Z wudaća: pjatk, 16 julija 2021

Nakupować bjez nahubnika

Budyšin/Zhorjelc. Incidencna hódnota w Budyskim wokrjesu je dale 2,7. Hač do wčerawšeho zwěsćichu tam dalšej natyknjeni z koronawirusom. Tuchwilu je we wokrjesu dohromady 18 wobydlerjow inficěrowanych. W Zhorjelskim wo­krjesu je incidenca dale na nuli, nowo­natyknjenja njejsu so žane jewili. Pozitiwneje tendency dla hodźi so w Sakskej wotnětka bjez nahubnika nakupować.

Hudźbne widejo wo brunicy

Chasow. Skupina Astronawt chce dźensa wječor swój najnowši hudźbny widejo „Brunica“ na Youtube-kanalu Serbska hudźba wozjewić. Hłownu rólu sćělesnja wuměłča Greta Čórlichec. Cyłkownje zličichu na portalu dotal něhdźe 70 000 klikow a 500 abonentow.

Dalše pady swinjaceje mrětwy

Dwě lěće po tym zo je słowakska Tatravagonka Nišćansku wagonownju přewzała, chcedźa dźěławi skónčnje wjace mzdy. Dźěłarnistwo IG metal wuchodneje Sakskeje namołwješe wčera k warnowanskemu stawkej.

Niska (UM/SN). W dźěłowych bojach su zwjetša jasne słowa słyšeć. Wšako po­dawaja so dźěłopřijimarjo, podpěrowani wot dźěłarnistwa, na zjawny kurs konfrontacije ze swojimi dźěłodawarjemi. Słowa, kotrež sy na wčerawšim warnowanskim stawku před wrotami Nišćanskeje wagonownje tzwr słyšał, běchu razne a bjez přikłada.

Milenka Rječcyna

Što je swójba a štó do njeje słuša? Po definiciji je to cyle jednore. Swójba je najmjeńša forma žiwjenskeho zhromadźenstwa. Štó pak do swójby słuša? Mnozy bychu­ rjekli, zo su to staršej a jeju dźěći. Je pak tomu přeco tak? Wotmołwu na tele prašenje dawaja dźěći a starši w ra­miku wustajeńcy, kotruž tuchwilu w Budyskim krajnoradnym zarjedźe pokazuja. Wobhladujo sej wobrazy, na kotrychž su widźeć wšitcy ći, kotřiž čuja so do swójby přiwzaći, dyrbju so smějkotać. Namolowane su tam swójba pinguina, słónčna róža z mnohimi kćenjowymi łopješkami, kotrež nana, mać a syłu dźěći zwjeseleja, abo su to nan a syn z gitaru na klinje a z maćerju pobokuo. Ze wšitkich wobrazow rěči wulka lubosć dźěći staršim a nawopak. Při tym njeje konste­lacija swójbow scyła jednora. Dźěći dźě su jeno zdźěla přiwuzne ze swójbu, w kotrejž bydla. A njejsu tež syn abo dźowka zwobraznjeneje maćerje, kotraž so sama wo holcu abo hólca stara. Ně, je to, zo bych definiciju dalši króć trjebała, žiwjenske zhromadźenstwo jednotliwcow ze wšelakich domjacnosćow.

Župje přisłušacej cyłkaj na městnje jeju skutkowanja wopytać a tam jeju dźěławosć rozjimać, to bě wotpohlad julijskeho posedźenja Budyskeho župneho předsydstwa.

Radwor (SN). Wuměna ze staršiskej iniciatiwu a z młodźinskim klubom steje­štej w srjedźišću schadźowanja předsydstwa Domowinskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin wčera w Radworju, informuje Katja Liznarjec, regionalna rěčnica na teritoriju župy. Katrin Suchec-Dźisławkowa a Wito Bejmak staj wo dźěławosći iniciatiwy rozprawjałoj. Cyłk so wo to prócuje, zo na tamnišej serbskej zakładnej šuli kóžde lěto maćernorěčnu rjadownju w 1. lětniku wutworja a ju dale wjedu. Starši a župa paruja w dotalnym kubłanskim systemje 2plus transparencu a jasnu strategiju, dźěćom wšěch rěčnych skupin krok po kroku serbšćinu tak sposrědkować, zo wone rěč wšědnje mjez sobu nałožuja. Tohodla sej žadaja wučbu ryzy serbsce podawać, zo by imersija woprawdźe fungowała.

Drježdźany (CSTN/SN). We wobłuku 33. Drježdźanskeho filmoweho swjedźenja Sakski filmowy zwjazk prěni raz stajne blido k łužiskim a serbskim paskam wuhotowa. Něhdźe 40 wopytowarjow je so na předwčerawšim na žurli Lingneroweho hrodu w Połobskim Florencu wotmětym zarjadowanju wobdźěliło. Sylke Gottlebe, nawodnica mjezynarodneho Drježdźanskeho festiwala krótkofilmow, najwjetšeho zarjadowanja tajkeho razu w Europje, je hosći wosobinsce witała.

