Z wudaća: štwórtk, 16 měrca 2023

Berlin (dpa/SN). Zo móhli zastaranje z wodu w přichodźe w Němskej zaručić, je zwjazkowe knježerstwo wčera narodnu wodowu strategiju wobzamknyło. Zwjazkowa wobswětowa ministerka ­Steffi Lemke (Zeleni) je do toho akciski program z něhdźe 80 naprawami zwjazkowemu kabinetej předstajiła. Tak ma so na přikład wjace wody w komunach składować. Dale měli so postajenja zdźěłać, po kotrychž dyrbjeli ludźi w padźe mało wody jednać. „Woda ma za nas wšěch wulki wuznam“, Lemke wčera wuzběhny. Hladajo na změnu klimy dyrbjało so reagować. Strategija zwjazkoweho wobswětoweho ministerstwa wusměrja so hač do lěta 20250. Prěnje naprawy pak měli so hižo wot lěta 2030 zwoprawdźić.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je ludźi namołwjał, sej na­jebać wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje swójski optimizm wobchować a nadźiju njespušćić. „Nětko njeńdźe wo to, nostalgisce dobre stare časy wopominać, hdźež bě wšitko lěpje“, rjekny politikar SPD dźensa w knježerstwowej deklaraciji składnostnje planowaneho wjerška EU w zwjazkowym sejmje. „Nětko dźe wo to, zo so zhromadnje gratu přimamy, zo bychu dobre časy zaso móžne byli.“ To płaći za Němsku runje tak kaž za wšu Europu.

Scholz na to pokaza, zo je Němska w runje wosom měsacach swoju njewotwisnosć wot płuna, wolija a wuhla přesadźiła a zo je zastaranje kraja přestajiła. „Nichtó njetrjeba zymu mrěć. Hospodarstwo njeje so zwjezło a milina je w hospodarstwje a w domjacnosćach dale k dispoziciji.“ Tute nazhonjenja dyrbjeli wobydlerjow pohnuć, nowy optimizm čerpać. Statni a knježerstwowi šefojo 27 čłonskich statow Europskeje unije chcedźa so přichodny tydźeń w Brüsselu z dalšim wuwićom Europy zaběrać.

Połoženje na juhu wokrjesa Sprjewja-Nysa wostawa napjate

Kopańce (dpa/SN). Hižo dobrej dwě lěće wobara so Braniborska afriskej swinjacej mrětwje – w někotrych sewjernych wo­krjesach z přiběracym wuspěchom. W južnym wokrjesu Sprjewja-Nysa porno tomu zwěrjaca mrětwa wot spočatka lěta dale cychnuje. Z pytanjom za zahinjenymi zwěrjatami, z trutami a wosebje wukubłanymi psami, so wokrjes dalšemu rozpřestrěću swinjaceje mrětwy do směra na sewjer spjećuje. Wo tym njeje so krajny krizowy stab tele dny jenož přeswědčił, ale je hnydom sobu pomhał. Potrjecheny wokrjes nadźija so nětko skutkownišeje pomocy ze stron kraja. Plahowarjo swini porno tomu su tak derje kaž zrezignowali.

W septembru 2020 běchu pola zahinjeneho dźiwjeho swinjeća we wokrjesu Sprjewja-Nysa – prěni króć w Němskej scyła – zwěrjacu mrětwu hamtsce zwěsćili. Wot toho časa je Braniborska ze swojimi škitnymi naprawami krute zepěranišćo přećiwo dalšemu rozpřestrěću swinjaceje mrětwy z Pólskej do směra na zapadnu Europu.

Wujasnjenje poměra mjez zastojnstwom w Domowinje a mandatom za politisku stronu za načolnych reprezentantow serbskeho třěšneho zwjazka njeje personalna naležnosć. Wone hrozy so z tajkej stać, hdyž zwjazkowe předsydstwo tomu slěduje, štož je prezidij Domowiny za dnjowy porjad njezjawneho dźěla jutřišeho posedźenja namjetował. Předsyda Domowiny bě nuzne rozmyslowanje wo poměrje mjez zastojnstwom a mandatom wuwabił. Wón bě zmylk činił, so za to zamołwił. Tohodla nichtó žanu wosobu potrjechjacu „lex Statnik“ njetrjeba a personalna naležnosć je z blida. Na rjad prašenjow z posedźenja gremija 13. januara, wočakuje serbska zjawnosć wotmołwy. Na přikład chcyše Franciska Albertowa wědźeć, hač bychu móžne přichodne rjadowanja tež za gmejnsku runinu płaćili. W zjawnosći stajane prašenje zasłuža sej runje tak wotmołwu w zjawnosći. Ju móhła naležnosć jutře hišće docpěć, dokelž maja dnjowy porjad hakle schwalić. Axel Arlt

Wiesbaden (dpa/SN). Kónc wobmjezo­wanjow koronawirusa dla je priwatny konsum w Němskej najebać přiběracu inflaciju pohonjował. Přiwšěm njeje niwow z časa do krizy korony dla hišće docpěty, Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje zdźěla. Diferenca wučinja hišće 1,3 procenty. Nimo přiběracych płaćiznow je zběhnjenje nimale wšěch wobmjezowanjow korony dla konsumowe zadźerženje ludźi najbóle wobwliwowało. Tak su wudawki za posłužby, čemuž liča na přikład gastronomija a jězby, wot 8,3 procenty přirunujo z lětom 2021 přiběrali, jako wobmjezowanja hišće płaćachu. Priwatny konsum je jedyn z najwažnišich zepěrow konjunktury Němskeje.

