Fotowy zwjazk Jürgena Maćija

wutora, 08. decembera 2020 spisane wot:
Halle (SN/CoR). Pod titulom „Tief im Osten­ – Die Lausitz im Wandel 1976–2020“ ma tónle tydźeń wobrazowy zwjazk Jürgena Maćija w nakładnistwje Mitteldeutscher Verlag wuńć. Kniha z předsłowom prof. Bernda Lindnera z Lipska pokazuje na 160 stronach wobrazy, z kotrymiž je so fotograf ze změnami w Hornjej a Delnjej Łužicy w běhu swojeho skutkowanja rozestajał. Najwjace fotow nasta w serbskim miljeju. Jako referenca na łužisku wosebitosć su wšitke městna dwurěčnje pomjenowane.

Šibałe basnje

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:
Budyšin (SN). Dypkownje k hodam je w Ludowym nakładnistwje Domowina zběrka basnjow za delnjoserbske dźěći „Rybkow połne kupadło“ Dorotheje Šoł­ći­neje wušła. Z nowostku hornjoserbska basnica na to skedźbnja, zo swoje rje­mjesło tež w delnjoserbšćinje wobknježi. Wšako so rym a rytmus z jeje pjera perfekt­nje hromadu hodźitej. Knižka je za dźěći wot wosom lět. Basnjam su serbsko-němske rěčne pomocy přidate. Ilustrowała je publikaciju Barbara Schumann. Knižku dóstanjeće w Budyskej Smolerjec kniharni kaž tež w Choćebuskej Lodce abo pod www.domowina-verlag.de w internetnym wobchodźe LND.

Myto Budyskemu Thespis-centrumej

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:
Budyski socio-dźiwadłowy Thespis-centrum je jedyn z třoch lawreatow lětušeho Sakskeho integraciskeho myta. Spožčer pjatk přepodateho wuznamjenjenja w hódnoće 3 000 eurow je statne ministerstwo za socialne a towaršnostnu zhromadnosć. „Wjeselimy so jara nad mytom. Runje tele dny pytnjemy, kak wažne je so zetkać, zhromadne ideje sćěhować a na inkluziji dźěłać. Wobhladujemy wuznamjenjenje jako­ prěni krok připóznaća našeho dźěła. Zo móhli dale kreatiwne, antirasistiske projekty w regionje zwoprawdźić, trjebamy spušćomnu strukturu financowanja“, w stejišću mustwa centruma (na foće) rěka. Hač so zjawna pjenježna podpěra projek­ta po třoch lětach podlěši, tuchwilu jasne njeje. Foto: Ticha Matting

Telewizija RBB w šulomaj nahrawała

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Slepo (JH/SN). Pod krutymi naprawami hygieny je team delnjoserbskeho telewizijneho magacina Łužyca minjene dny w Němsko-serbskim šulskim centrumje Slepo moderacije za decemberske wusyłanje nahrawał. Moderator Christian Matthée bě na wjacorych městnach na šulskej ležownosći kaž tež w šulskim domje po puću. Tak měješe na přikład rozmołwu z Mirekom Malinkom ze zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“, z wuknjacymi wyšeje šule Alinu Mäkelburgec, Oskarom Schutzu a Dominicom Krawžu. Dalšej dwě holcy tamnišeho kubłanišća přewodźeštej Slepjanske dźěćetko, štož bě tema jedneje moderacije. Na njej bě­štaj tež Manfred Hermaš z Rownoho a wučerka Silvia Seicowa z Mułkec wobdźělenaj. Wonaj rozkładźeštaj Christianej Matthéejej nałožk, kotryž pěstuja jenož w Slepjanskej wosadźe. Z nawodu Slepjanskeje wyšeje šule Janom Hrjehorjom chodźeše telewizijny team RBB po domje a wobdźěli so tež na wučbje serbšćiny. Tam předstajichu šulerjo 9. lětnika nowu wuknjensku metodu ze zwukopi­sakom a z wobrazowej knihu Ludoweho nakładnistwa Domowina „Swět wokoło nas“.

Humor z wuchoda ćežišćo

pjatk, 04. decembera 2020 spisane wot:

Přestorčeny 30. Choćebuski filmowy festiwal (FFC) poskići wot 8. do 31. decembra zajimcam program jako stream. Dohromady je 150 přinoškow z 15 sekcijow na internetnej stronje www.filmfestivalcottbus.de přistupnych. To je ­ně­hdźe połsta mjenje hač poprawom za festiwal planowane.

Choćebuz (SN/CoR/bn). Humor w najwšelakorišich wariantach hraje w lětušim mjezynarodnym programje FFC wosebitu rólu. Tak chcedźa klišejej tristneho šěreho wuchodoeuropskeho kina znapřećiwić. Wjacore inteligentne komedije w rozdźělnych sekcijach to pokazuja – filmy wo hypochondrach, twochnjenych kruwach, přiwisnikach zapřisahanskich teorijow, wo za hru chcyćiwych, wo mytiskich figurach, komplikowanych mandźelskich poměrach kaž tež wo Kosowo-albanskim „wotpowědniku“ Monthyja Pythona.