Johannesburg (dpa/SN). Při nimale tydźeń trajacych namócnosćach w dźělach Južneje Afriki je dotal 117 ludźi žiwjenje přisadźiło. Wjace hač 2 200 Južnoafričanow su zajeli, kaž prezidialny zarjad zdźěli. Mjez nimi je pječa tež muž, kiž bě žołmu wurubjowanja wobchodow naškarał. Prezident Cyril Ramaphosa je mobilizaciji dalšich 25 000 wojakow přizwolił. Wčera hižo su 10 000 wojakow do po­trjechenych kónčin pósłali, na čož je so tam połoženje widźomnje změrowało.

Dorosćeni namołwjeni

Köln (dpa/SN). Lěkarjo dźěći a młodostnych na dorosćenych apeluja, so přećiwo koronawirusej šćěpić dać. Dokelž přeco hišće žadyn serum za dźěći při­zwoleny njeje, su miliony dźěći w Němskej na zamołwitosć dorosćenych pokazane, rěka w zhromadnej namołwje powołanskeho zwjazka dźěćacych a młodźinskich lěkarjow. Namołwa měri so wosebje na tych dorosćenych, kiž maja powołansce z dźěćimi činić, a na tych, „kotřiž chcedźa ze swójskim šćěpjenskim škitom tež najmłódšich škitać“.

Rěča wo wuznamjenjenjach

Hoberske su škody, kotrež su masiwne zapławjenja na zapadźe Němskeje zawostajili. Jeničce w Sewjerorynsko-Westfalskej je 23 wokrjesow potrjechenych. W někotrych kónčinach Porynsko-Pfalcy je połoženje tež dźensa hišće dramatiske, po tym zo běchu so w Erftstadće wjacore domy sypnyli. Katastrofa je sej dotal 81 smjertnych woporow žadała. Foto: pa/Harald Tittel

W kurioznym dispuće z wobydlerjemi Heidelberga, kotřiž prawidłownje na campingowych stólcach před domom sydaja, je komunalny porjadowy zarjad swój dotalny kurs změnił. Wotnětka chcedźa jenož hišće zapřimnyć, je-li wěstota wohrožena, na přikład při zatykanych wuchowanskich hasach, město informuje. Heidelbergčenjo zetkawaja so předewšěm pjatk wječor na chódnikach před do­mami, zo bychu zhromadnje ­wino pili a bachtali. Město pak nochce, zo wuwiwa so tam „atmosfera piwoweje zahrody“.

Psa z třěchi wuchowała je wohnjowa wobora w Drježdźanach. Swědcy běchu žałosćaceho psa wuhladali a woboru wołali. Prawdźepodobnje bě tón přez třěšne wokno na třěchu zalězł. Kameradojo ­móžachu jeho z pomocu wjerćateho rěbla z pjeć metrow wysokosće wuchować a njezranjeneho wobsedźerjej přepodać.

Berlin (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Greenpeace ma „aktualne ekstremne wjedro“ kaž sylne zliwki, wulku wodu a zapławjenja za sćěh klimoweje krizy. „A to je hakle započatk“, rjekny klimowy fachowc Karsten Smid powěsćerni dpa w Berlinje. „Z globalnym woćoplenjom docpěwaja temperatury po wšěm swěće stajnje nowe rekordy.“ Atmosfera je dale a horcyša a w formje njewjedrow wotpowědnje reaguje. Hladajo na knježerstwo zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) wón rjekny: „Što to za ludźi woznamjenja, zo je knježerstwo Merkel škit klimy stajnje za krótkodobnymi hospodarskimi zajimami stajało, wobydlerjo we wulkich dźělach Němskeje nětko na najbolostniše wašnje začuwaja.“

Washington (dpa/SN). Po němsko-ameriskich turbulencach minjenych lět staj so prezident USA Joe Biden a zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) k transatlantiskemu partnerstwu wuznałoj. „Njejsmy jeno zwjazkarjo a partnerojo, ale wusko spřećelenej narodaj“, rjekny Merkel po rozmołwje z Bidenom. We „Washingtonskej deklaraciji“ rěčitej wobě stronje wo „wuskim bilateralnym zhromadnym dźěle“. Zdobom Biden a Merkel na to skedźbništaj, zo staj nastupajo wjele diskutowany płunowód Nord Stream 2 dale rozdźělneho měnjenja. Do toho bě prezident USA Angeli Merkel wobswědčił, zo měješe jeje kanclerstwo „historiski charakter“ a zo ma „wusahowace zasłužby“ za němsko-ameriske poćahi.