Z wudaća: štwórtk, 23 septembera 2021

Wjetša ličba natyknjenjow

Budyšin. Ličba natyknjenjow z koronawirusom w Budyskim wokrjesu dale přiběra. Krajnoradny zarjad je wčera wo 57 informował. Runje tak stupa tu incidenca, po RKI wučinja wona dźensa 46,6 a je tuž třeći dźeń za sobu nad hódnotu 35. Za wo­krjes Zhorjelc poda RKI dźensa incidencu 26,3. Tam rozprawjachu wčera wo 25 infekcijach.

Serbski sejm Michel přijał

Njebjelčicy. Tudyša direktna kandidatka SPD za wólby zwjazkoweho sejma Ka­thrin Michel je dźensa Njebjelčicy wopytała. Z wjesnjanostu Tomašom Čornakom (CDU) rozhladowaše so wona po wsy a poby w pěstowarni. Po tym su ju čłonojo Serbskeho sejma wo idejach za kulturnu a kubłansku awtonomiju a wožiwjenju serbskeje kultury, rěče a identity informowali.

Pjenjezy za přemysło

Krabatowe towarstwo ma wulke plany z nowym pjekarskim domom

Čorny Chołmc (JK/SN). Ležownosć Krabatoweho młyna w Čornym Chołmcu je wot wčerawšeho wo rjany dom bohatša. W nimale swjedźenskim ramiku přepoda tam předsyda Krabatoweho towarstwa Tobias Čižik nowy pjekarski dom swojemu zaměrej. Witać móžeše wón nimale 300 hosći, mjez nimi mnohich podpěraćelow a dobroćelow noweho domu. Nastał bě tón mjenujcy jako zhromadny projekt přećelow a lubowarjow Krabata a aktiwneho Čornochołmčanskeho towarstwa.

Na wulkej tafli zapisani su wšitcy ći, kotřiž su z pjenjezami, materialom abo tež jeno z dobrym słowom twar podpěrali, kotryž bě w poměrnje krótkim času hotowy. Material za dom je z najwšelakorišich wsow Łužicy, hdźež su po słowach Čižika wulku podpěru nazhonili a zajim za Krabatowy młyn zbudźili. We wosebitym blogu je towarstwo aktualnje w interneće wo nastaću noweho pjekarskeho domu rozprawjało a wo podpěru wabiło.

Chór Lipa a Křesćansko-socialny ­kubłanski skutk Sakska přeprošujetej njedźelu popołdnju na nazymski ­koncert na zahrodźe Zežiwjenskeho a zeloweho centruma w klóštrje ­Marijinej hwězdźe w Pančicach­Kukowje. Cordula Ratajczakowa ­je ­so z dirigentku­ Lipjanow Jadwigu ­Kaulfürstowej rozmołwjała.

Waš tradicionalny nalětni koncert je so koronakrizy dla lětsa na nazymski změnił – je to špatna abo dobra powěsć?

J. Kaulfürstowa: Wjeselimy so, zo móžemy zaso prawje koncertować. Smy lětsa hižo Božu mšu we wobłuku putnikowanja do Róžanta 8. septembra hudźbnje wobrubili runje tak kaž prěnje swjate ­woprawjenje w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje. W zymje běchmy zwučować přestali, wot apryla činjachmy to zaso digitalnje a wot junija smy prawidłownje hromadźe pod hołym njebjom z wulkimi wotstawkami probowali – a to w Jaworje. To bě hinaše zwučowanje hač hewak, ale rjenje, zo bě scyła móžne.

Lipjenjo zajutřišim tež z chórom Worklečanskeje wyšeje šule zhromadnje spěwaja. Kak sće mysličku zrodźili?

Dźěłowy kruh za serbske naležnosće w Budyskej měšćanskej radźe je so wčera z podpěru za Lěto Zejlerja a Kocora kaž tež z polěpšenjom dwurěčneho marketinga rozestajał.

Budyšin (CS/SN). Kak móhli zarjadowanja klětušeho Lěta Zejlerja-Kocora němskim měšćanam zbližić, kotřiž ze serbskej tematiku so tak jara njezaběraja? Prašenje to, na kotrež pytachu čłonojo dźěłoweho kruha za serbske naležnosće na swojim wčerawšim posedźenju w sukelnicy za wotmołwami. Rozjimali su wšelake móžnosće, zo bychu zjawnosć wo 27 dypkach zarjadowanskeho programa skutkownje informowali. Tak budu nětko pruwować, kak hodźa so na přikład płoniny při Mosće měra abo busowe zastanišća za wabjenje wužiwać. Jako bjez problema móžne zda so być, připrawić chorhoj na měšćanskim domje na Hłownym torhošću. Wjeršk Lěta Zejlerja-Kocora budźe klětu w oktobrje serbski spěwanski swjedźeń w měšćanskej hali „Króna“. Organizatorojo wočakuja tam wulku ličbu chórow.

Budyšin (SN/MkWj). Sakska policija chce wot oktobra tež dwurěčnje wo policajski dorost wabić. Wotpowědnu kampanju je sakski nutřkowny minister Roland Wöller (CDU) wčera w Budyšinje předstajił. Na Póstowym naměsće před Serbskim domom wotkry wón wulki wobraz z logom kampanje. Přitomni běchu mjez druhim předsyda Domowiny Dawid ­Statnik, zapósłancaj CDU w Sakskim ­krajnym sejmje Marko Šiman a Alojs ­Mikławšk kaž tež nawodaj Zhorjelskeho a Budyskeho policajskeho rewěra Manfred Weißbach a Mario Steiner.

