„Akcija Koslow“

srjeda, 07. julija 2021 spisane wot:
Njedźelu, 7. julija 1946, krótko po připoł-dnju zetkachu so skupiny młodostnych z Radworja, Konjec-Šunowa a Pančic-Kukowa w Koslowje. Tam bu kónc apryla/spočatk meje 1945 w poslednich dnjach wójny wulki dźěl statokow zničeny abo sylnje wobškodźeny. Z dźěłowym zasadźenjom chcychu młodźi Serbja pomhać rozpadanki wotstronić. Na Kupkec ležownosći na róžku puća do směra na Ralbicy ­zaspěwachu dobrowólnicy z Delan najprjedy někotre serbske spěwy. Na to porěčeštaj krajny rada dr. Jan Cyž a nawoda młodźinskeho wotrjada Domowiny Jurij Brězan. Wobaj dźakowaštaj so za zwólniwosć k dźěłu. A hižo dachu so skupiny do dźěła: wotklepowachu cyhele, hromadźachu drjewo a wukonjachu wšelake dalše činitosće. Po Koslowje přewjedźechu tajke brigadowanja tež w Nowoslicach, Ralbicach, Róžeńće, Pěskecach, Zejicach a dalšich wsach. Mnohe dźěłowe-natwarne brigady nastachu. „Akciji Koslow“ přidružichu so dalše: „Wo naš wšědny chlěb“ abo wosebje „Twarimy Serbski dom“. Wo brigadowanju serbskeje młodźiny zestaja Jan Handrik dokumentaciju, za šule bu diaserija „Serbske natwarne brigady“ wudata. Mikławš Krawc

Kamjenc (BG/SN). Hižo wjele lět wjerći so w redakciji Łužiskeho almanacha wšitko wokoło wosobinow łužiskich stawi­znow. Z almanachom spominaja na zasłužbnych zastupjerjow tudyšeho kul­turneho žiwjenja. Wjace hač 20 tajkich knihow su mjeztym wudali, a to w nakładźe stajnje 1 600 eksemplarow. Naprašowanje za nimi je wulke. Spisowaćel Jurij Brězan so w nich runje tak jewi kaž rě­čespytnik prof. dr. Arnošt Muka.

We wobłuku prěnjeho hłowneho zetka­nja awtorskeho kružka Łužiskeho almanacha po nanuzowanej koronowej přestawce poda předsyda Norbert Schnabel minjeny štwórtk z krótkim přednoškom zarys skutkowanja koła kaž tež njeličomnych jemu přidźěłowacych chronistow. „Lěto wob lěto wotkrywamy nowe, zajimawe wosobiny. To so jenož radźi, dokelž so mnozy měšćenjo a wjesnjenjo regiona za kulturu wopominanja zasadźeja. Woni pisaja wo swojich dožiwjenjach a dopomnjenkach a nam tele spisy přewostajeja“, Schnabel podšmórny.

Našim abonentam

wutora, 06. julija 2021 spisane wot:

Wupada kompjuteroweje techniki a dlijaceho so wuporjedźenja w ćišćerni na Horach dla sće wčerawše wudaće Serbskich Nowin bohužel zapozdźene a w nuzowym formaće dóstali. Prosymy wo zrozumjenje. Mjeztym je skóncowany nastroj reparowany, a mašina zaso ćišći.

Redakcija Serbskich Nowin

Načolnistwo Čerwjeneje armeje njebě to do nadpada wobkedźbowało, a armeje Sowjetskeho zwjazka běchu 200 hač do 500 kilometrow wot zapadneje hranicy kraja zdalene, čehoždla jeničce namjezne jednotki hranicu zmužiće zakitowachu. Njehladajo na to přikaza sowjetski zakitowanski minister, maršal Semjon Konstantinowič Timošenko, 22. junija wječor Čerwjenej armeji, njepodać so do kruteho zakitowanja nadpadnjeneho kraja. Po jeho přikazu dyrbjachu sowjetske jednotki město toho do napřećiwneho nadběha nastupić a němske wójsko přez hranicu wróćo tłóčić. To pak njewotpowědowaše hižo realnemu połoženju.

Načolnicy fašistiskeje Němskeje a jeje wójsko běchu sylnosć sowjetskeho hospodarstwa, krutosć sowjetskeje towaršnosće a zmužitosć a rjekowstwo wojakow Čerwjeneje armeje podhódnoćili. Rjekowstwo domiznu zakitowacych wopokaza so hižo w prěnich dnjach nadpada, jako namjezni wojacy hač do nimale poslednjeho muža přećiwo agresoram wojowachu. Hraničnu twjerdźiznu Brjest je na přikład mała wobsadka 29 dnjow dołho zakitowała.

Nimo filmow budźe tež koncert

póndźela, 05. julija 2021 spisane wot:

Čorny Chołmc (AK/SN). Na Čornochołmčanskim dožiwjenskim statoku Krabatoweho młyna je předpředań zastupnych lisćikow za lětuše filmowe nocy pod hołym njebjom zaběžała. Dokelž so wone lětsa hižo 8. julija započnu, předawaja tež tikety prjedy hač hewak, informuje jednaćel Krabatoweho młyna Tobias Čižik. Přizjewić móža so zajimcy na internetnej stronje .

