Z wudaća: srjeda, 15 nowembera 2023

Krabat Magica – mystiske kuzło

Čorny Chołmc. Nowy poskitk Krabat Magica maja wot 28. do 30. decembra w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje. Z nim chcedźa ludźom ze spěwom, hudźbu a kuzłom strach před ćmu wzać. Budźe to potajne a mystiske dožiwjenje za cyłu swójbu. Wšědnje maja 700 městnow. 1 500 zastupnych lisćikow je hižo předatych. Tikety hodźa so online abo při wječornej kasy kupić.

Hrajnišća za Europeadu

Za klětuše koparske wubědźowanje narodnych mjeńšinow je 14 hrajnišćow zawěsćenych. Hry wotměja so potajkim wot 28. junija do 7. julija w Němskej a Danskej, hraničnej kónčinje wokoło Harrislee. Cyłkownje 36 mustwow je přizjewjenych, mjez nimi tež serbskej mustwje žonow a muži.

Nowe spěchowanje projektow

Drježdźany. Swobodny stat mjezu překročace projekty za ćežišći „skutkowny pomjezny rum – prewencija a přiměrjenje na změnu klimy“ a „powšitkowne a powołanske kubłanje kaž tež wuknjenje čas žiwjenja“ programa Interreg EU w Sakskej a Pólskej spěchuje. Komuny, towarstwa, załožby, lokalne hospodarske zwjazki a zarjadnistwa móža swoje próstwy hač do 31. januara 2024 zapodać.

Na holanskej farmje w Zdźěri su žně běrnow nimale wotzamknjene. Nětko je dohromady pjeć družinow na předań. Sobudźěłaćerka dworoweho wobchoda Tatjana Artenjew a wobłukowa wjednica Silke Staffeth (wotlěwa) poskićujetej tež dalše produkty, kaž morcheje a rěpy za picowanje skotu kaž tež symješka słónčnych róžow ze swójskeje produkcije. W dworowym wobchodźe poskićuja nimo toho najwšelakoriše produkty za potrjebu wšědneho dnja. Tež małe walčki słomy a syna móža sebi kupcy na arealu wobstarać. Foto: SN/Bojan Benić

Zhorjelc (SN/BŠe). Sakska krajna direkcija je Zhorjelskemu wokrjesej přizwoliła, wosebite płaćenje we wobjimje 40 milionow eurow dóstać, dokelž hrozy strach, zo njemóže wokrjes swoje wudawki zapłaćić. Pjenjezy su z hornca za komunalne wurunanje, zdźěli wčera krajna direkcija. Z tak mjenowanym připokazanjom potrjeby maja so njewšědne poćeženja w zwisku z etatom přewinyć. Po słowach nowinskeje rěčnicy wokrjesa je Zhorjelski wokrjes jenički po cyłej Sakskej, kotryž nima hišće přizwoleny etat za lěće 2023 a 2024. Komuna na kromje Sakskeje móže pjenjezy klětu w dźělnych płaćenjach dóstać.

Přiwšěm njeje etat wokrjesa přizwolenjakmany. Tak dyrbja zamołwići komuny za móžnosćemi pytać, hdźe móhli pjenjezy lutować a wuslědki krajnej direkciji předpołožić. Direkcija pruwuje wustawki za etat.

Lětuše zetkanje předsydy Domowiny ze zastupjerjemi župow a towarstwow

Budyšin (SN/mb). Nimale wšitke župy a nadregionalne towarstwa běchu wčera na žurli Serbskeho domu a online přez widejowu konferencu zastupjene – předsyda Domowiny Dawid Statnik běše předsydow tutych cyłkow na lětuše zetkanje přeprosył. Rezonanca na přeprošenje je w běhu lět rozrostła, a lětuša prěnja wulka tema serbskeho wjerškoweho zetkanja běše dosć popularna: wothłosowanje terminow. Rejzka Krügerowa so z tutej tematiku z dwójneje perspektiwy wuznawa: jako projektna managerka Domowiny za Hornju Łužicu a jako dramaturgowka Serbskeho ludoweho ansambla (SLA). Nawjazujo na dobre nazhonjenja wothłosowanja terminow we wobłuku jubilejneho lěta Kocora a Zejlerja poskićuje swoju pomoc, z tym pokročować.

Werdau (JŠt/SN). Lěto wob lěto wuzwola wučer cuzeje rěče z kóždeho gymnazija w Budyskim wokrjesu rěčnje najwobdarjenišich šulerjow druheje cuzeje rěče z 8. lětnikow za regionalny rěčny seminar. Rěčna komisija smě pak jenož maksimalnje sydom šulerjow z cyłeho wo­krjesa we wotpowědnej rěči na rěčny seminar do Wodowych Hendrichec přeprosyć, kotryž so stajnje kónc nowembra wotměwa. Wot wobdźělenych šulerjow wuzwoleja zaso najlěpšich, kotrychž přeprošuja w 9. lětniku na Centralny rěčny seminar za cyłu Saksku, hdźež zetkawaja so z tamnymi šulerjemi ze Sakskeje.

