Z wudaća: štwórtk, 14 septembera 2023

W jědnaćich šmóratko drišćało

Budyšin. Proboweho alarma po cyłej Němskej dla su dźensa na warnowanskim dnju tež we Łužicy šmóratka drišćeli a sireny wuli. Warnował je Zwjazkowy zarjad za škit ludnosće a pomoc w katastrofach w 11 hodź. ludnosć přez system Cell Broadcast. Probowy alarm tohorunja po rozhłosowych a telewizijnych sćelakach kaž tež měšćanskich informaciskich taflach rozšěrjachu.

Spěchowanje přepodał

Wojerecy. Dohromady nimale 15 milionow eurow spěchowanja ze srědkow za změnu strukturow je sakski minister za regionalne wuwiće Thomas Schmidt (CDU) wčera we Wojerecach přepodał. Z tutych nałožuja 8,2 milionaj za projekt přetwara a rozšěrjenja něhdyšeje młodźinskeje klubownje na nowy Nowoměšćanski forum. Dalši projekt: „Komunalna energijowa centrala“, dóstanje 6,5 milionow eurow.

Serbšćinarjo so zetkaja

Partnerojo projekta UNESCO5 zetkachu so wčera w Budyskim Serbskim domje, zo bychu wo dalšim zhromadnym dźěle wuradźowali. Z projektom chcedźa Biosferowej rezerwataj Błóta a Hornjołužiska hola a haty, Wjercha Pücklerowy park Mužakow a Geopark Mužakowski zahork hromadźe z Domowinu hospodarske, krajinowe a kulturne namrěwstwo Łužicy wuwiwać. Po tym wopytachu akterojo Serbski muzej, hdźež jich sobudźěłaćerka Monika Ošikowa po wustajeńcy wodźeše. Foto: SN/Bojan Benić

Njebjelčicy (SN/MiR). Skupina čitarjow němskeje nowiny taz přebywa tónle tydźeń we Łužicy. Nawoda skupiny a redaktor Thomas Gerlach znaje wosebitosće regiona, předewšěm tež jeje serbske kónčiny. „Mam runje Serbow a jich žiwjenske wašnje za wažny aspekt při tworjenju mosta do słowjanskeho swěta, kotryž bě a je w mnohich krajach zapadneje Europy njeznaty“, wón rjekny. Něhdyši Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak rysowaše wuwiće wsy z časa NDR a poda informacije wo móžnym wuwiću. Pućowacy su sej mjez druhim pěstowarnju, cyrkej a wjesny wobchod wobhladali. Elke­ Altmann je jim energijowy koncept za wjes zbližiła. A projektowy koordinator Krabatoweho towarstwa Jens Tiekenheinrich wabješe za lětuši Krabatowy tydźeń. Přičiny za to, zo su so čitarjo taz na jězbu sem podali, běchu wšelake. Šwicarku Beatrice Matzenauer zajimowaše w prěnim rjedźe wotmołwa na prašenje: „Što je tomu wjedło, zo zhubja starše demokratiske politiske strony čłonow a wolerjow?“ Wolfgang Esch z Duisburga rjekny: „Wěm wo tym, zo su Serbja připóznata narodna mjeńšina.

Serbske šulske towarstwo a Domowina zaso na konferencu přeprošujetej

Budyšin (SN/MiR). Přechod dźěći z „wulkeje skupiny“ w pěstowarni do šule je za pedagogow, kotřiž dźěći w žłobiku, pěstowarni, horće kaž tež w zakładnej šuli kubłuja, kompleksna a naročna tema jich wšědneho dźěła. Nimo motoriskich zamóžnosćow dźě je wuwiwanje rěčnych kmanosćow – pola nas w dwěmaj rěčomaj – w prěnich žiwjenskich lětach wažny zakład za dalše wuwiće dźěsća.

Nowe serbske whatsapp-stickery za Android­ a Apple wobohaćeja prezencu našeje rěče w načasnych nowych formach zhromadneho žiwjenja – a to w hornjo-delnjoserbskej kooperaciji.

Jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowiny (LND), Syman Pětr Cyž (naprawo), a wotrjadnik LND za nowiny a časopisy, Marcel Brauman (2. wotlěwa), pobyštaj wčera w redakciji Noweho Casnika (NC) w Choćebuzu. Nimo komisariskeje šefredaktorki NC, Katalin Porackojc (srjedźa) widźiće na wobrazu Annu Günikerowu a Olka Derepaska (wotprawa). Dale do teama słušeja: Konstanze Kušcyc, Jill-Francis Ketlicojc a Heiko Lobert. W štyrihodźinskej rozmołwje su praktiske kročele dalšeje kooperacije NC a Serbskich Nowin dorěčeli. Brauman princip decentralizacije wuzběhny: resursy lěpje hromadźe wužić a w Choćebuzu dale awtonomnje rozsudźić. Foto: Nowy Casnik

Choćebuz (SN/at). Z Bageńcom (Bagenz), Jabłońcom (Gablenz), Górjenowom (Komptendorf), Kopacom (Koppatz), Libanojcami (Laubsdorf), Kopańcami (Neuhausen/Spree) a Rogoznom (Roggosen) rosće zdźědźeny serbski sydlenski rum w Braniborskej wo sydom wsow.

To je wuslědk wčerawšeho jednanja 8. komory Choćebuskeho zarjadniskeho sudnistwa wo skóržbje gmejny Kopańce nad Sprjewju (Neuhausen/Spree) přećiwo braniborskemu ministerstwu za wědomosć, slědźenje a kulturu. Komuna je so tomu spřećiwiła, zo bě ministerstwo 2017 dohromady 13 wjesnych dźělow komuny sydlenskemu rumej přirjadowało. Skóržbje wotpowědowała je komora nastupajo wjesne dźěle Drěžnica-Kozle (Drieschnitz-Kahsel), Dubrawka (Frauendorf), Wjeliki Wóseńk (Groß Oßnig), Kótłow (Kathlow), Małe Dobrynje (Klein Döbbern) a Žargoń (Sergen).

Do srjedźišća jednanja bě komora pod nawodom sudnika Thomasa Hempena podłožki stajiła, kotrež serbsku rěč abo kulturu we wsach wobswědčuja. K tomu bě tež Domowina w archiwach ryła a sobu wurězki z Noweho Casnika podała.

Berlin (dpa/SN). Naprawy přećiwo móžnemu njedostatkej lěkow za dźěći w bližacej so sezonje nazymnjenjow běchu ­tema dźensnišeho wuradźowanja pola zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Karla Lauterbacha. Politikar SPD bě zastupnikow apotekow, lěkarjow a farmaceutiskeje branše na wjerškowe zetkanje přeprosył. Tam chcychu zastaranske połoženje analyzować a za móžnosćemi polěpšenja pytać. Lauterbach boji so nazymu „napjateho połoženja zastaranja“ dla.

Biden wostawa měrny

McLean (dpa/SN). Prezident USA Joe ­Biden nima hroženja republikanow nastupajo móžne jednanje k wotsadźenju přećiwo njemu za přičinu znjeměrnjenja. Wón „ma swój job činić“, rjekny Biden na kromje wólbneho bojoweho zarjadowanja w McLean, nakromnym městačku Washingtona w zwjazkowym staće Virginia. Wón ma so z prašenjemi zaběrać, kotrež wšědne žiwjenje wobydlerjow USA potrjechja. Čehodla chcyli jeho republikanojo ze zastojnstwa měć, wón njewě.

Berlin a Kijew partneraj

Brazilska ministerka za indigene ludy Sônia Guajajara rěči na awće wótřerěčaka stejo k indigenym žonam ze wšeje Brazilskeje, kotrež su so wčera k demonstraciji na kóncu tři dny trajaceho zarjadowanja k zesylnjenju politiskeje róle indigenych ludow w Brazilskej zhromadźili. Prawobydlerjo wojuja wosebje přećiwo ničenju swojeho žiwjenskeho ruma. Foto: pa/AP/Eraldo Peres

Tysac eurow před nohi padnyli su mužej na Mnichowskim hłownym dwór­nišću. 48lětny je pjenjezy na to policiji přepodał. Z pomocu nahrawanjow awtomatiskich kamerow zastojnicy wobsedźerku zwěsćichu: 67lětnej žonje běchu so pjenjezy z bluzy sunyli, jako na ćah do Šwicarskeje chwataše. Policisća za­zwonichu lokomotiwnika, kiž žonu w ćahu namaka. Wona smě sej pjenjezy na wróćojězbje w Mnichowje wotewzać.

Šup we wuhenju je w Choćebuzu zasadźenje wohnjoweje wobory zawinował. Zwěrjo bě wutoru we wuhenju bydlenskeho domu tčace wostało. Zo bychu šupa wuswobodźili, wohnjowi wobornicy w pincy domu dźěru do wuhenja wudypachu. Saznik ze swojej šćětku zwěrjo ­pohnu, so do směra na dźěru hibać. Jako chcychu wohnjowi wobornicy šupa do transportneje tyzy tyknyć, wón ćekny.