Zwjazkowy sejm je 12. apryla nowelaciju prawa swójbnych a ródnych mjenow wobzamknył (SN informowachu). Nimo zasadneje reformy za wulke dźěle ludnosće z dalokosahacej liberalizaciju za swójbne mjena wobsahuje zakoń pak mału juristisku, zdobom za Sewjernu Frizisku wuznamnu sensaciju. W přichodźe su tež mjena dowolene, kotrež złožuja so na frizisku, serbsku a dansku tradiciju, rěka w nowinskej zdźělence, kotruž je Nordfriisk Instituut při tutej składnosći rozšěrił.

Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.

Ortodoksne jutry

Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.

Samowólnosć Chiny

Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.

Přećiwo přiběracej běrokratiji

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Po šamałym nadpadźe Irana na Israel steji Čěska kruće poboku židowskeho stata, podšmórny kónc tydźenja premjerny minister Petr Fiala. Ministerstwo za wonkowne naležnosće ma agresiwne zadźerženje Irana za přičinu, ­kotraž dołhodobnje zadźěwa měrej a wěstosći na Bliskim wuchodźe. Zdobom ­namołwja zarjad swojich staćanow w Israelu, kedźbliwi być a so w medijach ­stajnje wo aktualnym połoženju in­formować. Tuchwilu je tam 84 Čechow, informuje Daniel Drake, rěčnik ministerstwa. Češa, kiž su tuchwilu w Iranje, maja kraj wopušćić. Prezident Petr Pavel zasudźi nadpad a widźi w nim dalšu kročel, kotraž stopnjuje napjatosće na woběmaj bokomaj. Čěska so stajnje ze swojimi partnerami na Bliskim wuchodźe wu­měnja a prócuje so wo to, měr a porjad nawróćić.

CDU žada sej plan za Łužicu

Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knje­žerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta­. „Trjebamy spěšnu a njebě­rokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.

Ochranowske hesła zestajane

Njewšědny přirodny biologiski spektakl wočakuja prawje bórze w USA: Inwaziju miliardow cikadow. Larwy překasancow wotpočuja hišće w zemi a so wudrapaja, je-li so zemja na 18 stopnjow woćopliła. Lětsa budźe wosebje zlě, dokelž su hnydom dwě hoberskej populaciji na rjedźe. Cikady su njestrašne, šěrja pak njesměrnu haru. Čehodla so cikady hakle po wjele lětach jewja, hišće njewědźa.

Mortweho muža do banki přiwjezła je žona w Brazilskej, zo by kredit dóstała. Muž sedźeše w kolesatym stole, medije rozprawjeja. Na wideju je widźeć, kak žona z mužom rěči a spyta, jeho k podpisanju zrěčenja pohnuć. Sobudźěłaćerjam banki wona rozłoži, zo so mužej strowotnisce derje njeńdźe. Tući wołachu na to lěkarja, kotryž smjerć muža zwěsći. Policija žonu zaja. Ta twjerdźi, zo bě muž ­hišće žiwy, jako z nim do banki přińdźe.

Projekt Serbskich debatow je wuspěšnje zakónčeny. To znajmjeńša měnještaj direktor Krajneje centrale za politiske kubłanje Sakskeje a direktor Załožby za serbski lud srjedu wječor we Wojerecach. Ze štyrjomi zarjadowanjemi w Slepom, Chrósćicach, Budyšinje a Wojerecach je so zjawny mjezyserbski dialog w serbskej rěči nastorčił a pěstował. Tón móže zakład dalšeje wěcowneje wuměny wo narodnych naležnosćach być. Zasłužba debatow je, zo su zastupjerjo Domowiny resp. Domowinje přisłušaceho towarstwa a Serbskeho sejma ze sobu rěčeli. Su prosće na argumenty tamneho poskali, bjez toho zo jedyn njepřitomneho tamneho do špatneho swětła staja. To je wulke wudobyće wonych štyrjoch zarjadowanjow. Nowu kwalitu stej – porno wólbnym forumam Serbskich Nowin w minjenym lětdźesatku – tež moderacija w serbskej rěči ze simultanym přełožkom a poskićeny livestream wotbłyšćowałoj.