Z wudaća: pjatk, 08 oktobera 2021

Wodorunje: 3 njefachowc, 5 ani prěni ani druhi, 6 rola, 7 hornjołužiske město, 10 dźěl awta, 13 stolica Letiskeje, 14 wobydler južneje Pólskeje, 15 nic pozdźe

Padorunje: 1 wašnje twara/drasćenja, 2 přisłušnik našeho ludu, 3 městnosć z pomnikom Ćišinskeho, 4 žro, 8 zjednoćenstwo, 9 nahladnosć, 11 waha zapakowanja, 12 póda

Hižo wjele lět so Chróšćan Jürgen Njek (naprawo) wo časnik na wěži wosadneje cyrkwje stara. Normalnje čini to nutřka na wěži. Dokelž pak je ta tuchwilu zaróštowana, je tele dny składnosć wužił a sej tež wotwonka wobhladał, hač je wšitko w porjadku. ­Při nim bě Franc Čornak (nalěwo). Wón chce zastojnstwo Jürgena Njeka raz přewzać a wot njeho hižo nětko tójšto pokiwow ­dóstawa, na čo ma dźiwać. To tež Bena Čornaka (srjedźa) zajimowaše, kiž bě tohorunja na róšty zalězł. Foto: Feliks Haza

W lěsu awtomat namakał

Nowa Wjes. W lěsku blisko Noweje Wsy njeje muž jenož hriby našoł. Předwčerawšim wuhlada wón tam skóncowany a rozebrany cigaretowy awtomat. Tón steješe dotal při Rakečanskej Hłownej dróze, hdźež bě so w nocy do toho zhubił. Z awtomata pokradnychu njeznaći ­cigarety za 500 eurow. Wěcna škoda ­wučinja 2 000 eurow.

Łazowska gmejna chce 20 000 eurow z komunalneje pawšale Swobodneho stata Sakskeje w swojich wjesnych dźělach za zwyšenje hódnoty zasadźić.

Łaz (AK/SN). Łazowska gmejna chce lětsa wot Sakskeje přewostajenu pawšalu 70 000 eurow k sylnjenju wjesneho ruma zmysłapołnje a zaměrnje zasadźeć. To podšmórny wjesnjanosta Thomas Leberecht (CDU) na njedawnym posedźenju gmejnskeje rady. Jednohłósnje wobzamknychu jeje čłonojo wužiwanje srědkow za Łaz, za Drěwcy (Driewitz)/Lipiny (Lippen), za Wulke Ždźary (Groß Särchen) / Koblicy (Koblenz) a za Běły Chołmc (Weißkollm) / Tři Žony (Dreiweibern) / Roholń (Riegel) / Tyhelk (Tiegling).

Prěnjotnje chcychu kompletnu sumu za wudźeržowanje wodźiznow wužiwać. Dokelž pak dóstanje gmejna kóšty za to zarunane, chce wona nětko jenož 50 000 eurow z pawšale za wodźizny wudać. Tak maja wšitke wsy komuny dohromady 20 000 eurow za inwesticije.

Ze spěchowanjom tójšto na dobro wobydlerjow wuskutkuja

Chrósćicy (JK/SN). Hižo loni kiwaše Chróšćanskej gmejnje zbožo, jako dósta wona myto za swój projekt „Chrósćicy pohibuja wšitkich“ we wobłuku wubědźowanja Simul+. Nětko je jej regionalny management Leader Hornjołužiskeje ­hole a hatow wobkrućił, zo dalše štyri projekty spěchuje, a to z 75 procentami. Swójski podźěl zapłaći gmejna z loni ­dobyteho myta.

Chrósćicy. Serbske šulske towarstwo poskići młodostnym wot 15 lět, kotřiž maja zajim na dźěle jako kubłar/ka, prózdninske dźěło w swojich kubłanišćach w Hornjej a Delnjej Łužicy. Zajimcy njech so z krótkim požadanjom pod přizjewja.

Namjety zapodać

Budyšin. Lětuša schadźowanka ma so sobotu, 20. nowembra, w Budyskej „Krónje“ swjećić. Studowacy kaž tež wuknjacy Serbskeho gymnazija su nětko namołwjeni sej hłójčku łamać wo přinoškach, kotrež maja program wobohaćić. Ze strony Załožby za serbski lud zamołwita Jana Pětrowa planuje zhromadnje z Katku Pöpelec a Symanom Hejdušku tuchwilu „normalny“ live-program pod wuměnjenjemi 3G abo 2G. Dokładniše informacije hišće wozjewja. Hač do njedźele, 10. oktobra, přijimuja organizatorojo namjety. Wone měli wopřijeć informacije wo tym, štó so předstaji, po móžnosći hižo z temu. ­Při­- noški za program njech zapodadźa ­zajim­- cy e-mejlnje na abo .

