Z wudaća: štwórtk, 04 awgusta 2022

Na dompuć so nastajili

Krupka. 43 młodostnych-putnikow je so dźensa rano z čěskeje Krupi pěši na dompuć do Chrósćic podało. Wčera běchu w Krupčanskej bazilice z dalšimi serbskimi kemšerjemi – cyłkownje bě jich něhdźe 300 wěriwych – tradicionalne putniske kemše swjećili. Božu mšu wobrubi nimo chóra młodych putnikow tež skupina dujerjow. Hłowny měšnik bě kapłan Florian Mróz.

Kniharnja zaso połnje přistupna

Budyšin. Smolerjec kniharnja w Budyšinje je wot dźensnišeho zaso w zwučenych wotewrjenskich časach přistupna. To zdźěli dźensa dopołdnja Ludowe nakładnistwo Domowina. Kniharnja bě chorosće dla posledni tydźeń w juliju zawrjena a minjeny tydźeń jenož dźělnje wočinjena. Zajimcy mějachu a maja dale móžnosć sej twory pod abo telefonisce skazać.

Strach wohenjow dale wulki

Suchota jako stajny faktor tež žně hornjołužiskich ratarjow wobwliwuje

Miłoćicy/Chrósćicy/Koćina (JBo/SŽu/SN). Z lětušimi klimatiskimi wuměnjenjemi wysokich temperaturow a trajneje suchoty dla dyrbja so předewšěm tež hornjołužiscy ratarjo dale a bóle rozestajeć. Bilanca lětušich žnjow je rozdźělna, zdźělichu wjacori z nich našemu wječornikej.

Krabatowy młyn tzwr ma wjetše personalne problemy. Milenka Rječcyna je so z jednaćelom towarstwa, Tobiasom ­Ćižikom rozmołwjała.

Šěriće tuchwilu po mnohich kanalach informacije wo wupisanych dźěłowych městnach. Čehodla?

T. Ćižik: Pytamy nuznje sobudźěłaćerjow. Mamy prawdźepodobnje ćeže dale wjesć naše poskitki we wobłuku kulturneho kubłanja za dźěći a młodźinu. ­Runje tak pobrachuje nam sobudźěłaćer abo sobudźěłaćerka za kulturne posrědkowanje a zjawnostne dźěło z ćežišćom za serbsku kulturu a rěč, kaž tež nałožki a tradicije. Zašłe lěta su tam skutkowali žony, kotrež běchu serbskeho pochada abo kotrež su serbšćinu nawuknyli. To bě za nas wulke zbožo.

Što, jeli-zo njenamakaće nikoho za młyn a wšitke tam so wotměwace poskitki?

T. Ćižik: Na to myslić nochcu. Jeli njenamakamy zajimcow budźe nam ćežko, dźěło dale wjesć. To rěka, zo njezmějemy na přikład hižo móžnosć přeprošeć sej skupiny šulerjow a šulerkow k nam do młyna. Z tym su tež serbskorečne, wosebje pak serbske temy wopřijace poskitki dale a bóle wohrožene.

Wukubłanske wiki wuchodosakskeho rjemjesła so pozitiwnje wuwiwaja. To měni Drježdźanska rjemjeslniska komora a złožuje so při swojim hódnoćenju na aktualne ličby podpisanych wukubłanskich zrěčenjow.

Drježdźany (SN/JaW). Cyłkownje 1 451 młodych ludźi ma dotal swoje zrěčenje za lětuše wukubłanske lěto w zaku. Wo tym informowaše tele dny Drježdźanska rjemjeslniska komora w nowinarskej zdźělence.

Kamjenc (BG/SN). Njehladajo njesměrneje horcoty bě wčerawša wernisaža wosebiteje wustajeńcy „Plakaty a grafiki Helmuta Bradeho a keramiki Martina Möhwalda“ w Kamjenskim sakralnym muzeju swj. Hany dosć derje wopytana.

Helmut Brade je z Lessingowym městom wusko zwjazany. Najznaćiše w tym zwisku drje su jeho přinoški ke „Kamjenskej narěči“, za kotruž wón wot lěta 2014 markantne a njepřepóznajomne wabjenske materialije wudźěłuje. Jewišćowy wuhotowar, designer a grafikar bě hižo za čas Němskeje demokratiskeje republiki (NDR) prominentna wosobina. Mjeztym dlěje hač poł lětstotka zhotowja wón předewšěm plakaty za dźiwadła, opery, muzeje a filmy. Wjace hač 700 tajkich twórbow je dotal nastało, z kotrychž buchu wubrane na ekspozicijach mjez druhim we Waršawje, w Algieru, Mexiku-měsće a japanskim Toyama wustajane.

