Z wudaća: štwórtk, 16 měrca 2023

štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Krótkopowěsće (16.03.23)

Helmut Kurjo njeboh

Bluń. Wutoru je we Wojerowskej klinice woblubowany dołholětny braška Helmut Kurjo, w starobje 88 lět, zemrěł. Lawreat Myta Domowiny, kotryž je so tež lětdźesatki dołho w třěšnym zwjazku angažował, běše posledni nošer Blunjanskeho dialekta. Wuběrny znajer a zběrar wšěch dźělow narodneje drasty regiona móžeše wšě wjesne narěče Wojerowskich Serbow rozeznawać (wjac jutře w nekrologu).

Wjace wuknjacych w Sakskej

Wiesbaden. Ličba šulerkow a šulerjow w Sakskej je přiběrała. W tuchwilnym šulskim lěće 2022/2023 wuwučuja 511 500 wuknjacych na powšitkownokubłacych a powołanskich šulach kaž tež na šulach strowotnistwa. Tu su tři procenty wjace hač w minjenym šulskim lěće. Na to skedźbni dźensa Statistiski zwjazkowy zarjad we Wiesbadenje.

Regionalisća so wjesela

wozjewjene w: Krótkopowěsće
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Wuchowaja zežiwidła

Nimale tři lěta so towarstwo foodsharing w Budyšinje hižo angažuje

Budyšin (SN/bš). „Mjenje je druhdy wjace“, so tak rjenje němsce praji. Tola što, hdyž je druhdy tla pře wjele zežiwidłow we wjelbje, dokelž su swójske mozy zabyli, zo su minjeny tydźeń hižo te kórki kupili. Abo što, hdyž maš darjenu marmeladu, kotraž ći njesłodźi a by darićelej napadnyło, hdyž ju dale dariš? Pomoc při rjadowanju tutych prašenjow skića móžnosć dźělenja zežiwidłow.

wozjewjene w: Socialne

Dwělomne předfinancowanje projektow ze stron towarstwow móže bórze zaso z blida być. Zarjad załožby z połnej paru rozrisanje na přichodnym posedźenju załožboweje rady přihotuje.

wozjewjene w: Kraj a swět
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Wo najnowšej technice serbować

Na hłownej zhromadźiznje towarstwa „Staršiska iniciatiwa Radwor“ su woni wčera rozmach nowotarskich serbskich poskitkow za młodu generaciju rozjimali, z kotrymž chcedźa pokročować.

Radwor (SN/mb). Wjace hač 120 dźěći a młodostnych – kóždy štwórty bydli zwonka Radworja – wužiwaše wot lońšeho šansu, w kursach wo robotice, 3 D-ćišću a upcyling eksperimentować. Zapřijeće steji za tworjenje nowych tworow ze starych, kotrež hižo njetrjebaš. To wšo je staršiska iniciatiwa ze swojim serbskim projektom „ExperiMINT“ zmóžniła.

Z lětnjeho, nazymskeho a zymskeho kursa, kotrež su w nowych rumnosćach towarstwa w Radworju zady „Meje“ a pola partnera na dwórnišću wotměwali – wurostuja nazhonjenja za přichodny campus. Wón ma w běhu štyrjoch lět nastać. Financować móža nowu serbsku instituciju zwonka Budyšina na zakładźe wuspěšneho požadanja wo srědki změny strukturow za naležnosće Serbow, kotrež Załožba za serbski lud rozdźěluje.

wozjewjene w: Kubłanje
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

„Hdźe so doma čujemy a čehodla?“

To je hesło fotoweho kaleidoskopa Budyskeho Serbskeho muzeja pod titulom ­„PRISMA“. Muzej pyta za wobrazami, kotrež budu dźěl wustajeńcy „Čej’da sy?“. ­Kóždy zajimc móže hač do třoch fotow zapodać z mjenom, titulom a wopisanjom, što ma wobraz wuprajić. Móžne su widy a emocije, romantiske blečki abo rjane ­dožiwjenja zhromadnosće. Tute maja špihelować serbski třiróžk Budyšin-Kamjenc-Wojerecy. Prawa druhich wosobow maja so wobkedźbować. Fota z wulkosću 4-8 MB njech sćelu hač do kónca měrca na . Wobdźělnicy maja šansu na překwapjenku. Foto: Andrea Pawlikowa

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Njelubozna tema jenož interna?

Budyšin (SN/at). Hłowna zhromadźizna Domowiny 22. apryla w Choćebuzu so zbliža. Jeje dalšim přihotam wěnuje so zwjazkowe předsydstwo serbskeho třěšneho zwjazka na swojim posedźenju jutře, pjatk, w Budyskim Serbskim domje.

