połoženje wagonow chětro njestabilne. Přičiny njezboža nětko přepytuja. Foto: dpa/Marco Ugarte

Partnerku za wosamoćeneho kołpja pytaja­ w městačku Holzgerlingen pola Stuttgarta. Za to su tam samo nawěšk wozjewili, byrnjež tón cyle chutnje měnjeny njebył, město zdźěli. Štyri lěta stary­ kołp Hänsel Jr. na haće parka zdawa so samotny być. Mjeztym maja wjacore naprašowanja ludźi. Njeznaći su w nocy na 1. meju najprjedy raz gumijoweho kołpja do wody sadźili.

Z wukazom zajeća pytaneho zasudźe­neho paducha je policija na awtodróze A 11 krótko po Berlinje lepiła. 45lětneho bě sudnistwo w Frankfurće nad Wódru loni padustwa we wosebje ćežkim padźe dla k 14 měsacam jastwa zasudźiło. Muž pak njebě jatbu nastupił. Tuž jeho wot toho časa pytachu. Wón bě zastojnikam nětko při wobchadnej kontroli napadnył. Zastojnicy dowjezechu muža do jastwa w braniborskim Wriezenje.

Budapest (SN/JaW). Madźarski parlament je so minjeny tydźeń nimale jednohłósnje za to wuprajił, wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack (MSPI) podpěrać.

Kaž FUEN w nowinskej zdźělence piše, je 157 zapósłancow za rezoluciju hłosowało, jenički přećiwo njej. W dokumenće nimo wudobyćow iniciatiwy tohorunja wuzběhuja, zo bě ju wjac hač jedyn milion ludźi podpisało a zo je Europski parlament rezoluciju wobzamknył. „Parlament je hłuboko přesłapjeny, zo je ko­misija EU přećiwo woli z wulkej wjetšinu přiwzate wobzamknjenje EU-parlamenta za Minority SafePack iniciatiwu cyłotnje wotpokazała. Tak jenož měnjenje Europskeho parlamenta njeignoruje, ale tež wolu wobydlerjow Europy zańč nima“, citu­je FUEN z wobzamknjenja.

Dale je parlament w Budapesće připowědźił, madźarske zhromadźenstwa we wukraju kaž tež narodne mjeńšiny, kotrež wšak wučinjeja nimale dźesać procentow wobydlerstwa EU, dale podpěrać.