Z wudaća: wutora, 20 julija 2021

Dwě dalšej koronainfekciji

Budyšin/Zhorjelc. Incidenca w Hornjej Łužicy je dale w jednocyfrowym wobłuku. Roberta Kochowy institut mje­nuje dźensa za Budyski wokrjes hódnotu 2,7, a za Zhorjelski 0,8. Wobaj wokrjesaj stej wčera za dny wot minjeneho pjatka po jednym nowym natyknjenju z koro­na­­wirusom informowałoj.

Myto za Pawołsku šulu

Drježdźany/Rakecy. Rakečanska Pawołska šula słuša z projektom „přesadźenje chěže kata wot Lišeje Hory do Łuha“ w šulskim lěće 2020/2021 k lawreatam krajneho programa „PEGASUS – šule pomniki adoptuja“. Za to dóstanje myto 500 eurow. Wužadowaceho lěta a přewšo wulkeje ličby požadarjow dla je kultu­sowe ministerstwo wšitkim 27 šulam, kotrež běchu kriterije programa spjelnili, premiju płaćiło.

„Epopeja“ wróćo na Morawje

Akterow projekta redynamizacije Sprjewje mytowali

Stróža (SN/BŠe). Hladajo na aktualne podawki sćěhow njewjedra na zapadźe Němskeje dla hódnoćachu přitomni wčera w Stróži, kak wažny zmysłapołny škit před wulkej wodu je. Sakski statny minister za wobswět Wolfram Günther (Zeleni) spožči tam wčera mjenujcy myto we wobłuku UNO-dekady zwjazkoweho zarjada za přirodoškit (BfN) za biologisku mnohotnosć akteram, kotřiž běchu zhromadnje a wuspěšnje naprawy renaturěrowanja Sprjewje mjez Lemišowom a Nowej Wsu zwoprawdźili. „Tuchwilu dožiwjamy wuskutki změny přirody a wobswěta přez čłowjeka. Rěki pak trjebaja wjace městna, zo móhli so w padźe wulkeje wody wupřestrěć“, statny minister wuzběhny. Projekt redynamizacije Sprjewje je tuž přikładny a na přichod wusměrjeny. Wjele akterow ma za jedyn postronk ćahnyć. „Smy z powodźenjow 2002, 2010 a 2013 wuknyli“, Wolfram Günther podšmórny. Sprjewja je so takrjec do starodawneho rěčnišća nawró­ćiła. Nimo toho přisporjeja naprawy na wotpowědnym wotrězku rěki biologisku mnohotnosć, kaž z prěnich přirodowědnych wobkedźbowanjow wuchadźa.

Dešno (HA/SN). Wo mnohich wjetšich a mjeńšich projektach strukturneje změny­ je hižo rozsudźene. To płaći tež za 19 milionow eurow, kotrež móža wot klětušeho přichodne dźesać lět za serbske předewzaća w Braniborskej wudawać. Srědki to, kotrež přińdu wot Zwjazka za strukturnu změnu we wuhlowych regionach. Předwidźane je při tym šěsć wobšěrnišich projektow. Wone su hižo konkretnje postajene a prěnje kroki za jich zwoprawdźenje sčinjene, kaž bě minje­ny pjatk na medijowej rozmołwje w Domizniskim muzeju Dešno słyšeć.

Statny sekretar Tobias Dünow, społ­nomócnjeny za naležnosće Serbow braniborskeho knježerstwa, hódnoćeše na spočatku pjatkowneje rozmołwy 30lětne wuwiće muzeja, kotryž je wjace hač prowin­cialna institucija. Jeho přeće je, „zo njebychu so Serbja nětko přichodnje w swojim skutkowanju na wusku prowincialnosć wobmjezowali. Předležace projekty to hižo jara derje ­pokazuja.“

Budyšin (SN/at). Budyski wokrjes njeskorži přećiwo Sakskej nastupajo dźělny plan syće za powołanske šule. Wostanje tuž při tym, zo přeńdźe wukubłanje pjekarjow a frizerow z Budyskeho powo­łanskošulskeho centruma do Zhorjelca. Wjetšina wokrjesnych radźićelow je so na wčerawšim posedźenju Budyskeho wokrjesneho sejmika přećiwo skóržbje rozsudźiła. Frakcija AfD bě namjet po­dała, w mjenowanej naležnosći skoržić.

