Za stronu „Łužica“, hač do njedawneho „Lokalka“, tči hižo wot 1991 mjeztym 58lětny Marian Wjeńka. Wón je zamołwity za rozprawnistwo na 4. stronje našeho wječornika. Wotrostši w Radworju bě so po maturje a połdra lěće pola wójska blisko Rostocka drje najprjedy za studij wučerstwa za serbšćinu a němčinu w Lipsku rozsudźił, doniž jemu njeswitaše: To za mnje ničo njeje. Tak stupaše radšo do stopow swojeho nana Jurja Wjeńki, dołholětneho redaktora Noweje doby. Wot 1988 sam z čłonom redakcije wěnowaše so Marian žurnalistiskemu dalekubłanju w Drježdźanach a po přewróće w Stuttgarće.

Wosebje so jemu lubi, zo wšědne dźěło stajnje kontakt z ludźimi zmóžnja. Najradšo wo podawkach na našich serbskich wsach pisa. Nimo toho pěstuje zwisk ze swobodnymi awtorami, fotografami, towarstwami, zamołwitymi komunalneje politiki a je přeco wotewrjeny za pokiwy z čitarstwa. „Dźěło je jara wotměnjawe“, praji Marian, „rano njewěš, što připołdnjo abo wječor přinjese. To je druhdy napinace, wobradźa pak tež wulku swobodu, kotruž sej jara wažu.“

Pettersson stanuje

póndźela, 24. julija 2023 spisane wot:
Budyšin (SN/MiR). Pettersson a Findus stejitaj za dyrdomdej a zabawu. Nětko je dalši zwjazk w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł. Pettersson chce z kocorom Findusom, kiž je na łubi stan namakał, stanować. Njebychu-li kokoše byli, by so to tež radźiło. Štó na kóncu woprawdźe w stanje přenocuje a kak, to zhonja dźěći w nowej knize „Pettersson stanuje“ šwedskeho awtora Svena Nordqvista, kotruž je Diana Šołćina zeserbšćiła. Myslena je kniha za dźěći wot štyrjoch lět za předčitanje a šulskim nowačkam do cokoroweje tity. Knižna premjera budźe 1. septembra w Róžeńće.

Wojerecy (KD/SN). „Grande Dame“ Wojerowskeje literatury Brigitte Reimann by minjeny pjatk swoje 90. narodniny swjećiła. Tajkile podawk „žada sej wězo wosebity dar“, kajkiž bu jej składnostnje jubileja wobradźeny: Wotnětka informuje tafla z tójšto informacijemi na fasadźe měšćanskeje biblioteki wosrjedź noweho města wo spisowaćelce. Angela Potowski a Christine Neudeck z přećelskeho kruha něhdyšeho wuměłstwoweho towarstwa stej z nawodnicu biblioteki Maju Kos tekst naćisnyłoj, a Krajna rada žonow Sakskeje je taflu we wobłuku swojeho projekta „Žónske městna w Sakskej“ zhotowić dała.

Fokus na (kontrowersnu) romantiku

pjatk, 21. julija 2023 spisane wot:

Festiwal šesćiměstow „Přińć a woteńć“, mjeztym 6. raz wuhotowany wot towarstwa samsneho mjena, ma lětsa wospjet „klasisku“ hudźbu „nowemu publikumej spřistupnić“ kaž tež „znawcam nowe perspektiwy wotkryć“. Cyłkownje pjeć zarjadowanjow je planowanych.

Strawałd (SN/bn). Zazběh festiwala twori program „Daj błudnym psam wuć“ pianista Kaija Schumachera a spěwytwórca Gisperta zu Knyphausena 19. awgusta w Budyšinje. Zhromadnje staj znate wuměłstwowe spěwy Franza Schuberta znowa aranžowałoj, kotrež chcetaj, podpěranaj wot hóstneje band, w „saće popa“ na jewišću Kamjentneho domu předstajić. Z wobdźěłanjom romantiskich pěsnjow wotpowědujetaj wotmysłej festiwala, „tworićelske kooperacije mjez hudźbnikami rozdźělnych stilow“ zwoprawdźić, kaž za zjawnostne dźěło festiwala zamołwita Johanna Brause zdźěli.

„Horcotu“ w dwójnym zmysle připowědźi srjedźowěkowski muzej Stary lud w Dešnje za předposledni julijski kónc tydźenja. Po starodawnym słowjanskim wašnju tam mjenujcy zhotowja keramiku, za čož najprjedy jamu wuryja, w kotrejž so sudobja w běhu 24 hodźin wupaluja. Zajimcy změja składnosć, rjemjeslnikam přez ramjo hladać. Foto: PR/Domizniski muzej Dešno

Serbske Nowiny so po času personalneho nuzoweho stawa połnemu wobsadźenju městnow bliža. Wolontera smy hižo tu pokazali, wotnětka předstajamy Wam wšě kolegowki a wšěch kolegow našeho wječornika.

Wotrostła je dźensa 43lětna Bianka Šeferowa, rodźena Čornakec, w Konjecach. Tež jeje nan je Konječan, mać pochadźa zbliska Baltiskeho morja. Serbšćina je potajkim jeje nanowšćina. Po šěsć lětach na Ralbičanskej serbskej zakładnej a srjedźnej šuli chodźeše wona wot 7. lětnika do Serbskeho gymnazija w Budyšinje, hdźež wona 1998 maturowaše.

