Z wudaća: štwórtk, 02 decembera 2021

štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Krótkopowěsće (02.12.21)

26 schorjenych zemrěło

Budyšin/Zhorjelc. Wo 26 smjertnych padach korony dla abo w zwisku z njej stej wokrjesaj Budyšin (15) a Zhorjelc (11) wčera rozprawjałoj. Z podatymi 1 297 natyknjenjemi je incidenca po Roberta Kochowym instituće w Budyskim wokrjesu dźensa 1 514,0 a we wokrjesu Zhorjelc 1 040,9. Tam su wčera wo dalšich 933 infekcijach informowali. 499 ludźi w chorownjach wobeju wokrjesow lěkuja.

Wo mjeńšinach wědu šěrić

Berlin/Budyšin. Wědu wo tudyšich narodnych mjeńšinach měli na šulach po cyłej Němskej šěrić. Dokument z wobsahowymi zakładami za wučbny material su čłonojo mjeńšinoweje rady wčera na swojim online-wuradźowanju roz­jimali. Wo tym je dźensa rano Serbski rozhłós informował. Dale su sej mysle wuměnjeli ze Stefanom Seidlerom, ­nowowuzwolenym zapósłancom SSW w zwjazkowym sejmje.

Wubědźowanje popoweje hudźby

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Robin Senete z dźěłarnje za zbrašenych přihotuje drjewo, zo móhli je dale na płót předźěłać. Tajke a dalše blidarske dźěła ­přistajeni zawoda Hornjołužiskeje diakonije na Edisonowej w Budyšinje wšědnje wukonjeja. Na jutřišim mjezynarodnym dnju za ludźi ze zbrašenjenjemi mamy sej aktualny staw inkluzije wuwědomić. W naćisku koaliciskeho zrěčenja nima přichodne zwjazkowe knježerstwo SPD, Zelenych a FDP na přikład předwidźane, zwyšić minimalnu mzdu w tajkich dźěłarnjach při­stajenych.   Foto: Raphael Sampedro

wozjewjene w: Hospodarstwo
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

„Trjebamy wothłós!“

Załožba za serbski lud přeproša zajutřišim, sobotu, na 2. digitalizacisku kon­ferencu. Z Danielom Zobu, jeje społnomócnjenym za wobłuk digitalizacije, ­je so Axel Arlt rozmołwjał.

Z čim so konferenca zaběra?

D. Zoba: Zarjadowanje ma tuchwilny staw serbskeho digitalizaciskeho koncepta hódnoćić a zjawnej diskusiji wo nim polěkować. Wšako tajki koncept ženje hotowy njeje. Dalše serbske rěčne rumy tworić so jenož radźi, hdyž wužiwarjo to, štož je nětko napisane, tež přiwozmu. Trjebamy wothłós!

Pandemija žada sej online-zarjadowanje. Maće to za lěpšinu abo nic?

wozjewjene w: Rozmołwa
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Kretschmer: Wobarajće so!

Łužisku konferencu DGB tónkróć online přewjedli

Choćebuz (SN/dpa/BŠe). Wobwodaj Němskeho zwjazka dźěłarnistwow (DGB) Berlin-Braniborska a Sakska žadatej sej wuske wobdźělenje hladajo na wuhotowanje wulkeje změny łužiskich indu­strij­nych stawiznow. To wuzběhnychu wobdźělnicy wčerawšeje 17. łužiskeje kon­ferency, kotraž bu online přewjedźena. Tež sakski mi­nisterski prezident Michael Kretschmer (CDU) a jeho braniborski kole­ga Dietmar Woidke (SPD) staj so na zarjadowanju wobdźěliłoj.

Michael Kretschmer kritizowaše plany noweje amploweje koalicije wudoby­wanje bru­nicy hižo do lěta 2030 zakónčić. Dźěłarnistwa měli so tomu wobarać a prote­stować. Politika njeměła so wot brunicoweje komisije zdźěłanemu kompromisej spřećiwić. „Chceće-li něšto docpěć, wu­žiwajće złamanu dowěru, kotruž koali­ciske zrěčenje wobsahuje“, sakski ministerski prezident wuzběhny. Wu­tworić tysacy nowych derje płaćenych dźěłowych městnow njeje w pjeć do wosom lětach móžno.

wozjewjene w: Hospodarstwo
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Nowe korjenje rostu

„Sym Serbowka a mjerzam so, hdyž so něchtó praša, hač mam serbske korjenje. Implicitnje přec rěka, zo njejsym prawa Serbowka“, Hella Stoleckojc powěda, „hromadźe ze staršim bratrom smój prěnja generacija w swójbje, kotraž serbsce rěči.“ Identita je kaž młoda rostlinka, rozłožuje 25lětna absolwentka Delnjoserbskeho gymnazija Choćebuz. Su-li wuměnjenja dobre, dóstawa wona nowe korjenje a rosće. Staršej Helle njejstaj Serbaj, ale přećelej serbskeje kultury. Tak je so jeje mać na wušiwanskim kursu za serbsku drastu wukmaniła a so mjeztym tež swoju delnjoserbsku drastu hotuje.

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Rozsudźić ma nawodnistwo šule

Na zakładnych šulach Sakskeje su wo­spjet rjadowniske cyłki dźělene. To rěka, zo nimaja šulerjo móžnosć, z tamnymi wuknjacymi swojeje rjadownje hro­madźe wuknyć abo w přestawkach ­so zetkać.

