Ani procent klawsle njeznaje
Berlinske sudnistwo žada sej wuměnjenja Facebooka sporjedźeć
Berlin (SN/bn). Ani procent nimale dweju miliardow wužiwarjow socialneje syće Facebook njeje sej wědomy, što předewzaću dowoli, přihłosuje-li za přizjewjenje trěbnym powšitkownym wobchodniskim wuměnjenjam (AGB). To wuchadźa z reprezentatiwneho naprašowanja Instituta za statne a zarjadniske prawo Wienskeje uniwersity. W studiji dale rěka, zo njeje sej 78 procentow AGB „scyła abo jenož njedokładnje přečitało“. Wjace hač 43 procentow njewě, zo su přezjedni platformje swoje daty za dalše předźěłanje přewostajić. Pjećina naprašowanych je samo wo tym přeswědčena, zo su koncernej tele zběranje informacijow wuraznje zakazali, štož pak „w padźe aktiwneho wužiwanja prawnisce scyła móžno njeje“. Ani dźesaćina njeje sej wědoma, zo smě Facebook mjena, wobrazy a wosobinske informacije za wabjenje – jadrowemu wobchodnistwu firmy – wužiwać a dale dawać.
Wažnosć syće MIDAS wustajił
Berlin (SN/JaW). Zhromadne dźěło mjez mjeńšinowymi nowinami a dalšimi medijemi steješe minjeny pjatk mjez druhim na programje 1. medijoweho foruma Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w Berlinje.
Nimo wjacorych němskorěčnych mjeńšinowych nowin, kaž na přikład w Danskej, Kazachstanje, Pólskej abo Rumunskej, předstaji šefredaktor Serbskich Nowin Janek Wowčer skutkowanje serbskeho wječornika na tym polu. W prezentaciji wustaji wón wažnosć Europskeho zjednoćenstwa nowin w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS), w kotrymž su mjeńšinowe dźeniki zwjazane, tež Serbske Nowiny. „Z njeho njesměrnje profitujemy. Mamy składnosć wo aktualnych podawkach w europskich mjeńšinach z prěnjeje ruki rozprawjeć, a přisłušne nowiny rozprawjeja tež wo nas Serbach. Nimo toho sej prawidłownje tež nazhonjenja wuměnjamy, štož wšědne dźěło wopłodźa“, Wowčer wuzběhny. Zdobom skedźbni wón na tuchwilne problemy w serbskim žurnalizmje, kaž na přikład na pobrachowacy dorost a na ćeže nastupajo nowe medije z wulkimi nowinami sobu dźeržeć móc.
Ličba Korutanskich Słowjencow w Awstriskej w běhu lět chětro ...
Ličba Korutanskich Słowjencow je so po oficialnych podaćach w minjenych sto lětach wot něhdźe 60 000 na 12 000 pomjeńšiła. Při čimž pak běchu so při ludličenju skerje za wšědnej wobchadnej rěču prašeli. Nimo toho bě k njewujasnjenym chabłanjam dóšło, kotrež zwisuja z metodu naprašowanja, kaž rěkaše. Słowjency sami – w Korutanskej mjenuja jich jednorje ludowu skupinu – pak wuchadźeja z toho, zo maja hišće něhdźe 50 000 přisłušnikow.
Němcy abo Słowjency: Hač do 19. lětstotka njebě w Korutanskej wažne, hač sy Němc abo Słowjenc. Nimale kóždy třeći měješe tam słowjensku/němsku wowku abo němskeho/słowjenskeho dźěda. Přiběracy nacionalizm pak zhromadne žiwjenje wobeju ludow zamući. Po Prěnjej swětowej wójnje je nowe kralestwo Słowjencow, Chorwatow a Južnych Serbow spytało sej južnu Korutansku zdobyć. Korutanojo pak so wobarachu.
