Z wudaća: štwórtk, 22 septembera 2022

Evelyn Richter w Düsseldorfu

Düsseldorf. Prěnje wobšěrne předstajenje tworjenja fotografki Evelyn Richter w zapadoněmskim muzeju je nětko w Düsseldorfskim Palasće za wuměłstwo widźeć. W Budyšinje rodźena a loni w oktobrje w starobje 91 lět zemrěta wuměłča je žiwjenje ludźi we wuchodźe kritisce kaž empatisce dokumentowała. Wustajeńca je hač do januara 2023 přistupna.

Wo Domowinje přednošował

Kosarzyn. Wo poćahach Domowiny do wukraja je jeje referent za kulturne naležnosće a wukraj Clemens Škoda wčera mjezynarodnym projektowym zamołwitym w Leaderowym regionje Sprjewja-Nysa-Bobr přednošował. W Kosarzynje blisko Gubina je Škoda mjez druhim čłonstwo Domowiny w mjezynarodnych organizacijach, asociěrowane towarstwa a partnerske komunow předstajił.

Christoph Schroth njeboh

W němskim tydźenju naslědnosće chcedźa akterojo na 17 cilow wuwića naslědnosće pokazać. Tež Budyska měšćanska biblioteka so temje wěnuje, zdźěli nawodnica biblioteki Anna-Theres Pyka, kotraž ju wot měrca tohole lěta nawjeduje. Mjez druhim předawaja trjebane knihi za tuni pjenjez a jutře poskića mjez 13 a 16 hodź. paslenje za dźěći. Foto: SN/Božena Šimanec

Ležownostny dawk ma so reformować a nětko dyrbja wšitcy, kotřiž chěžu, wobchod, bydlenje abo njewobtwarjenu ležownosć wobsedźa, hač do 31. oktobra deklaraciju ležownostneho dawka wotedać. Bianka Šeferowa je so pola nawodnicy Budyskeho financneho hamta Katje Schimke wobhoniła, što je wšitko trěbne.

Kotre daty trjeba financny zarjad wot wobsedźerjow?

K. Schimke: Njeje scyła trjeba wjele datow podać. Konkretnje trjeba financny zarjad w deklaraciji ležownostneho dawka sćěhowace daty: aktowe znamjo a/ abo dawkowe čisło imobilije, adresu ležownosće, mjeno wobsedźerja, ležownostne čisło, łopjeno a płoninu, bydlensku přestrjeń, twarske lěto kaž tež pó­dowu směrnicu. Dźěl datow namaka kóždy wobsedźer w swojim ležownostnym wućahu a často w twarskich podłožkach abo w kupnym zrěčenju. Aktowe znamjo je kóždy wobsedźer ležownosće nalěto z připósłanym informaciskim pismom dóstał. Hódnotu zemskich směrnicow namakaja wobydlerjo w portalu ležownostneho dawka pod . Tam su dalše spomóžne ­pokiwy k wuižiwanju portala ELSTER a informacije.

Chcedźa strategija za Rewitalizaciju delnjoserbšćiny nadźěłać

Choćebuz (SN/CoR). Rewitalizacija delnjoserbskeje rěče je jedna z hłownych předewzaćow, kotrež ze spěchowanskim programom Zwjazka „Serbska rěč a kultura w strukturnej změnje“ w Braniborskej podpěruja. Z dohromady 19 milionami eurow, kotrež steja hač do lěta 2031 za šěsć projektow k dispoziciji, su 3,8 direktnje wožiwjenju delnjoserbšćiny wěnowanych. Wot 1. julija skutkuje Maksimilian Hasacki jako projektowy nawoda za koordinaciju projektaj Zorja a masterski plan za rewitalizaciju delnjoserbšćiny. Nošer wobeju projektow je w nadawku župy Delnja Łužica dźěłaca DOMPro gGmbH. „Chcemy wusko z nowym Choćebuskim wotrjadom Serbskeho instituta ,Regionalne wuwiće a škit mjeńšin‘ hromadźe dźěłać. W přichodnymaj lětomaj chcemy koncipować, kak ma rěčne planowanje scyła wotběžeć“, rozłoži koordinator. „Na jednym boku je tajke planowanje wědomostny proces, na tamnym boku dialogowy proces z akterami serbskeje zjawnosće. Nowy wotrjad chce nas we woběmaj procesomaj podpěrać.

Drježdźany (SN/at). Dr. Andreas Kluge wšitke swoje aktiwity w serbskej politice z wosobinskich přičin „z hnydomnym zeskutkowanjom“ zastaji. To je wuspěšny Drježdźanski předewzaćel a spěchowar serbstwa wčera w sakskej krajny stolicy pisomnje zdźělił. Kaž Kluge piše, „potrjechi to moju dźěławosć jako zapósłanc Serbskeho sejma, moje skutkowanje za projekt Lusatia-Glow kaž tež planowany běrow reprezentancy Lusatia Nova w Drježdźanach“.

Jeho rozsud pak ma hišće dalše sćěhi: „Za lěta 2011 wutworjenu serbskorěčnu dźěćacu dnjowu skupinu w nošerstwje firmy ABX-CRO tzwr na Čěskej droze w Drježdźanskim nowym měsće prócuja so wo přenjesenje do noweho nošerstwa. Za pad, zo so to njeporadźi, zarjadnišćo lětsa k 31. decembrej zawru“, w zdźělence rěka.