Budyšin (SN/MiR). Wučerjo maja po móžnosći jenož w jednej rjadowni wučbu podawać. Sakske ministerstwo za kultus je za to 22. nowembra wotpowědne postajenje wudało.

Rjadowanja na jednym boku kontakty wobmjezuja, na tamnym pak přewostajeja rozsud zamołwitym na kubłanišćach. Byrnjež w zjawnym žiwjenju wobmjezowanja byli, su zakładne šule a dźěćace dnjowe přebywanišća dale wote­wrjene. A wone maja, zapřijimajo hodowne prózdniny, we wobmjezowanym prawidłowym wudźeržowanju dale dźěłać. Šulske nawodnistwo resp. nošer šule zdobom wo tym rozsudźi, hač cyło-dnjowske poskitki přewjeduje.

wozjewjene w: Kubłanje
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Za pućowanje a putnikowanje

Drježdźany/Smochćicy (SN). Sakska chce pućowansku a putnisku akademiju wu­tworić a tak přiběracej woblubowanosći za pućowanske a putniske tury w swobodnym staće wotpowědować. Kaž tudyše statne ministerstwo za kulturu a turizm wčera informowaše, předwidźi wone za spěchowanje wotpowědnych aktiwitow – a załoženje akademije k tomu słuša – w aktualnym dwójnym etaće kóžde lěto 300 000 eurow. Přisłušna ministerka Barbara Klepsch (CDU) spóznawa w tym wob­łuku „wulki potencial, tójšto hosći zbliska a zdaloka zdobyć“.

Regionalne pućowanske towarstwa, iniciatiwy putnikow, wosady a hospody móža za swoje projekty spěchowanje hač do 2 000 eurow na lěto dóstać. Próstwy móža so lětsa hišće hač do 15. decembra zapodać. Tež w Smochčanskim kubłanišću swj. Bena wo tym rozmysluja, kak móhli poskićenu podpěru wužiwać.

W nastawacej akademiji chcedźa ludźi wukmanjeć, zo bychu wšelakim adresatam pućowanje we wšěch jeho fasetach pokazali. Putnikow přewodźacy tam wuknu, hosćom nabožne a spirituelne aspekty putnikowanja spřistupnić.

wozjewjene w: Hospodarstwo
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

Giffey ma program

Berlin (dpa/SN). Ze stodnjowskim programom chce přichodna Berlinska knježaca měšćanostka Franziska Giffey (SPD) po zahajenju swojeho zastojnstwa wažne předewzaća senata nastorčić. Plan ma mjez druhim etat města, naprawy k wožiwjenju wot koronakrizy potrjecheneho hospodarstwa a iniciatiwu za zapłaćomne podruže w stolicy wopřijeć, rjekny ­politikarka SPD powěsćerni dpa. Giffey chcedźa 21. decembra za nowu knježacu měšćanostku Berlina wuzwolić.

Liča z wulkimi stratami

Berlin (dpa/SN). Institut němskeho hospodarstwa (IW) liči w drobnowikowanju a w gastronomiji z wulkimi stratami wobrota, dyrbjeli-li prawidło 2G po wšej Němskej wukazać. Institut z toho wuchadźa, zo přisadźa wobchody jenož w decembru 5,3 miliardy eurow, kaž fachowc IW Christian Rusche nowinarjam rjekny. Měli wobkedźbować, zo ćerpja zawody mjeztym hižo druhe lěto w dohodownym času pod wobmjezowanjemi korony dla. Z 2G maja jenož hišće šćěpjeni a wustrowjeni přistup do wobchodow.

Smjertne plany dokumentował

wozjewjene w: Kraj a swět
Z tradicionalnym zapinjenjom wjace hač 50 000 pisanych swěčkow na drje najznaćišim hodownym štomje swěta při Rockefel­lerowym centeru su w milionowej metropoli New Yorku wčera adwent oficialnje zahajili. Po tym zo dyrbjachu spektakl loni ­koronapandemije dla bjez přihladowarjow přewjesć, smědźeše publikum lětsa zaso pódla być. Foto: pa/AP/Diane Bondareff

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 02 decembera 2021 13:00

To a tamne (02.12.21)

Z motiwom Lipšćanskich adwentnych wikow wabja w podzemskej železnicy francoskeje stolicy Parisa za wopyt sakskeho wulkoměsta. Wiki pak dyrbjachu koronakrizy dla krótkodobnje wotprajić. Plakaty w Pariskej metro su dźěl kam­panje, z kotrejž wabi Francoska za Lipsk a za nowy direktny lětanski zwisk do wulkoměsta, kotryž wot 2. nowembra wobsteji. Jako běchu akciju nazymu ­planowali, njebě hišće wotwidźomne, zo hodowne wiki tež lětsa zaso wupadnu. Motiw wikow bě zamołwitym kampanje najatraktiwniši.

Dwanaće tydźenjow do jastwa dyrbi muž w jendźelskim Norwichu, po tym zo bě zachod šćěpjenskeho centruma zalěpił. 53lětny bě w nocy klučikowu dźěrku ze spěšnolěpkom zatykał. Wjace hač 500 ludźi z wjetšim rizikom schorjenja njemóžeše tuž kaž planowane třeću sykawu přećiwo koronawirusej dóstać. Wuslě­dźili su skućićela z pomocu awtomatiskeje kamery. Sudnik spěšnje reagowaše a muža bjez wahanja zasudźi.

wozjewjene w: To a tamne

nowostki LND