Tež Serb w Sakskej je Saksa
Arzbergski wjesnjanosta za dwělomnu sadu we wusyłanju MDR so zamołwił
Budyšin (SN/at). „Michael Kretschmer je prěni sakski ministerski prezident. Po tym zo smy dweju ministerskeju prezidentow ze zapadnych zwjazkowych krajow měli a Serba, je wón prěni, kiž steji pod zeleno-běłej chorhoju.“ Tele słowa wjesnjanosty Holgera Reinbotha (njestronjan) gmejny Arzberg we wokrjesu Sewjerna Sakska póndźelu wječor we wusyłanju „MDR Extra – Politik im Bürgercheck“ su w Serbach kritiku zbudźili. Bywši předsyda Domowiny Jan Nuk čuje so skřiwdźeny. To zwurazni wón w mejlce publikumowemu serwisej MDR, kotraž našej redakciji předleži. Nuk pisa „Předewšěm paruju korekturu ze stron knjeza Kretschmera abo ze stron moderatorow MDR. Woboje njeje so stało.“
W swójskej naležnosći
Žurnalistiske myto z nowosću
Drježdźany (SN/at). 21. wubědźowanje wo Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho 2018 je wupisane. Wo tym informuje sakska statna kenclija. Namołwjeni su žurnalisća wobeju krajow, hač do 10. januara 2018 lětsa wozjewjene přinoški zapodać. Z nimi měli čitarjam wědu wo susodnym kraju posrědkować. Runje tak měli tomu dopomhać, zo so Polacy a Němcy dale a lěpje dorozumjeja. Lawreatow počesća we wobłuku 11. němsko-pólskich medijowych dnjow klětu spočatk junija w Mecklenburgsko-Předpomorskej.
Němsko-Pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho spožča potom w pjeć kategorijach. Nimo dotalnych – print, rozhłós, telewizija a wosebite myto „žurnalizm w pomjeznym regionje“ – pytaja 2018 jako nowosć najlěpše přinoški w kategoriji multimedija/online.
Załožba Zeit Ebelin a Gerd Bucerius wubědźowanje prěni raz podpěruje, dale su to Załožba za němsko-pólske zhromadne dźěło, Załožba Bosch kaž tež Sakska, Braniborska, Mecklenburgsko-Předpomorska a wojewódstwa Delnja Šleska, Lubuski kraj a Zapadna Pomorska.
Dwaj ludaj, dwaj filmaj
Na hoberskej mašinje mału nowinu ćišća
Nimale měsacaj je tomu, zo njećišća wječornik Serbske Nowiny hižo na Hornčerskej w Budyšinje, ale na Lejnjanskej na Horach blisko Wojerec w gmejnje Halštrowska Hola. Insolwenca Łužiskeje ćišćernje bě po něšto wjace hač 70 lětach zhromadne dźěło z redakciju SN zakónčiła. Skoro přez nóc stej Ludowe nakładnistwo Domowina a redakcija noweho partnera našłoj, předewzaće DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG. Što pak so pod tymle mjenom chowa?
Medijowy dorost wćipny
Prózdninske seminary skića wobšěrne zeznajomjenje z rozhłosom
Budyšin (SN/bn). Lětuša „II. šulerska akademija medije“ Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK) a Serbskeho rozhłosa w Budyšinje je so minjenu póndźelu zahajiła a traje hišće hač do jutřišeho pjatka. Mjez přerěznje 15 wobdźělnikami – k jednotliwym seminaram so raz wjace, raz mjenje zajimcow přizjewja – je nimale cyła redakcija młodźinskeho Radija Satkula, za kotruž je zarjadowanje zdobom tajke něšto kaž dalekubłanje.
Póndźelu rozłoži nawoda Budyskeho studija SAEK Michał Cyž zajimcam zakłady medijoweho prawa. Po tym přednošowaše Maik Scheffler na temu „Prawo a prawicarstwo“.
Nadal wuske styki z Delnjoserbami pěstować
Na wopyće w redakciji tydźenika Nowy Casnik w Choćebuzu
Tydźensce dóstawaja Serbja w Delnjej Łužicy Nowy Casnik do domu, kotryž wuchadźa w Ludowym nakładnistwje Domowina. Kotre tradicije medij ma a kak wón delnjoserbske žiwjenje sobu wobwliwuje, wo tym je so Alfons Wićaz rozmołwjał ze šefredaktorom tydźenika Gregorom Wieczorekom.
Što woznamjenjatej Wam Nowy Casnik a Delnja Łužica?
G. Wieczorek: Za Delnju Łužicu je Nowy Casnik najstarši medij, samo někotre měsacy starši hač „Cottbusser Anzeiger“. Naš tydźenik je 1848 prěni raz wušoł. Wón měješe w běhu lět wšelake pomjenjowanja, kaž na přikład „Serski Casnik“, Bramborski Casnik“, „Bramborske Nowiny“ a dalše. Cyła wokolina bě tehdy hišće jara serbska. Zwonka Choćebuza serbskosć přewahowaše. To je dźěl kulturnych stawiznow Delnjeje Łužicy. Za mnje wosobisce je Nowy Casnik dźensa medij, kotryž chce wudźeržować zwiski ze serbskim zhromadźenstwom. Wón je forum tych, kotřiž so k serbstwu wuznawaja a serbsku rěč pěstuja. Tydźenik słuži dźensa małej cilowej skupinje a je jej zdobom najwažniši medij.
