Z wudaća: póndźela, 27 měrca 2023

Budyšin (SN/at). Ze županku Leńku Thomasowej, městožupanku Borboru Felberowej a z generaciskej změnu w předsydstwje poda so Domowinska župa „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin do hač do lěta 2026 trajaceje noweje wólbneje doby. Woni buchu na župnej hłownej a wólbnej zhromadźiznje předwčerawšim w Budyskim Serbskim domje z přeswědčacym wotumom delegatow wuzwoleni.

Literarny dorost spěchowali

Budyšin. Lubina a Dušan Hajduk-Veljković staj z podpěru Zwjazka serbskich wuměłcow, Ludoweho nakładnistwa Domowina a Załožby za serbski lud wospjet literarnu dźěłarničku wuhotowałoj. Minjenu sobotu analyzowachu dohromady štyri dorostowych awtorkow a awtorow swójske kaž tež cuze teksty a rozjimachu pisanske techniki a strategije.

Maksimalne dypki Wotrowčanej

Šwikawa. We wobłuku krajneho wubědźowanja „Młodźina hudźi“, kotrež bu předwčerawšim w Šwikawje (Zwickau) zakónčene, docpě Wotrowčan Valentin Simon na klawěrje w swojej starobnej klasy prěnje městno, a to z maksimalnje móžnymi 25 dypkami. Dujerskej skupinje Budyskeje wokrjesneje hudźbneje šule wobsadźištej prěnje a druhe městno.

Češa w Žitawje wuspěšni

Nowa inscenacija Kulowskeho Bratrowstwa w Sulšecach předstajena

Sulšecy (SN/MkWj). Nowa inscenacija dźiwadłoweje skupiny Kulowskeho serbskeho towarstwa Bratrowstwo „Tónkróć něšto z niwowom“ měješe wčera, njedźelu, swoju premjeru. Wjace hač 150 ludźi na połnje wobsadźenej žurli Sulšečanskeho kulturneho domu móžeše wjeselohru w třoch jednanjach dožiwić. Dźiwadłowa skupina bě sej předłohu awtora Andreasa Hecka wuzwoliła, kotruž je Rolf Hrjehor zeserbšćił. Jako režisera móžachu 44lětneho Křesćana Schrötera zdobyć. W Durinskej rodźeny wuknje hižo dwě lěće dołho serbsce a móže so z lajskimi hrajerjemi mjeztym samo zdźěla serbsce dorozumić.

Turneja noweje serbskeje inscenacije po jewišćach serbskich wjeskow je nazymu planowana. W septembru změja dźiwadźelnicy Bratrowstwa wosebite wužadanje: Potom pojědu scomt kulisami a rekwizitami do Wendlanda w Hannoverskej kónčinje Nižosakskeje, zo bychu tam nowu inscenaciju w swojej serbskej maćeršćinje předstajili.

Budyšin (SN/MiP). Město Budyšin přeprošuje wšitkich wuměłskich rjemjeslnikow a designerow regiona, so k 10. europskim dnjam wuměłskeho rjemjesła (ETAK) přizjewić. Tute wotměja so lětsa wot 31. měrca hač do 2. apryla. Cil zarjadowanja je, zajimcam po cyłej Němskej twórby a produkty kaž tež dźěłarnje a ateljeje regionalnych kreatiwnych tworićelow předstajić. Jako multiplikatorojo su kulturne a zjawne zarjadnišća, kubłanišća kaž tež towarstwa a zwjazki sobu zapřijate. Tute su městnosće dźěłarnjow abo ateljejow, wustajeja wuměłstwowe rjemjeslniske wutwory, zarjaduja dźěłarnički, wodźenja a přednoški abo poskićuja wozjewjenje w interneće.

Kóždy wuměłski rjemjeslnik abo designer, kotryž chce so na ETAK wobdźělić, móže so pod: www.kunsthandwerkstage.de darmotnje registrować. Tu móže podać, hač chce so live w swojej dźěłarni abo wirtuelnje z internetnym wobchodom abo druhim digitalnym formatom prezentować. Přez interaktiwnu kartu namakaja wopytowarjo pod tutej adresu wšitkich regionalnych wustajerjow jara spěšnje.

Pod hesłom „LAB F“ je Serbski ludowy ansambl wot minjeneho pjatka do wčerawšeho druhu dźěłarničku tradicionalneje serbskeje ludoweje hudźby wuhotował. Prěni raz wotmě paralelnje tohorunja třidnjowski workshop „LAB C“ za nawod hudźbnych ćělesow.

