Z wudaća: pjatk, 20 januara 2023

pjatk, 20 januara 2023 13:00

Krótkopowěsće (20.01.23)

Thomas Leberecht kandiduje

Bjedrichecy. K wólbam wjesnjanosty Łazowskeje gmejny 23. apryla mějićel zastojnstwa Thomas Leberecht znowa kandiduje. Jeho je gmejnski zwjazk CDU wčera w Bjedrichecach (Friedersdorf) jednohłósnje nominował. Dotal je Leberecht jenički kandidat. Wón je wot 2016 wjesnjanosta po teritoriju druheje najwjetšeje sakskeje gmejny. Hač do 16. februara móža so hišće namjety zapodać.

Chutny pad zwučowali

Wojerecy. Što činić a kak so zadźeržeć, hdyž strašne zwěrjo twochnje, su wčera we Wojerowskim zwěrjencu zwučowali. Při tym wuchadźachu z toho, zo je so jedyn z dweju mjedwjedźow ze swojeje připrawy wuswobodźił. Krótko po 10 hodź. je zwučowanski signal pola policije dóšoł. Bórze na to policisća, wohnjowi wobornicy a měšćanski hajnik do zwěrjenca přijědźechu a sej dalše kroki dorěčachu.

Na lodźe strach hrozy

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Serbski ludowy ansambl je swój lětuši ptačokwasny program za dźěći, musical „Leć ze mnu“, dźensa premjernje w Chróšćanskej wjacezaměrowej hali „Jednota“ předstajił. Hač do 9. februara prezentuja jón ducy po Hornjej a Delnjej Łužicy w štyrjoch rozdźělnych wersijach hornjoserbsce a němsce kaž tež dwurěčnje hornjo- resp. delnjoserbsce a němsce. Wosebite předstajenje za swójby wuhotuja 26. januara na žurli SLA w Budyšinje. Foto: Feliks Haza

wozjewjene w: Kultura
pjatk, 20 januara 2023 13:00

Swójsku poziciju njewosłabić

Axel Arlt

Zakomdźenja so lědma hnydom wuskutkuja. Lěta so minu a nadobo zrawi dopóznaće a signalizuje, zo njebu něšto chutnje wzate, ale na dołhu ławku sunjene a na kóncu zabyte. Podobnje ma so to z rozsudom serbskich gremijow za wot dźěłoweje skupiny „Korporacija zjawneho prawa“ 2011 namjetowany model, kak hodźało so zastupowanje serbskich zajimow naslědnje polěp­šić. Puć do přichoda měješe te­hdy mo­del 2 pokazać, „Přeorganizacija załožby a skru­će­nje Domowiny“.

Tajke po mnohich lětach zrawjene dopóznaće je, zo dyrbi struktura Załožby za serbski lud hinaša być. Serbja sami trjebaja wjace wliwa, měli jako wuraz samopostajowanja wo swojich naležnosćach sami rozsudźeć. A Zwjazk, Sakska a Braniborska tele rozsudy w dohladowanskim gremiju přewodźeja a kontroluja.

wozjewjene w: Rozmyslowane
pjatk, 20 januara 2023 13:00

Pomjatk serbskeho ludu

Prěnja faza za „Register serbskeho kulturneho herbstwa“ je zakónčena

Budyšin (SN/MiP). Tróšku spěrawje wšak wopřijeće klinči: Register serbskeho kulturneho herbstwa. A tola: wuznamej a kompleksnosći temy, kotruž wopisuje, derje wotpowěduje. Zwučniša je porno tomu skrótšenka RSK, kotruž staj etnologa dr. Robert Lorenc a informatikar Alf-Christian Schering wčera na předstajenju jeju 30 stron wobjimaceho koncepta w Serbskim instituće wužiwałoj. Wobaj staj wědomostnaj sobudźěłaćerjej instituta. W připosłucharstwje běchu institutni kolegojo, zastupjerjo Domowiny kaž tež Załožby za serbski lud.

wozjewjene w: Kultura
pjatk, 20 januara 2023 13:00

Wjeselo w Drježdźanach

Drježdźany (SN). Serbske šulske towarstwo (SŠT) přewozmje wot spočatka měrca nošerstwo serbskeje dźěćaceje dnjoweje skupiny w sakskej krajnej stolicy. Tam su so wšitcy wobdźěleni předwčerawšim zetkali, zo bychu so zeznali.

