Z wudaća: pjatk, 25 nowembera 2022

Gubin (dpa/SN). Gubin w Delnjej Łužicy je hladajo na prócowanje wo zasydlenje firmow zaso wulku kročel dale. Po kana­diskim předewzaću Rock Tech a Jack Link z USA planuje z firmu Botree Cycling ­třeći wulki inwestor so w měsće nad Nysu zasydlić. To by po informacijach chinskeho předewzaća, kotrež baterije recycluje, prěnje stejnišćo w Europje było. Zamołwići města a inwestor su srjedź nowembra deklaraciju wotpohlada za nakup ležownosće podpisali, zdźěli wčera tamniši měšćanosta Fred Mahro (CDU).

Baterijowa recyclingowa připrawa předewzaća Botree Cycling móhła wot lěta 2025 na łužiskim industrijnišću dźěłać započeć. Předań 3,2 hektaraj wulkeje přestrjenje za prěnje połlěto 2023 přihotuja, Mahro wuswětli. Do toho běštej „Lausitzer Rundschau“ a sćelak RBB wo tym rozprawjałoj.

Blokada jako forma protesta je w Němskej takrjec z dobrej tradiciju. Něhdy připutachu so aktiwisća z rjećazami na kolije, zadźeržowace tak mjenowane castorowe transporty; prawidłownje zatykaja ratarjo dróhi ze swojimi traktorami přeniskich dochodow dla; a někotryžkuli farar bu sydanja pře pochody prawicarjow hižo zasudźeny. Kóždy tajkile protest je wulku debatu wuwabił – nažel nimale ženje wo poprawnych pozadkach wotpowědnych akcijow. To njeje hladajo na tuchwilne postupowanje klimowych aktiwistow hinak. Tójšto politikarjam (a stajnym blidam) su woni z witanej wurěču, dawno wobzamknjene škitne naprawy na dobro klimy njezwoprawdźić. Zo měło so na tymle polu nuznje jednać, je njedawno zakónčeny „klimowy wjeršk“ w Egyptowskej wopokazał – zaso raz njezamóchu so wobdźělnicy na nimale što dojednać. Njezabudźmy w debaće wo formje protestow na legitimne – a konkretne! – žadanja protestowacych! Bosćan Nawka

Knježerstwo a opozicija minjene dny w parlamenće horco diskutowałoj

Berlin (dpa/SN). Knježerstwo a opozicija stej mócnje wo prawym krizowym kursu za Němsku hladajo na wójnu w Ukrainje, njedostatk energije a inflaciju diskutowałoj. W generalnej debaće wo politice zwjazkoweho knježerstwa zawčerawšim wumjetowaše nawoda opozicije Friedrich Merz (CDU) amplowej koaliciji w zwjazkowym sejmje grawoćiwe jednanje. Kancler Olaf Scholz (SPD) porno tomu rozłoži, zo so stat wo miliony woby­dlerkow stara, kotrež móža tak krizu ­přewinyć.

Přičina generalneje debaty bě tradicionalnje etat kanclerskeho zarjada, kotryž bu zawčerawšim předstajeny. Klětuši etat Zwjazka předwidźi wudawki we wob­jimje něhdźe 476 miliardow eurow a dalše zadołženje wo 45,6 miliardow eurow. Dźensa připołdnju chcychu zapósłancy klětuši etat wobzamknyć.

Drježdźany (dpa/SN). Němska železnica (DB) je dwě warianće za nowu čaru Drježdźany–Praha předstajiła. Ze zwiskom ­maja so jězbne časy za pućowacych a nakładowy wobchad jasnje skrótšić, přede­wzaće wčera zdźěli. Mjez městomaj ma jězba potom jenož hišće hodźinu trać. ­Dotal je to něhdźe dwě a poł hodźiny.

,,Znajmjeńša połfinale“ wuwoła narodny trenar Kameruna Rigoberto Song, jako cil za swětowe mišterstwa. Zwažliwe předewzaće něhdyšeho zakitowarja zwjazkoweje ligi, kotryž swoje mustwo najprjedy defensiwnje nastaji a so na kontery nadźiješe. Breel Embolo je Šwicarsku w duelu ze swojim ródnym krajom Kamerunom k zazběhowemu dobyću třělił. Kamerun steji z tym w ćežkej skupinje G hižo nimale před kóncom WM. Zo so cil trenarja Songa tola hišće spjelni, dyrbja woni mjenujcy Brazilsku a Serbisku porazyć.

