Z hudźbu a wjeselom sej swět wotkryć
Budyšin/Zhorjelc (KD/SN/bn). Swět sej z hudźbu a wjeselom wotkryć je zaměr Hornjołužiskeho festiwala dźěćaceje hudźby. Tomule wotmysłej wotpowědujo je wot minjeneho štwórtka hač do njedźele něhdźe 25 wuměłcow z cyłeje Němskeje na dohromady sydom hrajnišćach wot Běłeje Wody hač do Žitawy pěstowarskim a šulskim dźěćom pisane a wotměnjawe programy předstajało. Zakónčacy koncert wuhotowaštaj mjez druhim Kubšiske duwo Leichtfuß und Liederliesel a Choćebuski spěwytwórc Bernd Pittkunings před Hórnikečanskej Energijowej fabriku. Serbski spěwacy poet, kaž „Pytkej“ rady rěkaja, zamó swój publikum ze swójskimi pěsnjemi w hornjo- a delnjoserbšćinje kaž tež w němčinje zahorić. Kaž hižo w Budyšinje, hdźež bě pjatk na dworje Kamjentneho domu hrał, su dźěći mócnje sobu spěwali. Leichtfuß und Liederliesel ćehnještaj z dźěćimi spěwajo na kwětkowu łuku, hdźež staj jim rjanosć přirody a někotružkuli pokazku na swět serbskich bajow zbližiłoj.
Nowe wobydlerske radijo w Žitawje
Žitawa (AB/SN). W měsće Žitawje su dalše sakske njekomercielne radijo wutworili, kotrehož dowolnosć mjeztym wot Sakskeho krajneho medijoweho wustawa w Lipsku předleži. Tuž ma nětko nimo Lipska, Kamjenicy a sakskeje stolicy tež Łužica swobodne wobydlerske radijo, w kotrymž ma kóždy móžnosć sam a z pomocu nošerjow radija wusyłanja najwšelakorišeje družiny zdźěłać a je po nowych (digitalnych) pućach šěrić.
Jara zwjeselace je, zo chce nowe zarjadnišćo z mjenom Radio Zett tež w serbskej rěči wusyłać. Tak je hižo lětsa nazymu předwidźane, šěsć hodźinskich literarnych čitanjow a rozmołwow ze serbskimi awtorkami a awtorami – tohorunja z młodymi – nahrawać a wusyłać. Załožba za serbski lud projekt podźělnje podpěruje.
Molowaca princesna na Drježdźanskim dworje
Wustajeńca z mólbami Mathildy Marije Augusty Viktorije Leopoldiny Karoliny Luisy Franziski Josephy ze Sakskeje
„Swoja wyšnosć moluje! – Princesna Mathilda jako wuměłča“ rěka titul wosebiteje wustajeńcy, kotraž bu spočatk junija w Nowym palaisu Pillnitzskeho hrodu wotewrjena. Štó běše kralowska wyšnosć princesna Mathilda (1863–1933)? Wona běše wójwodka Sakskeje, starša sotra Friedricha Awgusta III., poslednjeho sakskeho krala, a ćeta poslednjeho kejžora Awstriskeje Korle I. To běše wona takrjec z oficialnymi titulemi, mnohim Serbam mojeje generacije pak je mjeno princesny Mathildy zapřijeće, nic naposled přez knihu anekdotow „Farar a Mathilda“, kotruž je Jurij Winar spisał. W anekdotomaj wo princesnje mjez druhim tole zhonimy: „Mathilda so zahori za Serbow a zajimowaše so za serbsku wjesnu folkloru. Sama bě na přeće kralowskeho nana Jurja serbsku rěč nawuknyła a ju rady nałožowaše, čitaše serbsku literaturu a nowiny a bě wo našim kulturnym žiwjenju derje informowana. Jenož hdyž serbsce rěčeše, jej při tym Drježdźanska ‚sakšćina‘ njemało na jazyk biješe.