Dešćojte wjedro njeje wosom pućowarjow wottrašiło, so pjatk z Trjebina přez lěsne pućiki Trjebinskeho zwěrjenca do Běłeje Wody podać. Rěčna motiwatorka Juliana Kaulfürstowa a rěčespytnik Hync Rychtaŕ běštaj serbske słowa a sady kołowokoło hole, łuki a zwěriny přihotowałoj, wšako chcychu so wobdźělnicy ducy w serbšćinje wukmanić. Na schowanych blečkach pokazowaše jim Kito Pjeńk z Rownoho wosebite a rědke rostliny. Leksiku z kulinariskeho wobłuka zwučowachu pućowarjo pozdźišo w Běłowodźanskej korčmje. To je wuběrna móžnosć, serbšćinu raz na cyle hinaše wašnje zwonka powołanja wužiwać, běše facit wobdźělnikow. Foto: Juliana Kaulfürstowa

Berlin (dpa/SN). Po zwrěšćenju Berlinskeho ludoweho wothłosowanja wo naročnišich klimowych cilach chcedźa iniciatorojo wothłosowanja zhromadnje z dalšimi škitarjemi klimy dale wojować. „Je škoda za wšěch ludźi w Berlinje, wojujemy dale“, rjekny Jessamine Davis, rěčnica zwjazka „Nowy klimowy start“. Iniciatiwa bě drje wjetšinu ludźi za swój zaměr klimoweje neutrality Berlina hižo 2030 zdobyła, trěbny podźěl 25 procentow ludnosće pak jasnje misnyła.

Zapad reaguje měrnje

Moskwa/Brüssel (dpa/SN). Zapad je demonstratiwnje měrnje na připowědźenje ruskeho prezidenta Wladimira Putina reagował, w susodnej Běłoruskej taktiske atomowe brónje nastajić. NATO rjekny wčera w Brüsselu, zo nima hladajo na swójske atomowe brónje žanu potrjebu, jednać. Zwjazkowe knježerstwo wumjetowaše Putinej „pospyt nuklearneho zatrašenja“. Putin bě sobotu připowědźił, zo chcył w Běłoruskej taktiske atomowe rakety nastajić, dokelž tež USA atomowe brónje w zapadnej Europje składuja.

Scholz w Rotterdamje

Demonstracije přećiwo planowanej justicnej reformje w Israelu dale pokročuja. Mjeztym je israelski ministerski prezident ­Benjamin Netanjahu přizjewił, zo chce so dźensa k dwělomnej justicnej reformje wuprajić. Jelizo wón wozjewi, reformu njepřesadźić, hrozy rozkora w knježerstwje. W nocy je Netanjahu hižo z wjacorymi ministrami koalicije wuradźował. Foto: pa/AP/Oren Ziv

Ze zubnej šćětku a metalowym gratom staj so mužej z jastwa w Newport News, měsće we Virginiji, zwjazkowym kraju USA, wudobyłoj. Tak skurilne kaž wułam 37- a 43lětneju, běše jeju zajeće něšto hodźin po tym. Wonaj staj sej w hosćencu susodneje wsy pampuchi słodźeć dałoj. Ludźo su jeju spóznali, wšako běše policija fota wudobywarjow wozjewiła. Zo je so jimaj z tajkimaj gratomaj wućek radźił, je na „słabosći konstrukcije“ twara zaležało, je policija na naprašowanje zdźěliła.

Šesta strona je w sakskim sejmje zastupjena: Zapósłanc Ivo Teichmann, kiž je loni frakciju AfD wopušćił, je do ministrony „Zwjazk Němska“ zastupił. Na čole strony steji něhdyši krajny předsyda Swobodnych wolerjow Sakskeje Steffen ­Große. Tež w europskim parlamenće ma strona dźakowano něhdyšemu AfDnikej Larsej Patrickej Bergej mandat.

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Regionalny a dalokowobchad po wšej Němskej bě dźensa masiwnych warnowanskich stawkow dla w dalokej měrje zlemjeny. Wot połnocy na přikład w Berlinje a Braniborskej žane regionalne ćahi wjace njejězdźachu. Tež Sakska bě potrjechena. Hač so połoženje w běhu dnja zaso polěpši, njebě dopołdnja hišće znate. Tež na lětanišćach dóńdźe k haćenjam. Pozadk toho je wšoněmski stawk dźěłarnistwow, kiž ma 24 hodźin trać. Ze stawkom chcedźa ćišć w tuchwilnych tarifowych jednanjach zwyšić. W běhu dnja chcyštej so dźěłarnistwo ver.di a zwjazk zastojnikow znowa ze zastupnikami komunow a Zwjazka zetkać. Je to třeće koło jednanjow za něhdźe 2,5 milinow přistajenych. Dźěłarnistwo žada sej wjace hač dźesać procentow, znajmjeńša pak 500 eurow wjace mzdy. Dźěłodawarjo tole dotal wotpokazuja. Při wšěm wobkedźbowarjo njewuzamkuja, zo so tarifowi partnerojo w běhu přichodnych dnjow tola hišće dojednaja.