Wot 8. julija do 19. awgusta stanje so Krabatowy młyn znowa z kinom pod hołym­ njebjom. Dokelž hodźa so Kra­ba­towe swjedźenske hry kaž hižo loni wotměć, započnu so tam filmowe nocy hižo spočatk julija. „Na jednym boku jara wobžarujemy, zo dyrbjachmy Krabatowy festiwal znowa wotprajić. Na tamnym boku pak so wjeselimy, zo móžemy filmowe nocy při Krabatowym młynje wo měsac podlěšić. Je to zaso tróšku normality. Hromadźe z wopytowarjemi wró­ćimy so zabawje a kulturje“, pisa Tobias Čižik.

Europske jewišćo pod hołym njebjom

póndźela, 05. julija 2021 spisane wot:

Smochćicy (SN/bn). „Wutrobnje witajće do Smochćic! Dołho smy čakali a so stracho­wali, hač móžemy dźensnišu pre­mjeru swjećić. Nětko pak sym wjesoły, zo móžemy skónčnje zaso zhromadnje kulturu dožiwić.“ Tak powita jako „přichodny intendant Serbskeho ludoweho ansambla“ předstajacy so Tomaš Kreibich-Nawka něhdźe 150 přihladowarjow do prěnjeho předstajenja inscenacije „Napoléon a agentka“ minjeny pjatk na dworje kubłanišća swj. Bena w Smochćicach. Nawoda kubłanišća Sebastian Kies­lich doda: „Nam je so zawěrno zešlach­ćiło! Samo swj. Pětr derje z nami měni!“

Jako „komornohudźbny słuchokruch z baletom“ připowědźena inscenacija po ideji a zwoprawdźena pod režiju Kreibicha-Nawki złožuje so přewažnje na listowanje mjez francoskim kejžorom Napoléonom a tehdyšej wobsedźerku Smochčanskeho kubła hrabinu Charlottu von Kielmannsegge kaž tež na wobeju memoary. Łužisku zemjanku sćělesni dźiwadźelnica Anna Thalbach, francoskemu knježićelej spožči Matthias Wagner swój hłós.

Wojerecy (KD/SN). Što w času zeza časa leži? Na tele prašenje pyta łužiska basnica Róža Domašcyna w swojej lyrice a prozy zas a zaso wotmołwy. Cyłu basnisku zběrku „W času zeza časa“ je wona tomule prašenju wěnowała, a na Wojerowskim hrodźe je wčera připosłucharjow do swojich rozmyslowanjow zapřijała. ­Čitanje zarjadowało bě tamniše wuměłstwowe towarstwo.

Čas pokazuje so w metamorfozach, kaž Róža Domašcyna wuswětla. Na swoje cyle wosobinske wašnje powěda wona wo tulpach, kotrež nalěto z „maćerneje“ cyble wurostu, swoje krasne kćenja wotwěraju a hač do nazymy „dźowki“ wu­tworjeja, kotrež přichodne lěto kćěja. Tajke a hinaše wobkedźbowanja wo přirodźe a łužiskej krajinje basnica w swojej knize w serbskej a němskej rěči wopisuje. Přełožkow so wona wzdawa.

Po wjacore měsacy trajacej přestawce koronapandemije dla smědźa w Hórnikečanskej Energijowej fabrice zaso hosći witać. ­Wopytowarjo maja składnosć, sej trajnu wustajeńcu, bywšu briketownju kaž tež wonkowny areal z hórniskej techniku wob­hladać. Mjez eksponatami je tónle impozantny model bagra. Muzej je wot wutory do njedźele přistupny. Foto: Jürgen Männel

Serbsce, wězo – a w šuli?

pjatk, 02. julija 2021 spisane wot:
Wabjenska kampanja „Sorbisch? Na klar.“ je wuspěšna, a to je derje tak. Wosebje zwjesela, zo młodych ludźi tam docpěwaja, hdźež woni su, a zo jim srědki za digitalnu komunikaciju poskićeja, kotrež rady wužiwaja – kaž na přikład hibace so wobrazy ze serbsko-němskimi postrowami a komentarami. Na lochke, hrajkace a při­wšěm wosobinske wašnje tu wobmjezowany jednorěčny horicont wotwěraja a dwurěčnosć posrědkuja. Wulkotnje! Sakska pak njeje ze zamołwitosće na chutnišim terenje kubłanja wuwjazana. W sakskim šulskim zakonju rěka, zo maja na wšěch šulach swobodneho stata zakładnu wědu wo stawiznach a kulturje Serbow posrědkować. Na zwěsćenju studije z lěta 2011, zo njeje 83 proc. Budyskich šulerjow ženje abo jeno zrědka we wučbje něšto wo serbskej kulturje a rěči zhoniło, drje njeje so wjele změniło. Kóšty za zawjazowace dalekubłanje za tudyšich wučerjow su zawěsće mjeńše hač 230 000 eurow za kampanju lětsa a klětu. Cordula Ratajczakowa

„Napoléon a agentka“ rěka program, kotryž Serbski ludowy ansambl dźensa a jutře wječor w parku Smochčanskeho kubłanišća swj. Bena předstaji. Wosebity hósć inscenacije je dźiwadźelnica Anna Thalbach (nalěwo sedźo). Wona sćělesnja bywšu wob­sedźerku Smochčanskeho kubła a přećelku francoskeho kejžora, hrabinu Charlottu von Kielmannsegge. Foto: SN/Hanka Šěnec

nowostki LND