Berlin (dpa/SN). Woheń w Berlinskim měšćanskim dźělu Grunewald so dale bjez kóždeje kontrole rozpřestrěwa. „To nas starosća“ rěčnik wohnjoweje wobory dźensa rano zdźěli. Dotal dokładnje njewědźa, kak na rozbuchanišću wupada. W rańšich hodźinach bě tam k detonaciji dóšło, na čož bě woheń wudyrił. Po informacijach wohnjoweje wobory składuja tam staru municiju a pyrotechniku. Mjeztym su susodnu awtodróhu zawrěli a železniski wobchad přetorhnyli.

China manewry zahajiła

China (dpa/SN). China je dźensa z wulkim wotmachom wojerske manewry wokoło demokratiskeje kupoweje republiki Taiwana zahajiła. Wojerski komando chinskeho wójska zdźěla, zo na šěsć wšelakich městnach wokoło kupy třěleć zwučuja. Je to reakcija Chiny na wčerawši wopyt načolneje politikarki USA Nancy Pelosi w Taiwanje, kiž běchu w Pekingu raznje kritizowali. Zakitowanske ministerstwo Taiwana je wójsku mjeztym zasadźensku hotowosć přikazało.

Kanadźe so dźakowała

Po dwě lěće trajacej přestawce koronapandemije dla su festiwal heavy-metaloweje hudźby w schleswigsko-holsteinskim ­Wackenje wčera zahajili – k dujerskej hudźbje tamnišeje dobrowólneje wohnjoweje wobory. Hač do soboty koncertuja hudźbne skupiny na pjeć jewišćach. Z mjeztym 85 000 wopytowarjemi je festiwal najwjetši po wšěm swěće. Foto: dpa/Frank Molter

Dźesatki hudźbnikow su dźensa awtodróhowe twarnišćo njedaloko Treptowskeho parka w Berlinje wobsadźili. Po informacijach iniciatiwy „zynki žiwjenja“ měri so akcija přećiwo dalšemu wutwarej A 100. Dźěła buchu přetorhnjene. Hudźbnicy zahudźichu twarskim dźěłaćerjam, kotřiž jim připosłuchachu. Policija rěčeše wo „spontanej akciji“.

Drogi a mobilne telefony je katolski dušepastyr do jastwa w sewjerorynsko-westfalskim Heinsbergu přinjesć chcył – schowane w denerach. Duchowny měješe cyłkownje 13 denerow při sebi, kotrež běchu za skupinske zarjadowanje w jastwje myslene, jako so při straži přizjewi. W pjeć denerach namakachu zastojnicy 153 gramow hašiša, wjacore telefony a kable za nabiwanje. Aachenske biskopstwo je dušepastyrja mjeztym wot jeho nadawkow wuwjazało.

Berlin (dpa/SN). K škitej před žołmu koronawirusa nazymu maja zwjazkowe kraje wot oktobra zaso winowatosće nahubnika postajić směć. To předwidźi ­naćisk zakonja za škit před infekcijemi, kaž zwjazkowe strowotniske a zwjazkowe ministerstwo justicy srjedu zhromadnje zdźělištej. Po cyłym Zwjazku ma tuž dale winowatosć nahubnika w busach, železnicy a lětadłach kaž tež znowa winowatosć nahubnika a testowanja w chorownjach a hladanišćach płaćić. Kraje maja same rozsudźić, hač nimo toho w zjawnje přistupnych nutřkownych rumach maski předpisuja. W hosćencach kaž tež na kulturnych a sportowych zarjadowanjach maja pak wuwzaća za testowanych, šćěpjenych a wustrowjenych płaćić.

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je wójnu w Ukrainje do rjada dalšich mjezynarodnych konfliktow stajił a globalnu wěstotnu architekturu scyła jako njedosahacu kritizował. Tuchwilu rěča medije wo konfliktach na Balkanje, wo Taiwanje abo wo Kawkazu, kiž wšitke samsny fakt jednoća: „Globalna wěstotna architektura njeje fungowała“, rjekny Zelenskyj minjenu nóc w swojim widejowym poselstwje. Wěstotna architektura měła so tak natwarić, zo njemóhł žadyn stat teror jako srědk přećiwo druhemu statej zasadźić. Wuraznje kritizowaše Zelenskyj bywšeho zwjazkoweho kanclera Gerharda Schrödera, kiž bě so njedawno z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom zetkał.