W Serbskim sejmje su wosobinsku kročel dr. Klugi „z wulkim wobžarowanjom a respektom před rozsudom při­wzali“, kaž rjekny sejmar dr. Měrćin Krawc našemu wječornikej, „dźakujemy so dr. Kluze za jeho angažowane skutkowanje.“

Předewzaća do kónca lěta je předsydstwo župy „Michał Hórnik“ wčera w Chrósćicach rozjimało. W Malešecach, župa „Jan Arnošt Smoler“, je so tamniša Domowinska skupina po koronje prěni raz zaso zešła.

Chrósćicy/Malešecy (SN/at). W Budyskej župje „Jan Arnošt Smoler“ hotuja so tele dny na tradicionalnu wuprawu zajutřišim po slědach Korle Awgusta Kocora. Tež čłonojo předsydstwa župy „Michał Hórnik“ měrja so na wjeršk w swojej lětnej dźěławosći. Budźe to wutoru, 15. nazymnika, župna kulturna kermuša ze skupinu Poštyrjoch na Smolic statoku w Hórkach. Ju Domowinjenjo hromadźe z tamnišim wjesnym towarstwom „Při skale“ zarjaduja. Kaž přisłušna regionalna rěčnica třěšneho zwjazka Katharina Jurkowa dale zdźěli, je hižo spočatk nowembra přichodne zetkanje hotowarničow w Chrósćicach předwidźane.

W Hołbinje (Taubenheim) móža wobydlerjo a hosćo 50. we wsy připrawjeny słónčny časnik wobdźiwać. 82lětny wuměnkar dr. Peter Domschke je mnohe z nich restawrował abo nowe twarił. Jubilejny słónčny časnik zaběra so z tematiku wuskokolijateje železnicy a dwórnišća. Nastał je za kofejownju Tippl na twarjenju bywšeho dwórnišća. Ruce do klina pak społnomócnjeny za słónčne časniki wsy Załomskeje gmejny njepołoži. Dokónčił je wón mjeztym dźěła na swojim 75. měrjaku časa, kotrehož motiw złožuje so na miniaturnu fotowu předłohu wobydlerja z Otterwischa blisko Bad Lausicka. Tutón, dotal najwjetši eksemplar je połdra metra šěroki. Foto: Jürgen Männel

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je so dźensa ze zwyšenymi płaćiznami za energiju a z móžnosćemi pomocy na dobro ludźi zaběrał. Zapósłancam předležeše naćisk zakonja, z kotrymž chcyło amplowe knježerstwo hladajo na inflaciju wšelake wolóženja zmóžnić. Tak chcedźa bjezdawkowu zakładnu sumu, bjezdawkowu dźěćacu sumu a dźěćacy pjenjez zwyšić. Ze změnu dochodoweho dawkoweho tarifa ma so tomu zadźěwać, zo maja ludźo najebać wyšu mzdu mjenje pjenjez.

Tanki za nalětnju ofensiwu

Berlin (dpa/SN). Zakitowanski fachowc CDU Roderich Kiesewetter chce direktne dodawanja tankow Ukrainje za nalětnju ofensiwu přesadźić. Z bórze so zahajacej „błóćanej dobu“ su wulke wojerske operacije nazymu a w zymje jenož we wobmjezowanej formje móžne, rjekny bywši połkownik zwjazkoweje wobory nowinarjam. K přihotowanju nalětnjeje ofensiwy měli so Ukrainje tohodla hižo nětko třělcowske, transportne a bojowe tanki přewostajić.

Dalša pomoc přećiwo chorosćam

Tež wčera wječor su ludźo w Iranje na dróhu šli a přećiwo režimej protestowali. Při tym je znajmjeńša šěsć ludźi žiwjenje přisadźiło, mjez nimi policist. Nastork protestow je smjerć młodeje žony na policajskej straži. Nabožna policija bě 22lětnu Mahsu Amini zajała, dokelž bě pječa „njeislamsce“ zdrasćena. Na straži so wona zwjeze a w chorowni wudycha. Foto: dpa/Stringer

Při wobchadnych kontrolach na spočatku noweho šulskeho lěta w Sakskej je policija wjace hač 3 300 přeńdźenjow zwěsćiła. Najčasćišo su šoferojo wobmjezowanje spěšnosće ranili, nutřkowne mi­nisterstwo zdźěli. Na to su 2 170 šoferow z pokutu warnowali a 360 chłostankow wukazali. Kontrole trajachu tři tydźenje hač do 16. septembra.

Plantažu konopje na ležownosći klóštra su grjekscy policisća na kupje Kreta zapadnje přistawneho města Herakliona namakali, z wjace hač 1 100 rostlinami. Skućićeljo, za kotrymiž hišće pytaja, běchu płót přerězali a wulce profesionalnje puć za ćeknjenje a zastaranje twarili. Samo hat su zapołožili, zo móhli rostliny krjepić. Na kupje namakaja stajnje zaso plantaže konopje. Znjewužiwanje klóštra pak ludźi wosebje rozhorja. Skućićeljo běchu so jako putnicy wudawali.