Z wudaća: wutora, 09 awgusta 2022

Nowa nawodnica muzeja

Hórnikecy. Energijowa fabrika w Hórnikecach ma nowu nawodnicu. Dotalna muzejowa pedagogowka Maria Schöne je jednaćelstwo industrijneho muzeja ­1. awgusta přewzała. Z Drježdźan pochadźaca architekta a kulturna wědomostnica naslěduje Kirsten Zinke, kotraž bě po dźesaćlětnym skutkowanju na čole muzeja do Sakskeho krajneho zwjazka sociokultura šła.

Poł miliona eurow za centrum

Mužakow. Wopytowarski a informaciski centrum, kotryž chcedźa hač do kónca lěta w Kawalěrowym domje Mužakowskeho Pückleroweho parka zaměstnić, ma „wuwiće regiona wot lodoweje doby hač k temam dźensnišeho dnja, kaž brunica, škleńčerstwo, změna klimy a strukturna změna“ wotbłyšćować, w zdźělence powěsćernje dpa rěka. Cyłkownje nałožuja za přetwar 500 000 eurow.

Peter Schowtka njeboh

Słónčna róža słuša z jeje wulkimi žołto-oranžowymi kćenjemi k najwoblubowanišim kwětkam. Nic jenož jeje napohlad wokřewja, ale tež jeje symjeska. Na misli, solotej abo tež jako wolij skićeja wone tójšto strowych wutkow. Tola tež za pozitiwnu CO2-bilancu je rostlina wunošna. Přez sylnu fotosyntezu zamóže wjetši dźěl wuhloweho dioksyda wjazać. Foto: SN/Hanka Šěnec

Budyšin (SN/pdź). Něhdźe 500 milion ludźi je wšědnje w socialnej syći Instagram po puću. Tež mnoho, přewažnje młodych, Serbow so prawidłownje tam informuje a rozhladuje. Tuž njezadźiwa, zo ma nimale kóžda serbska skupina abo institucija tež Instagramowy account. Najwažniši kriterij za wuspěch tajkich stronow je ličba tych, kiž wobsahej stronow sćěhuja – tak mjenowani „followers“. Tute wšak poměrnje dokładnje wuprajeja, kelko ludźi z powěsćemi, kotrež na Instagramje šěriš, docpěwaš. Najwjetše tajke strony maja w Serbach wjace hač 1 000 followerow.

Tak na přikład Instagramowy account kampanje Sorbisch na klar. Něhdźe jónu wob tydźeń tu artikl wo zajimawym Serbje abo wo zajimawej skupinje, akciji abo podawiznje ze serbskim kontekstom wozjewja. Přewažnje pak w němskej rěči, wšako měri so kampanja na rozšěrjenje wědy wo Serbach w němskej ludnosći. Tak tež njezadźiwa, zo je wona strona z 1 918 followerami najwjetša mjez „serbskimi“ a ma samo módru hóčku. Z tutej Instagram signalizuje, zo jedna so wo za zjawnosć relewantnu instancu.

Starši dyrbja wosobinsce do šule po handy swojeho dźěsća přińć

Budyšin/Kulow (SN/MiR). Digitalne kubłanje na serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulach nabywa dźeń a wjetšu hódnotu. Na Budyskej Serbskej zakładnej šuli maja mjeztym štyri digitalne tafle. Wosebje rady wužiwaja wučerki a wučerjo tež kófraj z tabletami, kotrež dosahaja za tři rjadownje. „Nam so wosebje spodoba, zo stej kófraj transportabelnej a z tym mobilnej, tak zo móžemy jej po potrjebje do kóždeje rjadownje sobu brać“, rozłožuje wučerka Gabriela Bajtlowa. Wo techniske wuhotowanje šule a wo wuknjensku syć, kotruž šulerjo a wučerjo wužiwaja, kaž tež wo wěstosć při wobchadźenju z digitalnymi dźěłowymi srědkami stara so na šuli mjeztym lěto šulski asistent Gregor Illguth, kiž so dale jako předsyda spěchowanskeho towarstwa šule na dobro kubłanišća angažuje. Wón dźěła ze šulerjemi wot 1. lětnika. Dale sensibilizuje Michał Cyž dźěći we wobłuku cyłodnjowskich poskitkow za wobchadźenje z medijemi. W 3. a 4.

Strawałd (SN/bn). „Skoki po času“ je hesło lětušeho festiwala šesćiměstow „Přińć a woteńć“. Lětsa chce jón Strawałdske (Strahwalde) spěchowanske towarstwo Přińć a woteńć pjaty króć z dohromady dwanaće zarjadowanjemi po zwučenym wašnju na cyłkownje dźesać hornjołužiskich jewišćach wuhotować. Zazběh twori „Muzikaliski festiwalny ćah“, kotryž pojědźe pjatk, 12. awgusta, w 15 hodź. ze Žitawskeho dwórnišća do Ojbina. We wagonach hudźa mjez druhim dujerski ansambl Capella de la Torre, čěski chór Cum Decore a awdiowizuelny performer Playpad Circus.

Dalše wjerški programa budu „Hrodowe koncerty“ w Hrodźišću, Krobnitzu a Kralowskim haju (Königshain) z klarinetistom Joãom Orecchiawom a celistom Tsepom Pooewom, „Pieśni o podróżach“ samsneju wuměłcow w Zgorzelecu a třidimensionalna zwukowa instalacija „Kaleidoskop rumow“ Fabiana Russa a Carla Grippy w Žitawje. Byrnjež so zarjadowarjo wo serbske přinoški prócowali, so jim lětsa njezešlachći wotpowědnych kooperaciskich partnerow nańć.

Starodawnu a tola wšo druhe hač „originalnu“ tradiciju jěchanja wo kołac pěstuja předewšěm w Nowej Niwje (Neuzauche). Z něhdy swjatki wotměwanym nałožkom swjeći z nim dźensa młodźina wuspěšne žně. Dohromady dźesać jěcharjow z runje telko, swjedźensce wupyšenymi, konjemi wubědźowachu so předwčerawšim na čarje něhdźe 500 metrow, jako najspěšniši wukopa so Max Gnädig. Trubku za najpomałšeho wobdźělnika přepodachu Kaijej Orbanzej. Nałožk pak njeje ryzy muska naležnosć, kaž naše foto dopokaza. Holcy a młode žony so tohorunja wubědźowachu, mjez druhim karkujo syno. Foto: SAAN Fotografien/Annemarie Rose

Ludwigsburg (AB/SN). W nakładnistwje Pop w Ludwigsburgu je druha serbsko-němska zběrka poezije wušła. Pod titlom „Posledni sněh/Der letzte Schnee“ je 51 basnjow rumunskeho a dźensa w Ludwigburgu bydlaceho spisowaćela a nakładnika Traiana Popa wozjewjenych. Wo serbske přebasnjenja staj so Dorotheja Šołćina a Benedikt Dyrlich postarałoj. Dyrlich je zdobom wudawaćel zběrki, za kotruž je dwurěčne dosłowo spisał. Dotal njewozjewjene grafiki Boženy Nawka-Kunysz (1946–2000) wob­rubja zběrku.

Washington (dpa/SN). Zwjazkowa policija FBI je po informacijach bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa toho wilu Mar-A-Lago w Palm Baech w staće Florida přepytała. Za čim policija na ležownosći pytaše, njeje oficialnje znate. Po informacijach medijow dźe wo tajne akty knježerstwa, kiž bě Trump po skónčenju swojeho zastojnstwa z Běłeho domu sobu wzał. Trump sam rěči wo zaměrnym „politiskim přesćěhowanju“ přez FBI.

Nowe naprawy korony dla?

Magdeburg (dpa/SN). Strowotniscy ministrojo Zwjazka a zwjazkowych krajow su dźensa na widejowej konferency wo móžnych nowych naprawach přećiwo koronawirusej nazymu a tak wo nowym zakonju za škit před infekcijemi wuradźowali. Prěnje naćiski předwidźa, winowatosć wužiwać nahubniki w busach a železnicach wobchować a ju w chorownjach a hladarnjach zaso wukazać. Kraje měli same rozsudźić, hač nahubnik tež w zjawnych twarjenjach přikazaja.

Žane kontrole USA w Ruskej

Z doraznym žadanjom za wotstronjenjom jadrowych bróni su w japanskim Nagasakiju dźensa 77. róčnicu zasadźenja atomoweje bomby wopominali. Hladajo na hrožacy strach atomoweje wójny w zwisku z nadpadom Ruskeje na Ukrainu warnowaše ­generalny sekretar UNO António Guterres před dalšej eskalaciju. 9. awgusta bě bombowc USA atomowu bombu na Nagasaki ćisnył, kotraž 70 000 ludźi nablaku mori. 6. awgusta běchu USA Hiroshimu na samsne wašnje zničili. Foto: dpa/Daisuke Urakami

Padušnicu nakupowanskich wozyčkow su w braniborskim Nowym měsće nad rěku Dosse lepili. Sobudźěłaćerjam kupnicy bě 71lětna wospjet napadnyła, dokelž přińdźe prawidłownje nakupować a so po tym z wozyčkom wotsali. Přistajeny jej sćěhowaše a zwěsći, zo steješe na kilometer zdalenym statoku, hdźež žona bydleše, hižo 13 wozyčkow. Policija je sej žonu mjeztym na stražu skazała.

Swojej maćeri w Mnichowje žiwjenje wuchował je syn – w Londonje. Warnowanska připrawa za kur bě jeho na mobilnym telefonje alarmowała, mjeztym zo mać w Mnichowje spaše a alarm njesłyšeše. Muž informowaše policiju, kotraž kolegow w Mnichowje a tak wohnjowu woboru wołaše. Žona bě na jědź na kachlach zabyła a sej wusnyła. Jědź so zapali a alarmowu připrawu zbudźi. Wohnjowa wobora móžeše žonu wuswobodźić.