Jězdźidła awtotwarca Tesla steja na parkowanišću: Předewzaće bě wčera w Richmondźe w zwjazkowym staće USA Kaliforniskej wjace hač dwaj milinaj awtow wróćo zwołało. Tesla dyrbi nowe škitne naprawy do swojeho doprědkarskeho asistencneho systema Autopilot zatwarić. Zamołwite institucije USA běchu wěstotne wobmyslenja zwuraznili. Foto: pa/REUTERS/Carlos Barria

Ćopłotne plany spochi zestajeć

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazk městow Němskeje warnuje před dlijenjom při ćopłotnym planowanju komunow. Hłowny jednaćel Helmut Dedy rjekny powěsćerni dpa do dźensnišich wuradźowanjow Zwjazkoweje rady wo tutej naležnosći, zo měli kraje planowanje do swójskeju rukow wzać. „Zakoń na zwjazkowej runinje njedosaha. Kraje maja móžnosće, daty nastupajo wobstatk twarjenjow a móžnosće nowych tepjernjow zběrać. To je prěnja kročel za komunalne ćopłotne planowanje.“ Komuny trjebaja tež konkretne wuhlady na móžne spěchowanske srědki, Dedy rjekny. Po wobzamknjenju zwjazkoweho sejma dyrbja města hač do 2026 swoje ćopłotne planowanja zapodać, gmejny hač do 2028. Etatoweje krizy dla pak su wudawki za zestajenje tajkich planow najprjedy raz blokowane.

Steinmeier šwika antisemitizm

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je Židowkam a Židam po antisemitiskich njeskutkach minjeneho časa wobšěrnu podpěru přilubił. Němska wostanje Židam domizna, za to so wón zasadźuje, rjekny Steinmeier wčera wječor na zahajenju zjězda židowskich wosadow Němskeje w Berlinje. Prezident Centraleneje rady Židow Josef Schuster warnowaše, zo je Židam přiběrajcy ćežko, so w Němskej doma čuć. Po terorowym nadpadźe Hamas na Israel 7. oktobra běchu tež w Němskej antisemitiske podawki přiběrali, mjez nimi njepřećelskosće, hanjenja a woznamjenjenje bydlenjow ze židowskej hwězdu.  

Orbán blokuje srědki za Ukrainu

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Madźarski ministerski prezident Viktor Orbán je na wjeršku EU w Brüsselu dojednanju nastupajo nowu pjenježnu pomoc na dobro Ukrainy zadźěwał. Nětko chcedźa so statni a knjezerstwowi šefojo čłonskich krajow EU w januaru znowa z tutej temu zaběrać.

Poprawom chcychu na wjerškowym zetkanju wobzamknyć, na dobro Ukrainy klětu cyłkownje 50 miliardow eurow zaplanować. 17 miliardow chcychu Kijewej jako přiražku přewostajić, 33 miliardow jako kredit. Tež druhe wobłuki w Ukrainje chcychu dołhodobnje do financneho planowanja EU zapřijeć, na přikład hospodarske spěchowanje. Tež tole je nětko z wetom Madźarskeje najprjedy raz z blida. Orbán bě namjety komisije EU nastupajo Ukrainu jako „njewoprawjene, njewuwažene a njerealistiske“ kritizował. Hač do kónca běchu statni a knježerstwowi šefojo spytali, jeho z kompromisami přeswědčić. Přiwšěm su wobzamknyli, z Ukrainu wo přistupje k EU rěčeć.

Ćěkajo do smjerće jěł

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:
Querfurt (dpa/SN). Ćěkańca před policiju bě přičina ćežkeho wobchadneho njezboža dźensa rano na A38 w južnej Saksko-Anhaltskej z třomi mortwymi. Zastojnicy chcychu rano w Staßfurće awto kontrolować. 57lětny smaleše do směra na Halle a skónčnje po A38 – do wopačneho směra. Mjez Querfurtom a Eislebenom zrazy wón do napřećo jěduceho awta: Zawinowar zemrě, w tamnym awće dwě žonje.

To a tamne (15.12.23)

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:

Wjace hač 50 000 zhubjenych wěcow su Berlinske wobchadne zawody lětsa w swojim běrowje namakankow znosyli. To je wo něšto wjace hač loni, jako bě pandemije dla mjenje ludźi w busach a železnicach po puću, zamołwići zdźěleja. Wěcy namakali běchu na dwórnišćach, zastanišćach kaž tež w busach a železnicach. Paleta kurioznych wěcow saha wot protezow nohow, přez twarske mašiny hač k rolatoram a dalšim pomocnym srědkam.