Na posedźenju kulturneho a kubłanskeho wuběrka sejmika dnja 28. junija bě krajnoradny zarjad nadawk dóstał so wo­ kompromis starać. Kaž zastupjer kraj­neho rady Udo Wićaz wčera nowi­na­rjam rozłoži, bu tón z wokrjesom Zho­rjelc­ a z kul­tusowym ministerstwom docpěty. Wukubłanje pjekarjow hišće tři lěta w Budyšinje dale powjedu, přizje­wja-li pjekarske zawody z wokrjesa hač do 11. awgusta 16 wučomnikow-započatkarjow. Doba hodźi so wo dwě lěće podlěšić, zo móhli wšitcy, kotřiž su wukubłanje mjeztym w Budyšinje započeli, je tež tu zakónčić. Druhi dypk kompromisa před­widźi, zo mjenowane rjadowanje jenož płaći, hdyž wokrjes Budyšin njeskorži.

Budyšin (SN/bn). Prěni raz wot Zwjazka serbskich wuměłcow wuhotowana dźěłarnička za komponowanje je zakónčena. Minjeny kónc tydźenja wěnowaše so dohromady šěsć wobdźělnikow w starobje 18 do 44 lět pod nawodom hudźbytwórca Jana Cyža z třećim a poslednim zarjadowanjom w Budyskim Serbskim domje – dalšej lekciji wotměštej so tydźensce wot spočatka lětušeho julija – přede­wšěm přiměrjenju słowow na melodiju a rytmus. Tak mějachu dorostowi komponisća někotre basnje Handrija Zejlerja zhudźbnić. „Zaměr bě sej wuwědomić, kak z tekstami wobchadźeć a nawuknyć, přećiwo rěčnemu rytmusej njehrěšić“, Jan Cyž rozjima.

Nowonastate kompozicije „najprjedy raz słyšeć njebudu, za to bě prosće přemało chwile. Njejsym tež někajki docent, dźěłarnička bě dźěłarnička, to rěka mjezsobne branje a dawanje. Sym wědu po­srědkował a sam něšto noweho nawuknył. Štož je mje wosebje wjeseliło, bě wulka sćerpnosć w skupinje, rozdźělne předznajomosće njejsu nikoho haćili. Skrótka prajene bě dźěłarnička wušna“, Cyž podšmórnje.

Budyšin (sk/SN). Jubilej w lěće 1952 za­łoženeho Serbskeho ludoweho ansambla a wopominanje Korle Awgusta Kocora składnostnje jeho 200. narodnin stejitej mjez druhimi podawkami a předewza­ćemi na programje dźěła Towaršnosće k spěchowanju Serbskeho ludoweho ansambla. Předsydstwo je wot pandemije nanuzowanu přestawku w dźěle zakón­čiło a so z aktualnymi a klětušimi nadawkami towarstwa zaběrało.

Předsydstwo towarstwa wuzwoli jury za kompozitoriske wubědźowanje młodych hudźbnikow. Gremijej přisłušeja Liane Bertók, Jan Cyž, Lubina Žurowa, Leńka Thomasowa a předsyda towarstwa Sieghard Kozel. Předsydstwo ma za trěb­ne, prašenje wuměłskeho dorosta na dobro Serbow konsekwentnišo roz­risać a namakanju talentow w serbskej zjawnosći wjetšu kedźbnosć wěnować.

70. róčnicu załoženja Serbskeho lu­­doweho ansambla ma jeho spěchowanske towarstwo za dobru přiležnosć, so z młódšimi serbskimi kulturnymi stawi­znami wobšěrnišo rozestajeć. Jurij Łušćanski a předsyda towarstwa staj nadawk přewzałoj, to sobu do horšće wzać.

