Dźěsći smjertnje znjezbožiłoj

štwórtk, 23. januara 2020 spisane wot:

Eisenach (dpa/SN). Při ćežkim njezbožu šulskeho busa njedaloko Eisenacha stej dźensa rano dwě dźěsći smjertnje znje­zbožiłoj. Krajnoradny zarjad Wartburgskeho wokrjesa dale zdźěla, zo su so dalši dwacećo šulerjo kaž tež šofer zranili. Po informacijach policije bě wjace hač dwaceći dźěći w busu. Wokoło 7.30 hodź. poča so bus na zalodźenej dróze suwać a zajědźe do přirowa. Bus bě po puću z Eisenacha do zakładneje šule w Berka.

Prawicarsku skupinu zakazał

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) je prawicarskoekstremnu skupinu „Combat 18“ zakazał, kaž rěčnik ministerstwa informuje. W rańšich hodźinach je policija we wjacorych zwjazkowych krajach, mjez druhim w Braniborskej, objekty přepytała a nawodu skupiny zajała. K namocy zwólniwu prawicarsku skupinu maja za wobrónjenu wotnožku w Němskej zakazaneje syće neonacijow „Blood and honour“ (Krej a česć).

Zakoń wo brexiće schwalili

Pasažěrojo z chinskeho města Wuhan, centruma noweje chorosće płucow, dyrbja so na Tokioskim lětanišću wosebje kontrolować dać. Ćopłotu měrjaca kamera zwěsća, hač su so z wirusom natyknyli. Dźensa rano su Wuhanske lětanišćo zawrěli, namołwjejo wobydlerjow w měsće wostać. Zamołwite zarjady trochuja, zo je wjace hač 4 000 ludźi natyknjenych. Foto: dpa/Kyodo

Statnicy wopominaja holocaust

štwórtk, 23. januara 2020 spisane wot:

Jerusalem (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo z nimale połsta krajow wopominaja dźensa w Israelu wuswobodźenje zaničowanskeho lěhwa Auschwitz před 75 lětami. Po informacijach israelskeho wonkowneho ministerstwa jedna so při tym wo najwjetši statny podawk po załoženju Israela 1948. Jako prěni zwjazkowy prezident Němskeje chcyše Frank-Walter Steinmeier we wopomnišću holocausta Yad Vashem porěčeć. Pón­dźelu budźe­ tomu 75 lět, zo su sowjetske jednotki­ zaničowanske lěhwo Auschwitz w Pólskej wuswobodźili, kotraž bě wot Němskeje wobsadźena. Nacionalsocialisća běchu tam wjace hač milion ludźi morili, zwjetša Židow ze wšeje Europy.

Mjez hosćimi su mjez druhim prezidentaj Francoskeje a Ruskeje, Emmanuel Macron a Wladimir Putin, kaž tež wiceprezident USA Mike Pence a britiski naslědnik tróna princ Charles.

Pólski statny prezident Andrzej Duda je wobdźělenje wotprajił, dokelž njeběchu jemu dowolili w Yad Vashemje jako zastupjer potrjecheneho ludu rěčeć.

Na dobro mjeńšich wobchodow

štwórtk, 23. januara 2020 spisane wot:

Sakska Lěwica žada sej program za lěpše zastaranje ludźi na wsach

Drježdźany (SN). Frakcija Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje žada sej krajny program „Wjesne wobchody w Sakskej“. Dyrbjeli swójske iniciatiwy wobydlerjow přichodnje dołhodobnje podpěrać, zo by so zastaranje ludźi na wsach polěpšiło. Krajne knježerstwo měło lěpje wo wobstejacych spěchowanskich móžnosćach informować a nimo toho „Směrnicy za wjesne wobchody“ nastupajo jich wutworjenje, zarjadowanje a wobhospodarjenje zdźěłać. Wosebite „Stabowe městnobliskeho zastaranja na wsach“ měł zajimcow podpěrować, na přikład při zestajenju próstwow wo spěchowanske srědki z Europskeho ratarskeho fondsa za wuwiće wjesnych kónčin (ELER) respektiwnje Zhromadneho nadawka k polěpšenju ratarskeje struktury a škita pobrjohow (GAK). Nimo toho měli swobodny stat a komuny załožerjam tajkich mjeńšich wobchodow při pytanju za kmanej městnosću hodźace so objekty přewostajić.

Namjet podpěryhódny

štwórtk, 23. januara 2020 spisane wot:
Starši Radworčenjo so hišće dopominaja: Něhdy mějachu we wsy dwě rěznistwje, pjekarnju, wobchod žiwidłow a industrijnych tworow, póst, lutowarnju a někotre korčmy. Dźensa z toho tak derje kaž ničo wjace njewobsteji. W bywšim rěznistwje na nawsy předawa Wulkodubrawski pjekar swoje pječwo, a při sportnišću dóstawaš něšto k jědźi a piću. Za wšo druhe trjebaš awto abo bus. Iniciatiwa sakskeje Lěwicy na dobro wjesnych wobchodow je dobra. Přiwšěm njewěrju, zo so krajny sejm z tym chutnje zaběra, prosće toho­dla, dokelž přińdźe namjet wot Lěwicy. To znajmjeńša wuča nazhonjenja minjenych lět. Snano pak knježerstwo tež raz do druhich zwjazkowych krajow hlada, hdźež su so angažowani wobydlerjo sami starali a wjesny wobchod załožili. Tam drje je wšitko cent dróše hač w kupnicach, ale wjesna zhromadnosć zaso wožiwja a ludźo so derje čuja. Tajke něšto měło so podpěrać. Marko Wjeńka

To a tamne (23.01.20)

štwórtk, 23. januara 2020 spisane wot:

Lěni listonoš je w Japanskej listy doma składował, město toho zo by je roznošował. To bě jemu „přewulka dračina“, kaž 61lětny policistam wuzna. Zastojnicy běchu na wšě 24 000 posyłkow w domje listonoša­ njedaloko Tokija namakali. Prawdźepodobnje bě muž hižo wjele lět tak dźěłał. Hakle při internej kontroli so to nětko wukopa. Zamołwići pósta posyłki přiwšěm hišće roznošuja a so pola škodowanych zamołwjeja.