Serbski muzej z nowinku

pjatk, 04. decembera 2020 spisane wot:
Dypkownje k swj. Mikławšej skići Budyski Serbski muzej nowinku. Ručež jón zaso wotewru – krutych postajenjow korony dla wostanje dom prawdźepodobnje hač dosrjedź januara zawrjeny –, móža zajimcy tam nowy čěskorěčny awdioguide ­za dźěći wužiwać, kotryž smědźeše sobudźěłaćerka muzeja Mónika Ošikowa dźensa hižo ze škórnja wućahnyć. Z pomocu INTERREG-projekta a čěskeho towarstwa ­Societas Amicum Liberec je tudyši muzej nahrawanja zwoprawdźił, trěbne sekwency su z maćernorěčnymi čěskimi dźěćimi a dorosćenymi natočili. Dokelž njemóža guide kaž planowane zajutřišim na swójbnym popołdnju předstajić, dadźa muzejownicy hižo raz mały dohlad na Facebooku. Foto: SN/Hanka Šěnec

Kak so Europa směje?

pjatk, 04. decembera 2020 spisane wot:
Zo maja Češa swojorazny a wosebje šibały humor, njesměło cyle njeznate być. Kak pak to druhdźe w našim wuchodnym susodstwje wupada? Wćipnym skići FFC nětko móžnosć, sej sami wobraz tworić. Wšako prezentuja lětsa přewažnje komedije, štož runje tele dny najskerje najšpatniša myslička njeje. A byrnjež ani najwjetša wobrazowka wulku płachtu njenarunała, hodźi so lědma někajki format tak derje za streaming kaž filmowy festiwal, tule Choćebuski. Wužiwajmy tuž šansu – ćim bóle, hdyž sej wuwědomimy, zo wjetšinu přinoškow nihdy w regularnych programach našich kinow njewuhladamy. Riziko tudyšim wupožčowarjam zda so nažel přeco hišće přewulke być. Popłatk wotpowěduje tym wulkich mjezynarodnych portalow, Łužisku filmowu přehladku móžemy sej samo zadarmo wobhladać. Při­wšěm sej FFC wěstu kajkosć kina wobchowa: Samo najwjetša žurla je prjedy abo pozdźišo wupředata, zajimcy měli so tuž do spěcha měć! Bosćan Nawka

Hartmut Israel nam jara pobrachuje

pjatk, 04. decembera 2020 spisane wot:

Zeznach Hartmuta Israela jako nowačk chóra Serbskeho ludoweha ansambla 1973 w Budyšinje. Wón mi hnydom jako jara sympatiska wosoba napadny. To pokaza so pozdźišo na mnohich zhromadnych probach a zarjadowanjach kaž tež na turnejach, hdźež wón jako klarinetist a dudak sobu skutkowaše. Wuwiło je so přećelstwo, tež z jeho swójbu. Tak napadny mi pola njeho doma knižny regal, hdźež nańdźech wjele studijnych partiturow.

Jeho preciznosć interpretacije wot­błyšćowaše so w tym, zo je so na kóždy kruch přihotował. Za njeho běštej to ­takrjec hudźbno-analytiske rozestajenje a analyza. Konkretnje pokaza wón to na pišćelach hrajo we wobłuku Božich mšow, hdźež wšak maš při přewodźenju kěrlušow generalny bas harmonizować.

Tež při nahrawanju rejowanskeje bajki „Krabat“ Georgija Marinowa 1996 za ­Nałožkowu skupinu Čorny Chołmc, za čož spisach hudźbu, běch Hartmutej ­Israelej za tón abo tamny pokiw jara dźakowny. Zwukoweje barby a charakte­ristiki dla zasadźich jeho tam jako klarinetista.

Ante Trstenjak

pjatk, 04. decembera 2020 spisane wot:
Po studijnych lětach molerstwa w ródnej Słowjenskej a dale w Grazu, Wienje, Parisu a Praze a po studijnych pućowanjach po mnohich europskich krajach přesydli so Ante Trstenjak 1920 do Prahi. Tam załoži swójbu a zezna tež serbskich studentow. W lěće 1928 poda so prěni raz na pjeć měsacow do Łužicy, zo by sej stawizny, rěč a kulturu Serbow zbližił. Sydom króć je wón Łužicu wopytał, posledni raz składnostnje ll. festiwala serbskeje kultury 1968. Serbska narodna drasta jeho fascinowaše, a tohodla je Serbowki w Hornjej a Delnjej Łužicy na najwšelakoriše wuměłsko-techniske wašnje zwobraznił. Serbowkam wěnowaše Trstenjak dlěje hač 30 lět swoje wuměłske tworjenje. Najznaćiša mólba je triptychon „Hołdowanje serbskim wótčincam“, kotryž debi žurlu Serbskeho muzeja w Budyšinje. Njedawno hakle su tam wustajeńcu jeho wobrazow „Barby daliny“ wotewrěli. Přistupna je přehladka hač do klětušeje 9. meje, tuchwilu pak je pandemije dla bohužel za­wrjena. Mějmy nadźiju, zo dalši přistup k wustajeńcy hišće zmóžnja, prjedy hač pokazaja ju w Praze a Mariboru. W starobje 76 lět zemrě Trstenjak 4. decembra 1970.

Město Chicaga najprjedy Budyšin

srjeda, 02. decembera 2020 spisane wot:

Šěršej serbskej zjawnosći bu Luiza Winarjec znata, jako je we wobłuku lětušeje schadźowanki nowostki Ludoweho nakładnistwa Domowina za „digitalnym knižnym blidom“ předstajiła. Zo 18lětna wot septembra w rozšěrjenju LND pomha, zwisuje z koronapandemiju.

nowostki LND