Po tym wjedźeše jeje puć na studij měšćanskeho a regionalneho planowanja z ćežišćom architektura na BTU w Choćebuzu. Po mjezystaciji w Drježdźanskim planowanskim běrowje je Bianka w měrcu 2012 wolontariat pola Serbskich Nowin započała. Na šuli za žurnalistiku w Berlinje wopytowaše wšelake kursy a je so dale wukmaniła. W redakciji měješe wona po wukubłanju wobłuk hospodarstwo a turizm na starosći, štož bě tež dźěl jeje studija. Přidatnje je pozdźišo zamołwitosć za Dźěćiznak přewzała.

Filmy a koncepty zapodać

wutora, 18. julija 2023 spisane wot:

Choćebuz (SN/bn). Serbsko-Němska syć Łužycafilm, Domowina a Chocébuski filmowy festiwal (CFF) informuja, zo přijimuja wotnětka přinoški za „Łužisku filmowu přehladku“. Produkcije – „wšojedne, hač ze šmóratkom abo kameru natočene“ – njeměli „dlěje hač 20 mjeńšinow trać a regionalne ćežišćo, kaž na přikład serbske tradicije něhdy a dźensa, změnu klimy a/abo struktury wobkedźbować“. Nimo toho „njesmědźa w komercielnym konteksće nastate być“, w zhromadnej nowinarskej zdźělence rěka.

Kaž CFF dale zdźěla, poskićuja tež lětsa „młodym filmowcam w starobje dwanaće do 25 lět, so z filmowej ideju wo spěchowanske myto ‚Akcija!‘ prócować“. Dobyćerjam kiwaja „1 000 eurow kaž tež přidatny budget a profesionalna podpěra za zwoprawdźenje paska“. Tematisce kaž tež stilistisce „njejsu žane wobmjezowanja“, obligatoriska je jeničce „jewjaca so delnjoserbšćina“. Doba zapodaća skónči so tohorunja spočatk oktobra.

Spěchowanske myto „Akcija“ je zhromadny projekt CFF a Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu, kotrejž nałožujetej za njón dohromady 3 000 eurow.

Młoda Serbowka Hańžka Wjeselic je wot spočatka tydźenja nowa zamołwita redaktorka kulturneho časopisa „Rozhlad“. Nam je wona powědała, što ju do dźěła inspirěruje.

Prašeš-li so Hańžki Wjeselic, čehodla je so wona rozsudźiła dźěło w redakciji Rozhlada nastupić, to wona, cyle swojemu wjesołemu a komunikatiwnemu wašnju wotpowědujo, přiznawa, zo chce wona „dźěłowe wotběhi a powšitkowne dźěło w redakciji zeznać.“ Wona poda so z tym na cyle nowe powołanske polo, wšako poskići wona po wuspěšnym wotzamknjenju studija sorabistiki w lěće 2021 naposledk wučbno-integrowane spěchowanske poskitki na zakładnej šuli w Nowoslicach (Dresden-Naußlitz). Mjez druhim přewodźowaše wona tam wysokoimpulsiwne dźěćo, spřihotowa a wuwučowaše wučbne wobsahi a přewjedźe ekskursije.

Delnjoserbski tydźenik 175 lět

póndźela, 17. julija 2023 spisane wot:

Spočatk pražnika 1848, w lěće byrgarsko-demokratiskeje rewolucije w Němskej, wuńdźe w Choćebuzu prěni delnjoserbski časopis „Bramborski serski zassnik (Bramborski Serbski Casnik). „Ze Serbow wobstejacy wjesny lud, kotryž njeje zběžkej wotchileny, počina dźeń a bóle njeměrny być, štož wjele starosćow za wuchowanje měra načini. Dokal móhło tole wjesć, jeli so tute masy z měšćanskimi bjezdźěłnymi zjednoća, to ani rjec njemóžemy.“ Takle pisaše Choćebuske měšćanske zarjadnistwo w lisće na pruskeho wójnskeho ministra w aprylu 1848. W měrcu samsneho lěta wšak bě w Berlinje wobrónjena byrgarsko-demokratiska rewolucija wudyriła, kotraž da pruski princ Wylem (pozdźiši němski kejžor Wylem I., wot januara 1871) z wojakami a z kanonami porazyć. Strach před dalewjedźenjom a rozrostom rewolucionarnych wojowanjow pruskich knježacych bě tuž wulki.

Dwurěčna „literarna kofejownja“

póndźela, 17. julija 2023 spisane wot:
We wobłuku rjadu „Literarna kofejownja“, kotruž je Budyski ekumeniski tachantski wobchod předwčerawšim mjeztym 71. raz wuhotował, je spisowaćelka Róža Domašcyna (nalěwo) něhdźe 20 zajimcam wuběr swójskeje lyriki a krótkoprozy, kaž na přikład „Ein Diorama“, „Budissin 81“ a „Hybridna oda“ předstajiła. Nimo toho recitowaše wona wujimk z pasionskeho cyklusa Milana Hrabala „Po puću bolosće a wěry“, kotryž bě na zakładźe čěskeho originalneho teksta do hornjoserbšćiny a němčiny přebasniła. Po čitanju wužichu wopytowarjo składnosć, z basnicu so rozmołwjeć a sej někotružkuli publikaciju signować dać. Foto: Božena Šimanec

Serbska debata

nowostki LND