Štwory zawěšk za wulkotny wukon
Derje wopytany bě wčera wječor pišćelowy koncert w Baćońskej ...
Prěnja kompozitoriska dźěłarnička ZSW „wušna“ była
Budyšin (SN/bn). Prěni raz wot Zwjazka serbskich wuměłcow wuhotowana dźěłarnička za komponowanje je zakónčena. Minjeny kónc tydźenja wěnowaše so dohromady šěsć wobdźělnikow w starobje 18 do 44 lět pod nawodom hudźbytwórca Jana Cyža z třećim a poslednim zarjadowanjom w Budyskim Serbskim domje – dalšej lekciji wotměštej so tydźensce wot spočatka lětušeho julija – předewšěm přiměrjenju słowow na melodiju a rytmus. Tak mějachu dorostowi komponisća někotre basnje Handrija Zejlerja zhudźbnić. „Zaměr bě sej wuwědomić, kak z tekstami wobchadźeć a nawuknyć, přećiwo rěčnemu rytmusej njehrěšić“, Jan Cyž rozjima.
Nowonastate kompozicije „najprjedy raz słyšeć njebudu, za to bě prosće přemało chwile. Njejsym tež někajki docent, dźěłarnička bě dźěłarnička, to rěka mjezsobne branje a dawanje. Sym wědu posrědkował a sam něšto noweho nawuknył. Štož je mje wosebje wjeseliło, bě wulka sćerpnosć w skupinje, rozdźělne předznajomosće njejsu nikoho haćili. Skrótka prajene bě dźěłarnička wušna“, Cyž podšmórnje.
Wosom hólcow a holcow wobdźěli so wčera w Budyskim hosćencu ...
Kubańka njeboh
Bratislava (SN/bn). Juraj Kubańka je na prawdu Božu wotešoł. Wjelelětny wuměłski nawoda a choreograf Serbskeho ludoweho ansambla je wčera w starobje 92 lět w Bratislavje zemrěł, kaž SLA dźensa zdźěli. Legenda słowakskeje reje, mišter, rejwar, choreograf, režiser, dramaturg, libretist, sobuzałožer skupiny Lúčnice, wjelelětny wuměłski nawoda słowakskeho ludowuměłskeho kolektiwa SĽUK, kulturny archeologa, spěchowar lajskich cyłkow, pedagoga, „prawy muž w prawym času na prawym blaku“ a „najlěpši znajer zapadosłowjanskeje kultury“, kaž w přinošku Serbskich Nowin składnostnje dźewjećdźesaćinow Kubańki rěkaše, bě we Łužicy runje tak znaty kaž w domjacej Słowakskej a susodnej Čěskej. Mjez druhim wuznamjenichu jeho 1970 z Mytom Ćišinskeho, 2008 z Mytom Domowiny, 2009 z rjadom Ľudovíta Štúra a hižo 1966 jako Zasłužbneho wuměłca Čěskosłowakskeje.
Tudyšemu publikumej je a wostanje Juraj Kubańka předewšěm z choreografijemi za inscenacije SLA w pomjatku, kaž su to na přikład produkcije „Naša Hanka w’ wěncu steji“, „Dwuskokowa“, „Krasna družka Łužica“, „Kokot“ a hudźbne dźiwadło „Fantazija na Lubinje“.
Prěnje stajne blido k serbskim filmam w sakskej stolicy
Drježdźany (CSTN/SN). We wobłuku 33. Drježdźanskeho filmoweho swjedźenja Sakski filmowy zwjazk prěni raz stajne blido k łužiskim a serbskim paskam wuhotowa. Něhdźe 40 wopytowarjow je so na předwčerawšim na žurli Lingneroweho hrodu w Połobskim Florencu wotmětym zarjadowanju wobdźěliło. Sylke Gottlebe, nawodnica mjezynarodneho Drježdźanskeho festiwala krótkofilmow, najwjetšeho zarjadowanja tajkeho razu w Europje, je hosći wosobinsce witała.
