Z wudaća: póndźela, 19 julija 2021

póndźela, 19 julija 2021 14:00

Wulke zliwki tež w Sakskej

Bad Schandau (dpa/SN). Masiwny dešć je w dźělach Sakskeje zapławjenja zawinował. W Sakskej Šwicy njeběchu wjacore wsy docpějomne. Wosebje potrjechene běchu Wjazońca, Bad Schandau, Reinhardtsdorf-Schöna a Gohrisch, kaž Budyski krajnoradny zarjad zdźěli. Železnisku čaru mjez Bad Schandauwom a čěskim Děčínom dyrbjachu zawrěć. „Situacija je napjata, ale wobknježomna“, rěka z nutřkowneho ministerstwa.

Po informacijach krajneho centruma za wulku wodu naměri při rěkomaj Kirnitzsch a Sebnitz w běhu 24 hodźin wjace hač sto litrow dešća. Na to su pegele rěkow spěšnje stupali. W Sakskej Šwicy běchu dróhi z błótom a kamjenjemi zanjerodźene. Při tym dóńdźe k zesuwanjam zemje. Regionalny wohnjowoborny zasadźenski centrum rěči wo wjace hač 250 zasadźenjach wohnjowych wobornikow sobotu hač do pózdnjeho wječora. Tež w druhich dźělach Sakskeje bě połoženje napjate, wosebje w mjeńšich rěkach. Tam dóńdźe k přepławjenym dróham a naběžanym pincam.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Kritizuja system warnowanja

Kontrowersna debata wo zahubnych zapławjenjach na zapadźe Němskeje

Berlin (dpa/SN). Po zahubnych zapławjenjach na zapadźe Němskeje z nimale 160 smjertnymi woporami wumjetuje FDP zwjazkowemu nutřkownemu ministrej Horstej Seehoferej (CSU) hladajo na sćěhi katastrofy wulke njedostatki nastupajo škit ludźi před katastrofami. „Dypkowne warnowanja wjedrarjow njejsu ani zamołwite instancy ani zjawnoprawniski rozhłós ludźom w dosahacej měrje dale posrědkowali, rjekny městopředsyda frakcije strony w zwjazkowym sejmje ­Michael Theurer powěsćerni dpa. „Skići so wobraz systemoweho zaprajenja, za kotrež je zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer wosobinsce zamołwity.“ Lěta dołho leža reformowe namjety FDP na blidźe, ale ničo so stało njeje. To płaći žiwjenja.

Tež strowotniski fachowc SPD Karl Lauterbach sej žada, konsekwency z nazhonjenjow katastrofy zapławjenja sćahnyć. Škit před katastrofami nastupajo je Němska runje tak špatnje přihotowana kaž pola škita před pandemijemi, rjekny Lauterbach Düsseldorfskim nowinarjam.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Prawa konsekwenca

Kolebka regionalizacije Domowiny steješe potajkim hižo před sto lětami we Wojerecach. Tele dopóznaće sym sej na sobotnej swjatočnosći we Wojerecach znowa wuwědomił. Tele město je kaž žane druhe městnosć wažnych rozsudow w stawiznach serbskeho třěšneho zwjazka. Wobraz kolebki hodźi so tohodla z widom na Wo­jerecy runje tak za spomóžne zhromadne dźěło tamnišeje regionalneje rěčnicy Domowiny, přirady za serbske naležnosće města a społnomócnjeneje za tónle wobłuk w měšćanskim zarjadnistwje nałožować. Wojerowski wyši měšćanosta Torsten Ruban-Zeh je z tejele wuskeje zhromadnosće – wuraz to derje fungowaceje regionalizacije – konsekwencu připowědźił, a ta njeje za měšćanske zarjadnistwo žana samozrozumliwosć: Serbska społnomócnjena ma so hłownohamtska stać, wočaknyć měli jenož nowy personalny koncept. Što to druhdy wučinja, hdyž sej zamołwići wu­znam swojeje komuny za serbske stawizny wuwědomjeja ... Axel Arlt

wozjewjene w: Towarstwa
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Z dobropisom na płuwanje

Drježdźany (dpa/SN). Po tym zo je płuwanska wučba koronapandemije dla we wulkim rozměrje wupadnyła, chce Swobodny stat Sakska nětko dobropisy za płuwanske kursy rozdźěleć. Najprjedy raz su dobropisy za 10 000 wuknjacych zakładnych a spěchowanskich šulow myslene, kotřiž běchu šulske lěto 2019/2020 jako njepłuwarjo skónčili, kaž kultusowe ministerstwo w Drježdźanach připowědźi. Dobropisy w hódnoće 120 eurow su hač do 31. awgusta pola zwonkašulskich poskićerjow płuwanskeje wučby płaćiwe. Minister Christian Piwarz (CDU) namołwja „wšitkich staršich, poskitk přiwzać, dokelž wón žiwjenje wuchowa“.