Dźěłarnička Bjesadow

Simultana cyrkej w sprjewinym měsće skići přećelam pišćelow cyle wosebite wuměnjenja

Nominalnje najstarše pišćele Božeho domu su Koh­lowe w katolskim dźělu. W 1860tych lětach nastaty instrument złožuje so na sakski barok, kajkiž předewšěm Gottfried Silbermann reprezentowaše.

Budyska tachantska cyrkej swj. Pětra słuša bjezdwěla k najznaćišim Božim domam regiona a přiwabja lěto wob lěto turistow z cyłeho swěta. Jako swjatnica dweju wosadow je konkatedrala Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa a zdobom dom ewangelskich wěriwych jedna z rědkich simultanych cyrkwjow Němskeje. Hladajo na dosć razne roze­stajenja mjez woběmaj křesćanskimaj konfesijomaj w minjenych lětstotkach njezadźiwa, zo wuhotowaštej wobě wosadźe „swój“ dźěl prjedy abo pozdźišo ze swójskimi pišćelemi. Stare nabožne konflikty dźensa dźakowano duchej ekumeny nimale žanu rólu wjace njehraja, běchu pak přiwšěm přičina, zo je tachantska cyrkej jedne z mało hrajnišćow, zmóžnjace předstajenje twórbow za dwě „kralownje instrumentow“.

Po Hornjej Łužicy nimo žiwjenskich stacijow najznaćišeje serbskeje bajoweje postawy kolesować

Wětrnik w Němcach njeleži na poprawnej čarje­, ale na paralelnej.Čorny rapak je kolesowarjam orientaciska pomoc po Krabatowym pućiku.

Krabatowa kolesowarska šćežka je jedna z najrjeńšich w sakskej Hornjej Łužicy. Wona zwjazuje po 92 kilometrach mnohe městnosće a žiwjenske stacije najznaćišeje serbskeje mytiskeje postawy. A štó wě, snadź magiske mocy młynskeho a kuzłarskeho přeco hišće mjez Kamjencom, Němskim Pazlicami, Njebjelčicami, Ralbicami, Kulowom a Čornym Chołmcom skutkuja.

Tule přewažnje runu čaru srjedźneje ćežkosće móžeš tež jako swójba zmištrować a wuhladaš tam kulturne pokłady, pomniki přirody a drohoćinki, na kotrychž so dopomnjenki na Krabata zbudźeja. Kóžda kolesowarka/kóždy kolesowar we wólnym času móže tam na chwilku abo dlěje pozastać a so z nałožkami a stawiznami Serbow zeznajomić.

Dlěje hač dwě lěće Beno Mróz zhromadnje z jednaćelom Tobiasom Kockertom Krabatowy mlokowy swět nawjeduje

Z ratarjom so stać njeje poprawom na žiwjenskim planje Bena Mróza z Kulowca stało. Wuchodźiwši 10. lětnik šule „Korla Awgust Kocor“ w Kulowje zahaji wón mjenujcy najprjedy wukubłanje na mechatronikarja. Po tym započa w Drježdźanach elektrotechniku studować. Hižo w prěnich štyrjoch tydźenjach pak sej wuwědomi, zo njeje to za njeho prawy směr, a je so za hinašimi móžnosćemi rozhladował. Wopyt we ­wšelakich zawodach za čas studija, hdźež so mjez druhim z awtomatizaciju zabě­rachu, jemu skónčnje pomhaše swój puć namakać. A tak zahaji w Drježdźanach/Pillnitzu studij ratarstwa. Wězo su w tym času praktikumy w ratarskich předewzaćach njeparujomne, a te wukonješe Beno Mróz w Koćinskim zawodźe Krabatowy mlokowy swět (MKH), štož wjedźeše k wuskemu zhromadnemu dźěłu z jednaćelom a přistajenymi. Njezadźiwa tuž, zo wosta jemu ratarski zawod tež po wuspěšnym zakónčenju studija kruty partner.

Z noweho wuhladnišća při Rychwałdskej brunicowej jamje hladaš na nasypnišćo a na runje telko zelenje prěnich rekultiwowanych płonin.

Zawěra na Starolubolńskej wyšinje (Altliebeler Höhe) je padnyła. Wosrjedź Rych­wałdskeje brunicoweje jamy su zajimawe wuhladnišćo natwarili. Domoródni a turisća móža sej pak pěši pak z kolesom 1,6 kilometrow dołhu kołošćežku wotkrywać. Ze 146 metrami nad mórskej hładźinu je wyšina Stareho Lubolnja spóznajomne powyšenje wjac hač dźesać metrow w znowa wutworjenej krajinje na kromje Rychwałdskeje jamy. Z kopca maš wuhlad na cyłkownje 20 hektarow wulku rekultiwowanu płoninu mjez Nowym Lubolnjom (Neuliebel) a něhdyšim Starym Lubolnjom (Altliebel). W pućowanskej chaće informuja zajimcow na wjacorych taflach wo nastaću brunicy, štož bě so we wobłuku Rychwałda před něhdźe 14 milionami lět w bahnach a tonidłach za čas miocena stało.