Wječorne reje z kapału Dreiklang tworjachu minjenu sobotu zahajenje noweje jewišćoweje a wobswětlenskeje techniki w Lubušanskim Kulturnym domje. Čestnohamtsce zdokonjane wobnowjenje je wjace hač 600 dźěłowych hodźin trało. Žurla „w nowym błyšću“ bě mnohim wopytowarjam „lědma zaso spóznać“. Foto: Gernot Menzel

Na titulu aktualneho wudaća serbskeho kulturneho časopisa je foto Budyskeje ­Bohateje hasy Geralda Großeho widźeć, kiž swjeći w decembrje swoje 80. narodniny. Lětušu 175. róčnicu załoženja Maćicy Serbskeje wužije Ludwig Ela, zo by na wozrodźenje serbskeho wědomostneho towarstwa po politiskim přewróće 1989/1990 dopominał. Na zakładźe žórłow rysuje nadrobnje prócowanja jednotliwcow a rólu Instituta za serbski ludospyt při wožiwjenju towarstwa. 70. róčnica wobstaća Delnjoserbskeho gymnazija w Choćebuzu bě přiležnosć za Justynu Michniuk, so z bywšej wučerku Hanamarju Měškankowej rozmołwjeć a so jeje za bywšimi poměrami na šuli, rólu serbšćiny a kulturnym skutkowanjom prašeć. W zašłych 15 lětach je so rěčespytna metoda Linguistic landscape wuwiła a etablěrowała, hdźež dokumentuja a přepytuja ­widźomnu rěč w zjawnosći. Metoda nałožuje so husto w dwu- a wjacerěčnych kónčinach, zo by so zwěsćiło, kotre nastajenja a stejišća k rěči so w towaršnosći jewja.

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń

11:10 Nowa Hodźijska hodowna hwězda

11:20 Bórze tak daloko: „Hody jědu“

11:30 Adwentna hudźba

11:45 Adwentne woknješko (1.): „Zhubjeny rumpodich“

12:00 Nabožne wusyłanje

(Měrćin Deleńk)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin

13:00 Tematiske wusyłanje: Nowe wotrjady Serbskeho instituta

13:40 Nabožne wusyłanje

(Manfred Hermaš)

po tym zbožopřeća

„Kreatiwny wopyt“ za swójby

Kamjenc. Na wosebity „Wuměłstwowy dźeń w elementarijumje“ přeproša Kamjenski muzej zapadneje Łužicy jutře, sobotu, wot 12 hodź. Alexandra Wegbahn a Michael Melerski chcetaj zajimcam tworjenje Gottfrieda Zawadskeho, kotremuž je aktualna wustajeńca domu wěnowana, „kreatiwnje zbližić“. Poskitk měri so předewšěm na swójby. Nimo regularneho zastupa dalšich kóštow njeje.

Kak bjez chłódźaka chłódźachu

Budyšin. Muzej Budyšin a tamniše Staroměšćanske towarstwo prezentujetej wutoru, 29. nowembra, w 19 hodź. přednošk Hagena Schulza „Składowanje přirodneho lodu – Wobhospodarjenje lodowych pincow w Budyšinje“. Muzeologa chce wopytowarjam rozłožić, kak „w sprjewinym městće žiwidła chłódźachu, jako wotpowědne techniske nastroje hišće njeeksistowachu“. Zastup wučinja 3,50 eurow resp. potuńšeny 2,50 eurow.

„Pósłanc technologije“

Sokoljo w pokalnym kole

Jako jenički serbski koparski cyłk nastupi mustwo Sokoła Ralbicy/Hórki hišće w pokalnym kole Zapadołužiskeho koparskeho zwjazka (WFV). W druhim hłownym kole změja Ralbičenjo njedźelu w 13 hodź. domjacu lěpšinu přećiwo ligowemu konkurentej z Hnašec-Dobruše.

26.11.  13:30  FC Grimma –

  Budissa Budyšin

26.11.  13:30  FC An der Fahner Höhe     – Biskopičanske KT 08

26.11.  14:00  Jednota Kamjenc –

  VfB Empor Glauchau

26.11.  14:00  Rakečanske ST –

  TSV Rotacija Drježdźany

27.11.  13:00  FC Energija Choćebuz –

  Germania Halberstadt

27.11.  14:00  SJ Chrósćicy –

  SC Borea Drježdźany

Swobodne skakanje w Jěžowje

Konjaca sportowča Antje Römer-Graf přeprošuje wšitkich zajimcow, kiž chcedźa swoje sportowe konje raz swobodnje bjez sedła a jěcharja skakać dać, do jěchanskeje hale do Jěžowa, a to 27. nowembra, 4. decembra a 11. decembra. Wobdźělić smědźa so wulke a małe konje we wšěch starobnych klasach a wukubłanskich stawach. Přizjewjenja su móžne pod 01723506258.

Wolejbulowe dypkowe hry