Roland Wöller měješe dwě dobrej powěsći: Sakska policija nuznje dorost pyta. Krajny sejm bě wobzamknył, 1 000 přidatnych policistow přistajić. Hač do lěta 2023 ma ličba docpěta być. Nimo toho chce policija přichodnje we wjesnych kónčinach, potajkim tež w dwurěčnych, prezentna być. Serbska rěč jako „nošer kultury“, kaž minister rjekny, při tym wosebje wulku rólu hraje. Tomu wotpowědnje chcedźa z dwurěčnym wabjenskim logom tež na serbskich wsach wo dorost wabić. Wöller čuje so po swójskim wuprajenju jako bywši kultusowy minister ze serbskej rěču, kulturu a šulstwom wusko zwjazany.

Washington (dpa/SN). Po ćežkej zwadźe podnurjakow dla chcetaj so prezident USA Joe Biden a francoski prezident Emma­nuel Macron wosobinsce zetkać. W telefonaće dojednaštaj so na kónc oktobra w Europje. Tak rěka w zhromadnej deklaraciji wobeju knježerstwow, kotruž we Washingtonje wozjewichu. Macron je nimo toho rozsudźił, zo so francoski wulkopósłanc přichodny tydźeń zaso do Washingtona nawróći.

Trump wobskorža sotrowču

Washington (dpa/SN. Bywši prezident USA Donad Trump rozprawow wo swojich financach dla sudnisce přećiwo swojej sotrowči Mary a nowinje New York ­Times postupuje. Na sudnistwje zwjazkoweho stata New York je wón skóržbu přećiwo nowinje, třom reporteram a swojej sotrowči zapodać dał, kaž New York ­Times rozprawja. Trump wumjetuje jim „zachribjetny komplot“, zo bychu so z njeprawom k dowěrliwym dawkowym podłožkam Trumpa dóstali.

Třeće šćěpjenje w USA

W Budyskim Kamjentnym domje wotměchu so wčera a dźensa powołanske wiki za šulerjow. Cyłkownje 40 předewzaćow je so tam prezentowało. Młodostni mějachu składnosć, swoje kmanosće hnydom na městnje wuspytać. Roy Alejandro Leidig, šuler 10. lětnika, zhoni wot třěchikryjerskeho mištra Patricka Schneidera, kak šćěpjel (Schiefer) wobdźěłać. Foto: SN/Božena Šimanec

Z chětro měšanymi začućemi dyrbi němska winowa kralowna Eva Lanzerath koronapandemije dla nětko njewšědnu dobu zastojnstwa zakónčić. „Sym jara zrudna, zo so moje lěto skónči, bjez toho zo móžach kaž moje předchadnicy wino na wulkozarjadowanjach prezentować, rjekny 23lětna powěsćerni dpa. Ju běchu loni w septembru za 72. němsku winowu kralownu wuzwolili. Pandemije dla pak dyrbjachu nimale wšitke terminy wotprajić. Jutře wuzwola w pfalcskim Neustadće nowu winowu kralownu.

Z drjewjanej łatu a nožom su so susodźa w Berlinje-Reinickendorfje do so dali a so mjez sobu zranili. Wobydlerjo dweju domjacnosćow běchu so tak zwadźili, zo ­samo ćělnu namóc wužiwachu. 27lětny poćerpje zranjenja noža dla, dalša 37lětna ćežke zranjenja na hłowje. Wobeju dyrbjachu do chorownje dowjezć.

New York (dpa/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je na widejowej konferency 20 wodźacych industrijnych statow (G20) swěta nowemu knježerstwu talibanow w Afghanistanje štyri žadanja posrědkował. Tak měli humanitarne pomocne organizacije zaso přistup do kraja dóstać a ludźo, kotřiž to chcedźa, měli kraj wopušćić směć, rjekny Maas na wčerawšim wuradźowanju. Nimo toho dyrbjeli talibanojo tomu zadźěwać, zo stanje so Afghanistan zaso ze žórłom mjezynarodneho terorizma. Nic naposledk měło nowe knježerstwo čłowjeske prawa škitać a tohorunja hinaše wobydlerske skupiny do swojich rjadow přiwzać. Maas mjenowaše Afghanistan „najwjetše wu­žadanje“ mjezynarodneho zjednoćenstwa. „Jako G20 njeměli jeno swoju hospodarsku, ale tež politisku móc wužiwać, zo bychmy rozsudy nowych mócnarjow w Afghanistanje wobwliwowali.“

Berlin (dpa/SN). Socialne zwjazki a fachowcy za zežiwjenje warnuja před socialnymi a strowotniskimi sćěhami raznje přiběracych płaćiznow strowych zežiwidłow dla. „Sad a zelenina stanu so ludźom ze snadnej mzdu a z jeno zakładnym zawěsćenjom přiběracych płaćiznow dla z luksusom, kotryž njemóža sej hižo dowolić“, rjekny prezidentka socialneho zwjazka VdK Verena Bentele nowinarjam. Płaćizny za zeleninu su w awgusće wo dźewjeć procentow rozrostli, solotej bě samo wo 38 proc. dróša hač loni. Sad je so wo 2,5 proc. podróšił.