Po wučbnym planje su po słowach ministra 35 hodźin płuwanskeje wučby předwidźane, zawrjenych płuwanskich halow dla pak bě tale wučba wjacore ­měsacy wupadnyła. Wulkemu dźělej šulerjow je so najebać to poradźiło w krótšim času płuwać nawuknyć. Za aktualne šulske lěto planuja, wučbu płuwanja do noweho lěta podlěšić. Dźěćom, kotrež potom přeco hišće płuwać njemóža, chcedźa po informacijach ministerstwa z dalšimi dobropisami pomhać.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Pólska Europske sudnistwo prosy rozsud cofnyć

Waršawa (ČŽ/K/SN). Pólska je Europske sudnistwo wo to prosyła wróćo wzać swoje postajenje, zo maja hnydom přestać z Turówskeje jamy brunicu wudo­bywać. To publikuja čěske medije, powołace so na wozjewjenje nadregionalneho dźenika Gazeta Prawna. Tam tež pišu, zo wupraja so Waršawa zdobom wo žadanju Čěskeje, Pólsku z 50 milionami eurow pochłostać za kóždy dźeń, kotryž wona postajenje Europskeho sudnistwa nje­spjelnja. W februaru bě Čěska Pólsku rozšěrjenja Turówskeje jamy a negatiwnych sćěhow z toho za nju dla na Europskim sudnistwje wobskoržiła, na čož najwyša justicna instanca Europskeje unije Waršawje přikaza, wokomiknje wšitke dźěła w jamje skónčić.

wozjewjene w: Słowjanski wukraj
Park wokoło Njeswačanskeho barokneho hrodu tworješe kónc tydźenja wulkotnu kulisu wuměłskich rjemjeslniskich wikow. Mnozy wobydlerjo z blišeje a dalšeje wokoliny su składnosć wužiwali a sej poskitki korbarjow, drjeworězbarjow, hornčerjow a mno­hich dalšich rjemjeslnikow wobhladali, kaž tule Jan Macka a jeho mandźelska Marja z Chrósćic. Foto: Feliks Haza

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Nowe mjezwočo w starej domiznje

Pančicy-Kukow (BeW/SN). Lěkarjow je přemało. W městach drje tute wuprajenje po cyłej Němskej widźane zdźěla njepřitrjechi. Ale na wuchodźe Němskeje je tomu tak, a ludźo na wsach, kiž prócuja so wo termin pola specialista, potrjebu ćim nuznišo pytnu. W Pančičansko-Kukowskej praksy za nutřkownu a nuklearnu medicinu dr. Erharda Henki wuhladaja pacienća wot spočatka tohole lěta nowe mjezwočo, kotrež pak tójšto ludźom docyła tak njeznate njeje.

wozjewjene w: Socialne
póndźela, 19 julija 2021 14:00

W Ćisku slědźa za přichod

Na digitalnym twarnišću chcedźa nowu techniku wupruwować

Wojerecy (SiR/SN). Město Wojerecy budźe za něšto měsacow dźěl wobšěrneho slědźerskeho programa Drježdźanskeje Techniskeje uniwersity. Tón zaběra so z wobłukami twarstwo, jězdźenje a lětanje z dalnowodźenymi a awtomatiskimi techniskimi systemami.

Połdra lěta trajacy Wojerowski slědźerski projekt, tak mjenowany „digiBauHoy“, chcedźa wot nazymy na pospytnej płoninje Ćišćanskeho industrijnišća přewjesć. Na­drobnosće su tele dny we Wojerecach rozłožili. Přepytować budu, kak móža twarske jězdźidła a mašiny wotdaloka posłužować a wodźić a kak hodźa so jednotliwe mašiny hromadźe z druhimi do syće zwjazać.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Pohrjebnišćo ponowjene

Mułkecy (JoS/SN). Slepjanska gmejna je minjene lěta krok po kroku pohrjebnišća a kěrchowy ponowjała a jim rjeńši napohlad spožčiła. Jako poslednje su minjene dny pohrjebnišćo w Mułkecach dozhotowili. Jeničce štomy a kerki nasadźeja hakle nazymu. Wudawki za hódny posledni wotpočink zemrětych Mułkečanow wučinjeja 100 000 eurow. Wokoło pohrjebnišća sćahnychu nowy płót a natwarichu studnju, hdźež móža sej ludźo wodu za krjepjenje brać. Dale nawozychu na wšitke zelenišća nowu worštu pjeršće. Nimo toho dóstachu pućiki nowe kromy a nowu worštu kruteho pěska. Spočatnje bě jeno 70 000 eurow za ponowjenje po­hrjebnišća planowanych. Poskitki firmow pak běchu wo wjele dróše, hač wot planowarja kalkulowane.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 19 julija 2021 14:00

Wustajeńca podlěšena

Budyšin. Přehladka w Muzeju Budyšin pod hesłom „Kralowsko-sakski dwórski fotograf Emil Römmler“, kotruž pokazuja składnostnje 150. róčnicy załoženja Drježdźanskeho předewzaća Römmler & Jonas, wostanje hišće hač do 29. oktobra 2021 přistupna. W tym času wustaja Lutz Spieler zběrku twórbow swojeho pradźěda ­Emila Römmlera (1842–1941). W njej widźeć su zažne portrety a architekturne fotografije, wuměłske reprodukcije a pohladnicy.

wozjewjene w: Z městow a wsow

Serbska debata

nowostki LND