Po štyrilětnej korona-přestawce wotmě so seminar lětsa skónčnje zaso, tónraz we Werdauwje pola Šwikawy. Z Budyskeho serbskeho gymnazija přeprosychu slědowacych šulerjow: Magdalenu Wirthec (9-2) za rušćinu, Helenu Dubawic (9-1) a Morica Baucha (9-1) za čěšćinu. Wšitcy třo wobdźělichu so loni wuspěšnje na Regionalnym rěčnym seminarje a buchu tohodla za Centralny rěčny seminar kwalifikowani, kotryž wotmě so wot 8. nowembra hač do soboty, 11. nowembra 2023.

Günter Sodan je dalši lawreat, kotremuž je Domowina lětsa swoje čestne znamješko spožčiła. Hižo w swojim dołholětnym skutkowanju jako wjesnjanosta Malešanskeje gmejny je so pospochi za to „serbske“ w swojej gmejnje zasadźował. Z wulkim angažementom je tehdy zarjadowanje a wuhotowanje WITAJ-pěstowarnje „Wódny muž“ w Malešecach.

Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden nadźija so lěpšeho poměra k Chinje. Krótko do zetkanja z chinskim statnym a stronskim šefom Xi Jinpingom Biden rjekny, zo by jemu wuspěch był, byštej-li wobaj krajej „normalny kurs wuměny“ namakałoj. Zaměr měł być „telefon do ruki brać a ze sobu rěčeć móc“, Biden wčera we Washingtonje rjekny. Po tym poda so wón do kaliforniskeho San Franciska na azisko-pacifiski hospodarski wjeršk Apec z Xi Jinpingom.

„Shutdown“ w USA wotwobarany

Washington (dpa/SN). Hrožaca blokada dźěła knježerstwa USA je drje z blida. Čłonojo Domu reprezentantow su wčera wječor naćiskej přechodneho etata přihłosowali. Bjez tutoho přihłosowanja njebychu sobudźěłaćerjo w dźělach zjawneho zarjadnistwa „shutdowna“ dla wot soboty žanu mzdu wjace dóstali. Namjetej dyrbi senat, druha komora parlamenta, hišće přihłosować.

Zelenskyj: Putin trjeba wuspěch

Kónc po 18 lětach. Frakcija Lěwicy w zwjazkowym sejmje je wčera rozsudźiła, zo so 6. decembra rozpušći. Pozadk je wustup bywšeje předsydki frakcije Sahry Wagenknecht a dźewjeć dalšich zapósłancow ze strony. Bjez nich nima frakcija wjace minimalnu ličbu 37 čłonow a dyrbi so rozpušćić. Frakcija Lěwicy wobsteji wot lěta 2005. Foto: dpa/Kay Nietfeld

W chorowni skónčił je pospyt młodeho muža w Južnym Tirolu, so přez teoretiske pruwowanje jězbneje dowolnosće z njedowolenymi srědkami přemoglować. Italčana lepichu, jako jemu něchtó přez móličke słuchatko wuslědki do hłucha šeptaše. Na to młody muž słuchatko spóžrě. Policija dowjeze jeho do chorownje, hdźež bě ilegalny nastroj pod röntgenowym aparatom jasnje widźomny.

Pječa wobrónjeny muž je wčera zasadźenje policije w Hamburgskej połobskej filharmoniji zawinował. Specialna jednotka tamnišeje policije je twarjenje přeslědźiła. Do toho bě swědk rozprawjał, zo je muža z třělbu w domje wuhladał. Policisća podhladneho skónčnje namakachu. Bróń pak wukopa so jako bleša wódki, kotraž bě na pistolu podobna. Policija njemóžeše wohroženje zwěsćić, muž njetrjeba z konsekwencami ličić.

Berlin (dpa/SN). Němska železnica chce za čas warnowanskeho stawka dźěłarnistwa lokomotiwnikow GdL nuzowy plan za dalokowobchad nastajić. Poskitk jězbow budźe widźomnje redukowany, koncern wčera wječor zdźěli. Za tute jězby chce železnica dlěše ćahi z přidatnymi městnami zasadźić, zo móhła wjace ludźi transportować. GdL bě 20 hodźin trajacy warnowanski stawk wot dźensa 22 hodź hač do jutře 18 hodź připowědźiła. Dźěłarnistwo chce tak w tuchwilnych tarifowych jednanjach ćišć na že­leznicu zwyšić. Železnica chce tež w regionalnym wobchadźe nuzowy jězbny plan wužiwać. Na kóždy pad pak dyrbja ­ludźo z wobmjezowanjemi ličić. Wčera wječor bě železnica ludźi prosyła, njetrjebawše jězby ze železnicu přestorčić.