Čłonojo Drježdźanskeho towarstwa „Stup dale“, předewšěm starši, kotřiž dadźa swoje dźěći w skupinje kubłać, zwuraznichu swoje wjeselo: Nětko móža swoju dźowku abo syna dale do dnjoweje skupiny słać. Kubłanišćo a zetkanišćo towarstwa wostanjetej na dotalnym městnje w Drježdźanskim nowym měsće. Starši zwuraznichu, zo so za poskitki kubłanskeho srjedźišća LIPA w Smjerdźacej runje tak zajimuja kaž za dalekubłanske a medijo-pedagogiske poskitki Serbskeho šulskeho towarstwa a LUCIJE. Ze swojim angažementom w Drježdźanach na dobro serbskich a serbšćinu wuknjacych dźěći zaručatej towarstwje zwonka Łužicy wosebje hódny serbskorěčny rum.

„Nam je wažne, być partner wšitkim staršim, kotřiž chcedźa swojim dźěćom serbsku rěč a kulturu posrědkować“, rjekny předsydka SŠT Katharina Jurkowa na kromje zetkanja.

wozjewjene w: Kubłanje
pjatk, 20 januara 2023 13:00

Pytaja rěčnika

Budyšin (SN). Na wčerawšim wurjadnym posedźenju zaběraše so prezidij Domowiny z přihotom na přichodne posedźenje Zwjazkoweho předsydstwa, kotrež přewjedźe so pjatk, 27. wulkeho róžka, we Wojerecach. Nimo lětušeho hospodarskeho plana a lońšeje rozprawy zarjada steješe dźěłowy plan 2023 na dnjowym porjedźe. Mjez druhim rozprawješe hłowna jednaćelka Judit Šołćina wo wužadanju njewobsadźenych dźěłowych městnow dla, wosebje hladajo na falowaceho nowinskeho rěčnika. Prezidij pokaza na to, zo chce Domowina fleksibelnišo při namakanju nowych wosobow postupować. Wšitcy su wutrobnje witani, so na zarjad wobroćić a swójske ideje předstajić. Zdobom je sebi prezidij wěsty, zo jedna so wo zajimawe a wužadowace dźěło.

wozjewjene w: Towarstwa
Budyšin (SN/bš). Prěni raz ptači kwas w swjedźenskej drasće swjeća lětsa dźěći Witaj-skupiny Budyskeje pěstowarnje Glückskäfer. Wčera dopołdnja přepoda šwalča Petra Kupcyna 16 ewangelskich swjedźenskich drastow Budyskeho regiona – wosom za holcow a wosom za hólcow. „Bě to wosebite nazhonjenje za mnje, drasty za ewangelski kwasny ćah šić. Jednotliwe drasty sym hižo šiła, kaž na přikład za Malešansku abo Myšečansku pěstowarnju, ale hišće nic dospołny ćah“, rjekny Kupcyna, kotraž hižo nimale 30 lět profesionelnje šwalči. Za projekt bě do toho rešeršowała a so z ewangelskej drastu rozestajiła. Tak wobhoni so pola sobudźěłaćerki Serbskeho muzeja kaž tež dalšeje bywšeje šwalče, kotrejž so wobě z drastu wuznajetej. Nastała je tuž nimale originalna drasta. Kontakt ke Kupcynej nawjazała bě kubłarka Ludmila Wićaz-Wengerowa, kotraž je nawodnica Witaj-skupiny w Glückskäferu. „Smy so za ewangelski ćah rozsudźili, zo bychmy dźěćom bohatosć a rjanosć tuteje drasty zbližili“, rjekny wona na naprašowanje. Dohromady 20 dźěći mjez třomi a šěsć lětami wuknje bjezposrědnje serbsce.
wozjewjene w: Kubłanje
pjatk, 20 januara 2023 13:00