Tež lěto po puknjenju hoberskeho akwarija w jednym z Berlinskich hotelow njejsu přičiny njezboža přeco hišće wujasnjene. Tež sćěhi zapławjenjow na dróhach wosrjedź nutřkowneho města němskeje stolicy su dale widźomne. Hotel je přeco hišće zawrjeny. 16. decembra 2022 bě 16 metrow wysoki hoberski akwarij do tysacow kruchow rozpadnył a něhdźe milion litrow wody so wulało.

Dalše miliardy za brónje

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma je wjacore miliardy eurow drohe brónjenske projekty schwalił. Mjez nimi je nakup tak mjenowanych lochkich helikopterow. Na blidźe mějachu tež zrěčenje wo produkciji a dodawanju 350 000 granatow za artileriju. Najwjetši paket je zhotowjenje 500 raketow za lětadła wotwobaracy system Patriot w cyłkownej hódnoće třoch miliardow eurow.

Republikanojo přećiwo Bidenej

Washington (dpa/SN). Republikanojo w Domje reprezentantow USA swoje prócowanja k móžnemu wotsadźenju prezidenta Joewa Bidena pospěšuja. Komora je wčera z wjetšinu republikanow wobzamknyła, přepytowanja dale wjesć a je „formalizować“. To je techniska kročel, z kotrejž lubja sej republikanojo prawnisku podpěru při swojich přepytowanjach. Formelny proces wotsadźenja prezidenta pak hišće wotewrjeny njeje.

Chutne rozmołwy w Israelu

Z nowymi gumijowymi zawěrami hotuja so w šwicarskim Bernje po zliwkach minjenych dnjow na hrožace zapławjenja. Tež podłu Dunaja a Ryna w Němskej su zamołwići znjeměrnjeni. Na wohroženych městnach su tohorunja prěnje zawěry natwarili. Na Rynje pola Karlsruhe su łódźam mjeztym jězdźić zakazali. Foto: pa/KEYSTONE/Anthony Anex

Ukrainjenjo lědma na dźěle

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Něhdźe milion ludźi je sej po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu do Němskeje wućeknył. Najebać wysoki kubłanski niwow pak je dotal runje kóžda pjata připućowana wosoba w dźěłokmanej starobje dźěło namakała. Štyrceći procentow ćěkancow su pak samo­stejacy kubłacy abo jich dźěći. To zdźěla Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. 69 procentow wšitkich dorosćenych ćěkancow su žony.

„Kedźbuhódny mjez z Ukrainy zapućowanymi wosobami je wulki podźěl akademiskeho kubłanja“, statistikarjo rozprawjeja. Mjez ludźimi w starobje mjez 25 a 59 lětami ma 45 procentow akademiske wotzamknjenje, w Němskej je jich jenož 27 procentow. „Najebać wysoki niwow kwalifikacije je podźěl dźěłacych wot lěta 2022 z Ukrainy zapućowanych jasnje niši hač w cyłoněmskim přerězku“, statistikarjo zdźěleja. Mjez dźěło­kmanymi Ukrainjanami w Němskej je jenož 19 procentow powołansce aktiwnych. Porno tomu je podźěl dźěłacych ludźi w Němskej w tutej starobnej skupinje ze 85 procentami wjace hač štyri króć tak wulki, Wiesbadenski zarjad zdźěla.

EU chce drohej milinje wotpomhać

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:

Straßbourg (dpa/SN). Europska unija chce wobydlerjow přichodnje lěpje před nadměrnymi płaćiznami miliny škitać. Posrědnicy čłonskich krajow EU a Europskeho parlamenta su so dźensa rano w Straßbourgu na reformu europskich milinowych wikow dojednali. Nimo dołhodobnje stabilnišich płaćiznow chcedźa přichodnje tež wutwar wobnowjomnych energijow pospěšić.

Raznje přiběracych płaćiznow miliny minjeneho časa dla běchu sej přiběrajcy reformu europskich milinowych wikow žadali. Přičina wysokich płaćiznow běchu mjez druhim spochi dróši zemski płun jako sćěh ruskeho nadpada na Ukrainu. Čujomny bě pak tež wupad něhdźe połojcy wšěch francoskich atomowych milinarnjow, dokelž běchu skóncowane abo dyrbjachu so přehladać.

Nowe rjadowanje dawa ludźom prawo na zrěčenje z krutymi, ale tež fleksibel­nymi płaćiznami miliny. Tak chcedźa wosebje potrěbnych lěpje před wysokimi płaćiznami škitać. Ludźom milinu wotwjertnyć, ma přichodnje zakazane być.

Serbska debata

nowostki LND