Z wudaća: wutora, 14 měrca 2023

wutora, 14 měrca 2023 13:00

Krótkopowěsće (14.03.23)

Stejnišćo wagonownje zachować

Niska. Mjeztym hižo 18. króć chcychu přistajeni wagonownje w Niskej dźensa popołdnju napominansku stražu wotměć, žadajo sej konkretne připrajenja za stejnišćo. Hižo před štyrjomi dnjemi su zastupjerjo zawoda list zwjazkowemu hospodarskemu a wobchadnemu ministerstwu pósłali. Po nim měłoj so minister­stwje za stejnišćo wagonownje zasadźić.

Do dźěłoweje skupiny powołani

Choćebuz. Choćebuski wyši měšćanosta Tobias Schick (SPD) je wčera wosom čłonow do dźěłoweje skupiny „Serbske pomniki města Choćebuz“ za dobu hač do lěta 2026 powołał. Mjez nimi su tež zastupjerjo Serbskeho muzeja, Serbskeho instituta a župy Delnja Łužica. Gremij nawjeduje Anna Kosacojc-Kozelowa, ­zamołwia za serbske naležnosće Cho­ćebuza.

Krizowy stab so wobhonił

wozjewjene w: Krótkopowěsće
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Wulke całty w serbskej zemi

Najebać perspektiwy astrofyziki wostanje přikładne twarjenje dale tema

Budyšin (SN/mb). „Wulke całty pjec“ chcył sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) ze swojej podpěru zaměstnjenja centruma za astrofyziku (DZA) we Łužicy. Z tutym wuprajenjom je Kretschmer wčera wječor zjawne zarjadowanje w rjedźe „stajne blido w rewěrje“ Sakskeje agentury za wuwiwanje strukturow“ (SAS) w połnje wobsadźenym Budyskim Dźiwadle na hrodźe a sćěhujomnje tež přez livestream zahajił. Jednaćel SAS Jörg Mühlberg wabješe za to, z wulkoprojektom w ramiku změny strukturow „mjezynarodnje młodych ludźi“ přiwabić, štož so kóždemu w publikumje njespodobaše, kaž jedne z mało prašenjow přitomnych pokaza. Moderaciju měješe znata telewizijna žurnalistka MDR Wiebke Binder na starosći, kotraž wospjet namołwješe, poskićenu jědź a napoje porjadnje wužiwać, wšako knježi jowle wólnosć.

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Po 55 lětach kónc kupnicyw Choćebuzu

Essen/Choćebuz (SN). Posledni wulki nošer wotnožkow klasiskich kupnicow w Němskej, Galeria Karstadt Kaufhof, 52 ze swojich 129 stejnišćow začini. Najwjetše łužiske město Choćebuz je hižo lětsa 30. junija potrjechene, hdyž so předań na 21 městnach skónči. Kupnica w Podstupimje budźe potom poslednja po cyłej Braniborskej. Samsny dźeń skónči so doba stejnišća kupnicy w Lipsku, w Sakskej pak poskićuje Galeria Karstadt Kaufhof dale swój sortiment tworow w Drježdźanach a Kamjenicy.

wozjewjene w: Hospodarstwo
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Zarjadowanja we wsy wotměć

Malešecy (kl/SN). Wo lětušich předewzaćach Domowinskeje skupiny Malešecy su so čłonojo předsydstwa wčera z Katju Liznarjec, regionalnej rěčnicu třěšneho zwjazka za teritorij Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“, dorozumili. Při tym su sej dźěłowy plan zestajeli. W konsekwency toho su so rozsudźili, pawšalne spěchowanje za skupiny wužiwać.

Tak wuhotuja Malešanscy Domowinjenjo 14. meje znowa nalětni koncert w tamnišej cyrkwi. Na koncert su sej chór Budyšin přeprosyli. Dźěći Malešanskeje Witaj-pěstowarnje „K wódnemu mužej“ změja na spočatku koncerta swój wustup. Namjet, w septembrje w hosćencu „Wódny muž“ přednošk wo kónčinje hornjołužiska hola a haty poskićić, so w dźěłowym planje runje tak wotbłyšćuje kaž w oktobrje hłowna a wólbna zhromadźizna. Tam chcedźa tež zhromadnje spěwać. Regionalna rěčnica informowaše mjez druhim wo mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica“ lětsa w juliju a župnej kubłanskej jězbje w septembrje.

Skupina ma 22 čłonow a so prócuje, zarjadowanja po móžnosći we wsy přewjesć a wšitkich wobydlerjow zapřijeć.

wozjewjene w: Towarstwa

Budyšin (SN/bš). Na akciski dźeń F.E.S.T., kotryž su žony za žony organizowali, přeprosychu minjenu sobotu tři žony, kotrež su w Budyskej kulturnej scenje angažowane. Marie Melzer je hudźbnica, Franciska Herz sobuorganizatorka Bu­dyskeho festiwala Miktival a Lisa Wendler dźěła w Budyskim Kamjentnym domje­.

F.E.S.T. steješe pod hesłom: feministisce, sprawnje, samo zhotowjene a za rejowanje. Běše to prěni dźeń tajkeho razu, kotryž so na žony měrješe a so tež wot tutych wuhotowa. „Mamy zaćišć, kulturu w Budyskej kónčinje dominuja mužojo“, tak jedna z organizatorkow, Marie Melzer. „Tež žony zamóža na přikład wšelakore hudźbne stile posłužować“, zdźěli Melzer. Tohodla su sej na tutón dźeń tež jenož žónske wuměłče přeprosyli. Wužichu nimo toho móžnosć, so mjez sobu zeznać. Zaměr akciskeho dnja bě, něšto noweho za kulturu, ale tež za Budysku towaršnosć stworić.

wozjewjene w: Łužica
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Šulerjo staciju nawjeduja

Wojerecy (SN/at). 29 šulerjow 3. wukubłanskeho lěta medicinskeje powołanskeje fachoweje šule Klinikuma Łužiska jězorina Wojerecy přewozmje wot 18. měrca zamołwitosć za derjeměće pacientow a bjezporočne wotběhi na stacijomaj dermatologija a chirurgija. Z tym přihotuja so młodźi ludźo na praktiski eksamen a zdobom dožiwjeja přichodny wšědny powołanski dźeń cyle blisko.