Z wosebitym infomobilom chcedźa w zwjazkowej stolicy wopytowarjow sławneje East-Side-Gallery, dźěla bywšeje Berlinskeje murje, wo stawiznach objekta informować. Dotal poskićachu jenož wodźenja. Nětko móža so něhdźe štyri miliony wopytowarjow, kotřiž kóžde lěto podłu murje chodźa, lěpje wobhonić. Załožba Berlinskeje murje, kotraž je wot lěta 2018 za East-Side-Gallery a za kubłanske dźěło wokoło historiskeje městnosće zamołwita, infomobil wobhospodarja.

Dieselowa afera dróša

srjeda, 22. januara 2020 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Afera manipulowanych dieselowych jězdźidłow dla drje budźe za němskeho awtotwarca Daimler dróša hač dotal myslene. Za lěto 2019 liča­ z wudawkami hač do 1,5 miliardow eurow, koncern dźensa w Stuttgarće zdźěli. Při tym dźe wo „přidatne kóšty za tuchwilne zarjadniske a sudniske jednanja w zwisku z potrjechenymi dieselowymi jězdźidłami Mercedes Benz we wšelakich kónčinach“. Daimler bě loni hižo prěnje 1,6 mrd. eurow za to składował.

Mjeńšinowe knježerstwo steji

Erfurt (dpa/SN). Po třoch jednanskich kołach su so Lěwica, SPD a Zeleni zasadne prašenja wutworjenja mjeńšinoweho knježerstwa w Durinskej dojednali. Tak wobchowa Lěwica štyri ministerstwa, SPD změje tři a Zeleni dwě, kaž wodźacy politikarjo třoch stron wčera wječor informowachu. Nowemu knježerstwu pobrachuja w parlamenće štyri hłosy k wjetšinje. SPD a Zeleni chcedźa na stronskimaj zjězdomaj rozsudźić, hač so na to zwaža. Lěwica praša so čłonow.

Nowy wirus so rozšěrja

Z hnujacym zarjadowanjom su so wčera w Podstupimje ze zemrětym bywšim braniborskim ministerskim prezidentom Manfredom­ Stolpu rozžohnowali. Mjez rěčnikami bě zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier, kiž mjenowaše jeho „mostytwarca,­ mištra dialoga a přećela“. Stolpe bě 29. decembra 83lětny po dołhej chorosći zemrěł. Foto: dpa/Soeren Stache

Europa w srjedźišću wuradźowanjow

srjeda, 22. januara 2020 spisane wot:

Davos (dpa/SN). Klima a swětowa politika steještej w srjedźišću dźensnišeho wuradźowanja Swětoweho hospodarskeho foruma w šwicarskim Davosu. Po tym zo bě prezident USA Donald Trump kongres wčera oficialnje wotewrěł, bě Europa dźensa wusahowaca tema. Na lisćinje rěčnikow steještaj mjez druhim španiski ministerski prezident Pedro Sanchez a prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen. Rozjimać chcychu połoženje na Bliskim wuchodźe, a planowany bě nimo toho přinošk britiskeho trónoweho naslědnika princa Charlesa. Tón chcyše na temu „Kak móžemy swět wuchować?“ přednošować. Na štyri dny trajacym zetkanju w šwicarskich Alpach wuradźuje 3 000 wobdźělnikow z politiki, hospodarstwa a towaršnosće wo tym, kak mjezynarodne problemy najlěpje rozrisać. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) tam jutře porěči.

Woidke na wopyće w Pólskej

srjeda, 22. januara 2020 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Prěnja wukrajna jězby wjedźeše noweho prezidenta Zwjazkoweje rady Dietmara Woidku (SPD) dźensa do Pólskeje. W běhu dnja chcyše so braniborski premier z pólskim wonkownym ministrom Jacekom Czaputowiczom zetkać. Woidke je zdobom koordinator zwjazkoweho knježerstwa za němsko-pólske zhromadne dźěło. Do wotjězda wón zdźěli, zo ma za wažne runje w politisce nic přeco jednorych časach zwjazanosć mjez krajomaj wuzběhnyć.

Na spočatku wizity wočakowaše Woidku prezident pólskeho senata Tomasz Grodzki. Wón přisłuša opoziciskej Wobydlerskej koaliciji, kotraž ma w senaće wjetšinu. Grodzki chcyše w rozmołwje tež planowany zakoń wo disciplinowanju pólskich sudnikow narěčeć.

Na programje dźeń trajaceho wopyta Dietmara Woidki stejachu tež rozmołwy ze statnym sekretarom za infrastrukturu Andrzejom Bittelom, maršalku sejma Elżbietu­ Barbaru Witek a maršalom partnerskeho wojewódstwa Mazowieckie Adamom Struzikom.

nowostki LND