Berlin (dpa/SN). K 77. róčnicy zwrěšćeneho atentata na Adolfa Hitlera su dźensa w Berlinje spjećowanje přećiwo nacionalsocialistiskemu režimej wopominali. Zastupnicy politiki a towaršnosće połožichu we wopomnišću Plötzensee wěncy. Zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) dopominaše na zmužitosć ­oficěrow Wehrmachty wokoło Clausa Schenka hrabje von Stauffenberga. Woni běchu 20. julija 1944 podarmo spytali Hitlera z bombu morić.

Nadběhowar zasudźeny

Washington (dpa/SN). Dobre poł lěta po wobsadźenju Kapitola zjednoćenych statow přez přiwisnikow bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa su muža k wosom měsacam jastwa zasudźili. 38lětny je přiznał, zo bě so do kapitola zadobył a dźěło kongresa haćił. Bě to prěnje jednanje toho razu „ćežkeho złóstnistwa“ dla. Rozsud sudnistwa móhł so po měnjenju wobkedźbowarjow na zasudźenje dalšich skućićelow wuskutkować.

Nócnym partyjam zadźěwać

Japanska stolica Tokio hotuje so na lětuše olympiske hry, kotrež chcedźa pjatk, 23. julija, ze swjatočnej ceremoniju zahajić. Hač do 8. awgusta budu potom sportowcy wo medalje wojować. Koronakrizy dla wotměja so wubědźowanja w dalokej ­měrje bjez ­přihladowarjow. Za sportowcow płaća wobmjezowanja pohibowanja a winowatosć testowanja. Foto: pa/Koen van Weel

Lubosćinske stonanje dweju jěžikow je w schwabskim Buchdorfje zasadźenje policije zawiniło. Muž bě zastojnikow wołał, dokelž na to tukaše, zo leži we wysokej trawje pódla jeho domu zranjene zwěrjo, najskerje „natřělena dźiwja ranca“. Policisća wšak spěšnje zwěsćichu, zo njejedna so wo dźiwje swinjo, ale wo dwaj jěžikaj, kotrejž běštej „intensiwnje zaběranej“, štož bě muža myliło.

100 000 eurow drohe husle je muž na Karlsruheskim hłownym dwórnišću w spěšniku ležo wostajił, a to hakle pytnył, jako bě ćah hižo zaso wotjěł. Měješe pak koče zbožo: Karlsruhe bě kónčna stacija ćaha. Zastojnicy na to wotstajeny ćah přepytachu a kófer z instrumentom namakachu. Nimo sto lět stareje wioliny běchu to tež hišće tři smyki w hódnoće 30 000 eurow. Wobsedźer bě „widźomnje wolóženy“, kaž w policajskej rozprawja rěka.

Praha (dpa/SN). Čěska ma zelenu swěcu komisije EU za swój plan natwara po koronakrizy. Kraj dóstanje něhdźe sydom miliardow eurow ze zhromadneho fondsa EU. Nawrót k normaliće wostanje pak hišće dołhi puć, rjekny čěski ministerski prezident Andrej Babiš wčera na zhromadnej nowinarskej konferency z prezidentku komisije EU Ursulu von der Leyen w Praze. Najwjetši dźěl srědkow chcedźa za wutwar infrastruktury, tak mjenowany zeleny přewrót, nałožić. Swój wužitk z toho móhli tež němske firmy měć, kotrež dadźa w Čěskej produkować. Kraj bě sylnje wot pandemije potrjecheny. Wjace hač 30 300 ludźi je w zwisku ze schorjenjom na koronawirus ze­mrěło. Von der Leyen připowědźi w tym zwisku zesylnjene kontrole, zo njeby ke konfliktam zajimow dóšło. Andrejej Babišej wumjetuja, zo je jako politikar a předewzaćel wot pomocy EU profitował.