Z dnjoweho porjada zjawneho dźěla pak njewuchadźa, hač budźe so gremij z „kawsu zastojnstwo a mandat“ zaběrać. Na posedźenju 13. januara běše městopředsyda Domowiny dr. Hartmut Leipner naležnosć předstajił a čłon zwjazkoweho předsydstwa Damian Dyrlich bě so za to wuprajił, ju „rjadować hač do hłowneje zhromadźizny“. Pozadk běše hłosowanje wokrjesneho radźićela CDU Dawida Statnika, zdobom předsyda Domowiny, w Budyskim wokrjesnym sejmiku za namjet AfD wobchadźenje z ćěkańcami nastupajo. Městopředsyda Domowiny Marko Hančik zdźěli na naprašowanje, zo je tematika w njezjawnym dźělu posedźenja předwidźana, „wšako jedna so tu wo personalne naležnosće“. Po rešeršach SN móhło to dypk „rozprawa prawniskeho wuběrka“ być. Podłožki k tomu čłonojo zwjazkoweho předsydstwa pak pječa dóstali njejsu.

wozjewjene w: Towarstwa
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Wobšěrne haćenja wopyta dla

Berlin (dpa/SN). Wopyta israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netan­jahuwa dla, dyrbjachu so šoferojo, kole­sowarjo a pěšcy dźensa w Berlinje na wobšěrne wobchadne haćenja nastajić. Wosebje kónčiny wokoło zwjazkoweho kanclerskeho zarjada a hrodu Bellevue běchu potrjechene. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wočakowaše Netanjahuwa připołdnju w kanclerskim zarjedźe. Wjacore iniciatiwy chcychu protestować.

Wobzamknu tunju jězdźenku?

Berlin (dpa/SN). Měsacy trajaca zwada financowanja noweje jězdźenki 49 eurow za busy a železnicy po wšej Němskej so nachila. Zwjazkowy sejm chcyše dźensa naćisk zakonja wobchadneho ministra Volkera Wissinga (FDP) wobzamknyć, z kotrymž rjaduja podźěl zwjazkoweho knježerstwa. Po tym chcedźa wot lěta 2023 hač do 2025 kóždolětnje 1,5 miliardow eurow nałožić, zo bychu straty wobchadnych zawodow wurunali. Jězdźenka ma wot 1. meje płaćić.

Pytaja za přičinami amoka

wozjewjene w: Kraj a swět
Spěwać pěseń „Steigerlied“ kaž tež twar błótowskich čołmow a hlinjanych kachlow je po wčerawšim wobzamknjenju konferency kultusowych ministrow z wobstatkom zwjazkoweje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa. W tym zwisku su dźensa muski chór Sachsentreue a hosćo, kaž na přikład ministerka Barbara Klepsch (CDU, 2. wotprawa), „hymnu hórnistwa a hětownistwa“ před Sakskim krajnym sejmom zanjesli. Foto: Jürgen Männel

wozjewjene w: Kultura
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

To a tamne (16.03.23)

Z tysacow pisanych lego-klockow su wjele dźěći a dorosćeni dwě rampje ­na­- twarili. Prěnju tajku su zawčerawšim w jednym kwětkacym wobchodźe w Hamburgu instalowali. Tam móža ju nětko ludźo z rolatorom abo koleskatym stołom wužiwać. Kelko klockow su akterojo dokładnje trjebali, njemóžeše sobuorganizatorka Kendra Eckhorst rjec. Hač do dźesać centimetrow wysoke rampy su dźěći a dorosćeni na wjacorych dnjach zhromadnje paslili a lěpili. Druhu rampu chce iniciatiwa „Horn – Einfach für alle“ kónc apryla přepodać. Pisane rampy ­wuwědomja ludźom, kajke ćeže maja zbrašeni wšědny dźeń přewinyć.

wozjewjene w: To a tamne
štwórtk, 16 měrca 2023 13:00

Schuster za kontrole mjezow

Drježdźany (dpa/SN). Nutřkowny minis­ter Sakskeje Armin Schuster (CDU), hladajo na dale wysoke ličby požadarjow azyla, namjezne kontrole jako posledni srědk njewuzamkuje. Njedyrbjało-li zwjazkowe knježerstwo swój „solo-kurs“ w Europskej uniji skónčić a so skónčnje na zhromadny kurs z druhimi krajemi njepodać, potom drje wostanje ćišć na Němsku dale wulki, rjekny Schuster wčera na widejowej konferency ze zastupnikami wokrjesow a komunow. Schuster sej runja druhim wobdźělnikam konferency žadaše, zo měła Němska swój ­dotalny kurs změnić. Hdyž wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) a nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) bjez dorěće ze zwjazkowymi krajemi dalše dobrowólne programy za wjace ćěkancow wobzamknjetej, „potom njech so zwjazkowe knježerstwo wo tutych ćěkancow stara“ Schuster rjekny. Němska dyrbi po słowach Schustera lětsa ze 400 000 dalšimi ćěkancami ličić.

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND