Z wudaća: wutora, 20 septembera 2022

Rěčny kurs w Bukecach zahajili

Bukecy. Serbski rěčny kurs ze 14 wobdźělnikami su wčera na farje w Bukecach zahajili. Jón nawjeduje Julian Nyča z Rěčneho centruma WITAJ. Bukečanska Bjesada jako iniciatorka chce z kursom mjez druhim serbske korjenje w tej něhdy ryzy serbskej wosadźe skrućić a zajim zbudźić. Kursisća su z Bukec a wokolnych wsow Mješic, Wuježka, Špikałow, Kubšic, Wadec, Trjebjeńcy a Wujězda.

Dale bjez motorskeje łódźe

Zhorjelc. Přećiwo postajenju Sakskeje krajneje direkcije, zo je Bartonjanski jězor (Berzdorf) dotwarjeny, su znapřećiwjenja zapodali. Tak njemóža wot 12. septembra pasažěrske łódźe, njemotorske a motorske sportowe łódźe na jězorje južnje Zhorjelca jězdźić. Hač do zakónčenja skóržbneho jednanja je za wužiwanje motorskeje łódźe na Bartonjanskim jězorje dale wosebita dowolnosć trěbna.

Rólu spisowaćelow sylnić

Twornja TDDK w Nadróznej Hrabowce před nowymi nadawkami

Nadrózna Hrabowka (SN). Japanski dodawar awtomobilnych dźělow TDDK z Nadrózneje Hrabowki, měšćanskeho dźěla Njedźichowa, wostanje we Łužicy a je wčera přetwar zawoda připowědźił. Tak chce so k najwjetšemu produkciskemu zawodej elektriskich klimowych kompresorow za wosobowe awta w Europje wuwić.

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je wčera jednaćela TDDK Yoichia Teraoa w statnej kencliji witał. Mjez přitomnymi běše tež nowy Budyski krajny rada Udo Wićaz (CDU), Njedźichowski měšćanosta Harry Habel (CDU) a nawoda Sakskeje agentury za strukturne wuwiće (SAS) Jörg Mühlberg. „Wjeselu so jara, zo TDDK dale we Łužicy inwestuje. Produkcija elektriskich klimowych kompresorow je wažny rozsud za přichod stejnišća w Njedźichowje a jasne wuznaće k elektromobiliće. Wutwar zawoda zesylnja awtomobilitu w Sakskej a je hódnotna podpěra nastupajo strukturnu změnu“, Michael Kretschmer podšmórny.

Ekspertowy wuběrk za Europsku chartu za regionalne a mjeńšinowe rěče Europskeje rady je minjeny tydźeń sedmu pruwowansku rozprawu wozjewił. Chartu je Němska 1999 ratificěrowała, wona płaći za danšćinu, hornjo- a delnjoserbšćinu, sewjerofrizišćinu, saterfrizišćinu, delnjoněmčinu a romašćinu.

Straßburg (SN/CoR). Pozitiwnje w rozprawje wuzběhnu, zo su so němske zarjady minjene lěto zawjazali, w Schleswigsko-Holsteinskej zarjadniske dokumenty, městnostne mjena a kulturne aktiwity w danšćinje, sewjernofrizišćinje a delnjoněmčinje podpěrać. Zo wučerjo pobrachuja, maja woni za „najwažniše wužadanje“ za regionalne rěče. Tak je w někotrych šulach wučba sewjerofrizišćiny a saterfrizišćiny woteběrała.

Nawoda hatarstwa Zezschwitz Erik Angermann wjeseli so na lětušu saksku karpowu sezonu, kotraž bu sobotu w Němskich Pazlicach oficialnje zahajena. Něhdźe 1 700 tonow karpow chcedźa rybarjo po cyłym swobodnym staće z hatow wułójić. Kaž zamołwići w Němskich Pazlicach zdźělichu, je wjace naprašowanjow hač poskitka, čehoždla měli přetrjebarjo z wyšimi płaćiznami ličić. Tohorunja bědźa so hatarjo ze stupacymi kóštami za wobhospodarjenje zawodow. Dale mějachu rybarjo lětsa wulke starosće ze suchotu, při čimž bě w někotrych wodźiznach přemało wody. To bě předewšěm přirodnym njepřećelam kaž kormoranam abo čaplam dobra přiležnosć, ryby lochce popadnyć. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Tuchwilna kriza słabosće energijoweje politiki Němskeje wotkrywa, zo je tuta jednostronsce na nanajspěšniše docpěće naročnych klimowych cilow wusměrjena. Jadrowa energija a wuhlo buštej z wikow stłóčenej, za wěste zastaranje njeje dosć alternatiwow wuwitych. Wotwisnosć wot zemskeho płuna je tak wysoka kaž w lědma druhim kraju Europy. Łužiska hospodarska iniciatiwa (WiL) je wčera pjeć žadanjow w boju přećiwo energijowej krizy předstajiła.