Priwatne domjacnosće su loni 4,4 procenty mjenje žiwidłow a bjezalkoholiskich napojow kupowali, su pak za to inflacije dla 7,8 procentow wjace wudać dyrbjeli. Podźěl tutoho wobłuka na cyłkownych wudawkach wučinješe 11,5 procentow. W lětomaj do toho bě tutón podźěl domjaceho dźěła a zawrjenych hosćencow koronapandemije dla nimale dwanaće procentow docpěł. Milina je so loni wo 19,3 procenty podróšiła.

Dokelž ma zakładna a wyša šula „Mina Witkojc“ w Bórkowach dale a wjace šulerjow, rumnosće hižo njedosahaja. Tuchwilu wopytuje 268 dźěći a młodostnych tamnišu zakładnu a wyšu šulu. W šulskim lěće 2026/27 wočakuja tam po aktualnym stawje 311 wuknjacych. Za to trjebaja dalše rjadowniske rumnosće. Ćeže maja so rozrisać a tuž je nowy přitwar planowany. W Bórkowach chcedźa zamołwići 20 kontejnerow nastajić, w kotrychž ma městno za štyri rjadownje być. Rjadowniske stwy w kontejnerach maja hač do kónca lěta hotowe być. Foto: Michael Helbig

Rěčne kopolenje SN w přinošku 17. januara je tójšto njedorozumjenjow zawinowało, mjez druhim w dopisu Maruše Šołćic. Prawje ma wězo rěkać: Na ležownosći LND. Prosymy wo wodaće!

Mannheim (dpa/SN). Prawopis wostanje po měnjenju rěčneho fachowca tež w časach digitalneje komunikacije jara wu­znamny. Korektne pisanje je wažny srědk, teksty eficientnje čitać móc, rjekny šef Leibnitzoweho instituta za němsku rěč, Henning Lobin, powěsćerni dpa. Rěčna kompetenca je wažne wuměnjenje, so na towaršnostnym žiwjenju wobdźělić móc, rjekny profesor linguistiki składnostnje 59. kongresa instituta w Mannheimje. Špatne wobknježenje rěče wjedźe k socialnemu wumjezowanju, je sej wón wěsty. Cyle praktiski wuznam ma prawopis w tym, rěčnu kompetencu dopokazać, na přikład při požadanjach.

Wochožanski park błudźenkow hotuje so na 20. róčnicu wobstaća

Wochozy (AK/SN). Łužiski park błudźenkow we Wochozach chce přichodnje swójby ze dožiwjenskej šćežku zwjeselić. Hłownej postawje stej holanska sonina Erika a błudźenk Skandy. „Wonej přeprošujetej na wosom stacijach k wotkrywanju a sobuskutkowanju. Dźe wo hry, ­hódančka a pozadkowe informacije. Chcemy po tutym puću docpěć, zo je park swójbam hišće atraktiwniši a na informacijach hišće bohatši“, podšmórny jednaćelka Anita Schwitalla wčera składnostnje wotewrjenja, mjeztym 20. sezony 2023. Wjeršk zarjadowanjow budźe jubilejny swjedźeń 1. meje.

Po wohenju w Rakečanskim přemysłownišću při Jitkowskej dróze nasta nuznosć jednanja za gmejnski zarjad.

Rakecy (JK/SN). Zo ma wjesnjanosta druhdy wažne naležnosće spěšnje a bjez dorozumjenja z gmejnskej radu rozsudźić, je legitimne a we wustawkach gmejny a w jednanskim porjedźe gmejnskeje rady jasnje rjadowane.

Loni je so w Rakečanskim přemysłownišću při Jitkowskej dróze smjećowe wozydło tam wotpadki wotwožaceje firmy paliło. Zo njeby so awto zapaliło, je šofer hižo zezběrane smjeće na dróhu wusypał. Při tym bě hakle krótki čas dozhotowjena dróha wjetšu škodu poćerpjeła. Smjećowa firma je tež hnydom reago­wała a zawěsćernju informowała, zo by naležnosć rjadowała. Za zwěsćenje wysokosće škody pak bě fachowa firma dróho­twarstwa trěbna, kotraž by škodu a tak trěbne wobnowjenje trochowała a zawěsćerni zdźěliła. Tajku firmu pak gmejna w postajenym času njenamakała njeje, dokelž běchu firmy wšě z nadawkami přećežene.