UNESCO je Dźeń mjezynarodneje no­winarskeje swobody 2021 mysli wěnowało, zo su informacije „zjawny mětk“. Čehodla tomu tak je a žurnalizm wažny za (pře)traće, bě předwčerawšim tema webinara Medijoweje załožby Lipšćanskeje lutowarnje, Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje a Europskeho centruma za swobodu nowinarstwa a medijow.

Budyšin/Lipsk (SN/at). Hosćom na wirtuelnym podiju bě zwisk mjez koronapandemiju a w njej skutkowacymi zjawnymi medijemi płódne wuchadźišćo diskusije. Tak skonstatowa žurnalistka pólkeho dźenika Gazeta Wyborcza Adriana Rozwadowska, kotraž je tudyšim přihladowarjam znata z magacina RBB „Kowalski & Schmidt“, rozšěrjacy so koronaskepticizm w medijach swojeho kraja. Medijowa krajina w Němskej so wot pólskeje rozeznawa. „Wobsahi dyrbja popularne być, produkuja to, štož ludźo rady nakliknu“, rjekny žurnalistka.

Budyšin (SN/bn). Digitalizacija a inowacija stej hesle, kotrejž so w zwisku z pandemiju často jewitej. Tójšto zarjadowarjow kultury je w minjenych měsacach alternatiwne formaty wuwiło a tak spytało, swoje poskitki dale spřistupnjeć. Minjenu sobotu dožiwi něhdźe 70 za­jimcow na Youtube-kanalu Budyskeho Kamjentneho domu dalšu, zajimawu wariantu. „Kak lodowu horu zapalich a tak nawuknych so nadźijeć“ rěka dźiwadłowa hra młodeje Zhorjelčanki Henrietty Ritz, kotruž bě na zakładźe zběrki poezije samsneho mjena z pjera Hamburgčanki Niny Ers spisała. Kaž Ritz po předstajenju přeradźi, trjebaše za to „tři dny, po tym zo běch mysličku w karantenje zrodźiła“. Na třoch runinach powěda sylnje alegorisce zapołoženy kruch stawiznu holčki, kotraž dyrbi swój strach před přichodom přewinyć. Byrnjež aktualne poćahi a po­dawki připódla rólu hrali, je žro scenarija uniwerselne a wotbłyšćuje najstaršej prašeni, kotrež sej wotrostowaca mło­dźina – a nic jenož wona – prawidłownje staja: Zwotkel sym a dokal du?

Orchester dyrbiš sej dowolić móc – tomu dźensa hinak njeje hač za čas wjerchow a krajnych knjezow, kotřiž běchu so hižo z hudźbnymi ćělesami pyšili. Tež w socia­lizmje mějachu narodne folklorne ansamble system chwalacu funkciju – za Serbow pak bě­ SLA zdobom spočatk noweje doby, w kotrejž dósta hudźba jako bytostny dźěl kultury wotpowědne městno w kruhu profesionelnych institucijow. Dźensa zaběra ansambl z wjace hač pjeć milionami eurow kóštow něhdźe štwórćinu serbskeho etata, a hižo wot časa přewróta su diskusije wo profilu a strukturje institucije na zakładźe posudkow a namjetow. Nětko mamy nowy (njezjawny) posudk, kotryž njepyta jenož financne rozrisanje za Zhorjelske hudźbne dźiwadło, ale praša so zdobom za zmysłapołnej a nošnej strukturu łužiskich jewišćow. Nimam to jeno za legitimne, ale tež za šansu, serbsku hudźbnu instituciju znowa nastajić. Što wot njeje přichodnje wo­čakujemy, wo tym ma so towaršnostny konsens tworić. Cordula Ratajczakowa

Budyšin (SN). Wroblik Frido a jeho pře­ćeljo su zaso po puću – w nowej ptačokwasnej stawiznje spisowaćelki Jěwy­Marje Čornakec, kotraž swój wuspěšny rjad tak dale wjedźe. „Kak su wroblik Frido­ a jeho přećeljo sroki pjekli“ rěka nowostka z LND, kiž čitarja cyłe lěto na rjany zymski nałožk přihotuje. Tež za předležace wudaće je ilustrator Günter Wongel zabawne barbne rysowanki zhotowił. Knihi wo dyrdomdejach wroblika słušeja mjeztym k bestselleram serbskeje dźěćaceje literatury.