Budyšin (SN). Dypkownje ze spočatkom nazymy dóńdźe tež lětsa najnowši lětnik Serbskeje protyki čitarjam do domu. Tónraz přeprošuje protyka do Budyskich horow, hdźež chowaja so najwšelakoriše stawiznički a powěsće, zajimawostki a překwapjenki, wosobiny abo chiba samo zadźěraty hórski ludźik? Dale podawaja so zajimawosće ze swěta a w praktiskej rubrice so sportuje. Na lochke zwučowanja k sćoplenju ćěła slěduje „power-trening“, při kotrymž móžeš so prawje wudźěłać, a na to skića so móžnosće k wotpinanju a wodychnjenju. Protyka so wot tutoho tydźenja roznošowarjam dodawa.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) staja wjele diskutowany płunowy popłatk prawdźepodobnje do prašenja. Po informacijach sćelaka ARD ma wón za dwělomne, hač je popłatk prawnisce hišće w porjadku, hdyž je energijowy koncern Uniper zestatnjeny. Najwjetši němski importer płuna je we wuskosćach, dokelž dyrbi drohi zemski płun za pobrachowacy tuni ruski płun nakupować. Popłatk chcychu wot oktobra zběrać.

Žadaja sej wujasnjenje smjerće

Teheran (dpa/SN). Po smjerći 22lětneje žony na policajskej straži su demonstranća po wšěm Iranje na dróhi šli a sej wujasnjenje žadali. Jeničce w stolicy Teheranje zhromadźichu so wčera wječor tysacy ludźi, zo bychu smjerć Mahsa Amini zasudźili. Policija wjacorych demonstrantow zaja. Zastojnicy nabožneje policije běchu młodu žonu minjenu wutoru zajeli, dokelž bě wona po jich měnjenju „njeislamsce“ zdrasćena. Na straži so wona zwjeze a w chorowni zemrě.

Rěči w mexiskim senaće

Kijew (dpa/SN). Ukraina njese swoju skóržbu přećiwo ruskemu wojerskemu nadpadej na najwyšu runinu swětoweje zjawnosće, před generalnu zhromadźi­znu UNO. Je to wažny dźeń, na kotrymž chcył wón swoju narěč přihotować, rjekny prezident Wolodymyr Zelenskyj do zahajenja generalneje debaty UNO w New Yorku. Ukrainski statny šef chce jutře k wobdźělnikam zhromadźizny porěčeć, wuwzaćnje přez widejowu konferencu a nic při rěčniskim pulće. Ruska bě podarmo spytała, widejowej konferency a tak narěči Zelenskeho zadźěwać.

Wčera bě Zelenskyj z nawodnistwom ukrainskeho wójska wo tuchwilnej ofensiwje přećiwo ruskim nadpadnikam wuradźował, kotraž je pječa dale wuspěšna.

Kralowna Elizabeth II. we wuskim swójbnym kruhu pochowana

Windsor (dpa/SN). Po statnym pohrjebje ze stacijemi w Londonje a Windsoru je Queen Elizabeth II. městno poslednjeho wotpočinka docpěła. Kralownu su wčera wječor w najwušim swójbnym kruhu w kapale St. Georgesa we Windsoru pochowali. Nětko je wona zaso ze swojim wjelelětnym mandźelskim princom Philipom zjednoćena, kaž ze zdźělenki kralowskeje swójby wuchadźa. Philip bě loni 99lětny zemrěł. Popołdnju běchu kašć kralowny Elizabeth II. we wobłuku roz­žohnowanskeje Božeje słužby do kralowskeho rownišća pod kapału pušćili.

Queen Elizabeth bě 8. septembra na swojej krajnej rezidency w šotiskim hrodźe Balmoral w starobje 96 lět zemrěła. Za čas dźesać dnjow trajaceje žarowanskeje doby mějachu najprjedy ludźo w Šotiskej, pozdźišo w Londonje dosć chwile, so ze swojej kralownu rozžohnować.

Za swojim ćeknjenym psom pyta ameriski model Paris Hilton. „Činju wšitko, štož móžu, zo bych jeho wróćo dóstała“, piše Hilton w interneće. Mjeztym je wona zwěrjaceho detektiwa, psyčeho trenarja a zwěrjaceho psychologu zasadźiła. Nětko chcedźa tež trutu wužiwać. Mały chihuahua „Diamond Baby“ bě před tydźenjom z bydlenja twochnył, jako durje wočinjene stejachu. Hilton swojich fanow prosy, při pytanju w Los Angelesu a wokolinje pomhać.

Při hriby pytanju w Drježdźanskej holi je so pjećlětny zabłudźił a tak swojeju staršeju zhubił. 33lětny widźeše po infor­macijach policije žałosćaceho hólca při busowym zastanišću w měšćanskim dźělu Hellerberge a wołaše policiju. Zastojnicy na to za staršimaj pytachu. Krótko po tym so wonaj telefonisce pola ­policije přizjewištaj a syna wotewzaštaj.