Dodawanje Leoparda trěbne

Berlin (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo zapadnych zwjazkarskich statow zeńdu so dźensa na Porynsko-Pfalcowskim wojerskim lětanišću US-wójska w Ramsteinje, zo bychu wo dalšim dodawanju brónjow do Ukrainy wuradźowali. Hladajo na to liči won­kowny politikar CDU, Roderich Kiese­wetter, zo Němska dodawanje Leopard-tanka susodnych krajow do Ukrainy dowoli. „To je minimum, štož dyrbjeli činić,“ wón praji.

Ličba hońtwjerjow stupa

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). W Sakskej ličba wobsedźerjow hońtwjerskeje licency dale přiběra. Němski hońtwjerski zwjazk zdźěli přez powěsćernju dpa, zo běše to w minjenej hońtwjerskej sezonje dohromady 13 555 wosobow – 582 wjace hač lěto do toho. Na 1 000 wobydlerjow je to 3,4 hońtwjerjow. Z tym leži Sakska pod němskim přerězkom. W přirunanju krajow stejitej Mecklenburgsko-Předpomorska na prěnim (8,6) a Berlin na poslednim (1,1) městnje.

Debata k strategiji fachowcow

wozjewjene w: Kraj a swět
Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer je wčera něhdźe poł hodźiny w Zhorjelskej kupnicy Lidl dźěłał. Jemu poboku bě kasěrarka Jennifer Heckelt. Tež nawoda filiale Adrian Wowčer z Plusnikec je dźěło ministerskeho prezidenta dohladował. ­Rodźeny Prěčečan nawjeduje přetwarjenu kupnicu Lidl wot lońšeho 10. nowembra. Po jeho słowach měješe Michael Kretsch­mer wjele wjesela, kupcow posłužować. Jeho zasadźenje je dźěl hižo lěta zwučeneje cyłozwjazkoweje akcije předewzaća Lidl. Kretschmer je za lokalne zetkawanišćo za swójby Carity pjenjezy „nadźěłał“. Tež předewzaće Lidl je pjenjezy přewostajiło. Dale wobhlada sej ministerski prezident po energetiskich směrnicach přetwarjenu kupnicu. We wo 180 kwadratnych metrow ­rozšěrjenym twarjenju wočakuja kupcow nowosće kaž elektroniske płaćiznowe tafle a nowa modernizowana připrawa, kotraž zaruča ćopłotu a chłódźenje. Foto: dpa/Paul Glaser

wozjewjene w: Kraj a swět
pjatk, 20 januara 2023 13:00

To a tamne (20.01.23)

Po wozjewjenju wideja k morjenju zranjeneho jelenja w haće na zahrodźe w Błótach su zarjady nětko reagowali. Weterinarny zarjad wokrjesa Wódra-Sprjewja je próstwu zapodał, zdźěli zawčerawšim rěčnik zarjada. Tak ma so pruwować, hač postupowanje předpisam wotpowěduje. Tež wokrjes Dubja-Błóta pad pruwuje. Wjacore medije wo padźe rozprawjachu. Mějićel hońtwjerskeho rewěra bě hajnika zazwonił, dokelž bu młody jeleń natřěleny. Zwěrjo je do hata padnyło a njemóžeše so wuswobodźić. Třělbu njemóžeše hajnik wćipnych ludźi a wob­twarjenja dla wužiwać. Tuž je ćežko zranjeneho jelenja z nožom wumóžił.

wozjewjene w: To a tamne

nowostki LND