Zastarowanje pacientow chirurgije a dermatologije je přewšo kompleksne, klinikum zdźěli. Dokelž su nadawki tam dosć wšelake, hodźitej so wonej staciji za přihot na eksamen wosebje derje. Šulerjam poboku su nazhonići fachowi hladarjo, lěkarjo a terapeuća, kiž na stacijomaj dźěłaja. Hač do 5. apryla maja šulerki a šulerjo šansu, cyłotne zastaranje pacientow a organizaciju stacije zaručić. Ze samostatnym dźěłom přiběratej wěstota a sebjewědomje za praktiske pruwowanje.

We wobłuku přihotowanskeho tydźenja tworja wot soboty wuměnjenja za samostatne dźěło. Loni hižo su započeli swoju wědu nastupajo hladanje, změnu wobwjaza a dokumentaciju pohłubšić.

wozjewjene w: Socialne
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Ruska dowola eksport žita

Genf (dpa/SN). Ruska je podlěšenju zrěčenja wo dalšich eksportach ukrainskeho ­žita z třoch čornomórskich přistawow ­přihłosowała. Přiwšěm ma to jenož za 60 dnjow płaćić. Tole zdźěla zastupowacy wonkowny minister Ruskeje Sergej Weršinin. Do toho běchu zastupnicy Ruskeje w Genfje ze zjednoćenymi narodami wo tym jednali. Na zakładźe dojednanja su dotal wjace hač 23 milionow tonow žita z Ukrainy swětowym wikam a tak najchudšim krajam swěta přewostajili.

Israelski prezident so starosća

Tel Aviv (dpa/SN). Hladajo na zasakłu zwadu wo justicnej reformje prawicarsko-nabožneho knježerstwa je israelski statny prezident Itzchak Herzog před statnej ­krizu warnował. „Smy w złym, jara złym połoženju“, Herzog namołwješe. Wón rěčeše wo „nutřkownym boju, kiž nas roz­torha“. Herzog namołwješe wšitkich wobdźělenych, za dojednanjom pytać a Israel tak z krizy wjesć. W Israelu protestuja přećiwo planowanej reformje justicy.

Kretschmer gratuluje Ludwigej

wozjewjene w: Kraj a swět
Sylneho dešća dla ćeče w rěčkach a rěkach na wuchodźe Sakskeje wjele wody. Łobjo je so dźensa samo na łuki Drježdźanskeho Noweho města wupřestrěło. Tajke wobrazy drje njejsmy po trajacej suchoće hižo zwučeni. Strach wulkeje wody pak tuchwilu njewobsteji. Dźensa rano ležeše pegel před znatej historiskej kulisu Drježdźan pola 3,14 metrow. Prěni warnowanski ­schodźenk na samsnym městnje započina so pola 4 metrow. Foto: dpa/Robert Michael

wozjewjene w: Kraj a swět
wutora, 14 měrca 2023 13:00

To a tamne (14.03.23)

Elektromišter Paul Lehmann z Herzberga je sej krótko do swojich 80. narodnin přeće spjelnił. Po tym zo bě po němskej jednoće stare NDRske lampy na moderniše wuměnił, chcyše nětko tež poslednju nadróžnu lampu w měsće z nowej LED-lampu narunać. Zańdźenu srjedu je wón zhromadnje z tamnišim měšćanostu Karsten Eule-Prützom swoje přeće spjelnił. Z tym je wón ze swojej firmu po cyłym měsće minjene lěta něhdźe 2 000 nadróžnych lampow „ponowił“ a město nětko wjele milinow lutuje. Mjeztym zo bě za wobswětlenje města w lěće 2017 hišće něhdźe 495 000 kilowattowych hodźin trěbnych, bě jich loni jenož hišće 275 000.

wozjewjene w: To a tamne
wutora, 14 měrca 2023 13:00

Chorownje we wokrjesu zachować

Zhorjelc (AK/SN). Zhorjelski wokrjes prócuje so dale wo to, chorownje w Žitawje, Habrachćicach (Eberswalde) a Běłej Wodźe zachować. Tole podšmórny krajny rada wokrjesa dr. Stephan Meyer minjeny pjatk w Zhorjelcu. „We wokrjesnym zarjadnistwje smy nětko projektowy management zarjadowali. Tam zaběraja so fachowcy intensiwnje z třomi mjenowanymi domami“, krajny rada wujasni.

Stephan Meyer je so na słužbnym wuradźowanju šefowych lěkarjow wobdźělił. Tohorunja je so wón ze zawodnej radu koncerna schadźował. „Cyłkownje dojednachmy so na to, zo je nuznje trěbne jednać“, Meyer wobkrući.

Na zańdźenym posedźenju w Zhorjelcu loni 14. decembra, je wokrjesny sejmik zasadnje rozsudźił, chorownje zachować. Tři domy maja nošne struktury w přichodźe zawěsćić. W Žitawje měł stacionarny centrum klinikuma Hornjołužiske hory swoje słužby poskićeć. Porno tomu ma so w Habrachćicach porodna stacija zachować. A w Běłej Wodźe koncentruja so na integrowany strowotniski centrum.

wozjewjene w: Socialne

Serbska debata

nowostki LND