To a tamne (28.11.19)

štwórtk, 28. nowembera 2019 spisane wot:

Štyri kamele wosrjedź města su w sewjerorynsko-westfalskim Remscheidźe zasadźenje policije zawinili. Wone přechodźowachu so wčera rano cyle měrnje po měsće a posłužowachu so w zahrodkach. Jich wobsedźer wšak bě spěšnje zwěsćeny: hóstny cirkus. Sobudźěłaćerjo kamele bjez problemow wróćo wjedźechu.

Zelene sportowe črije, kotrež bě bywši lochkoatlet a superstar Usain Bolt při swojich swětowych rekordach wužiwał, je wón nětko Němskemu črijowemu muzejej­ w porynsko-pfalcskim Hauensteinje darił. „Powostanki tartanoweje čary a wobškodźenja póduše dopokazuja, zo je Bolt w črijach woprawdźe běhał“, zdźěli direktor muzeja. Klětu nalěto planuje dom wosebitu prezentaciju črijow prominentnych, tak tež Angele Merkel, Borisa Beckera, Thomasa Gottschalka a wjacekrótneho olympiskeho dobyćerja Bolta.

Přilubja widźomnu změnu

srjeda, 27. nowembera 2019 spisane wot:

Strasbourg (dpa/SN). Nowa prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je wobšěrnu a za wšitkich widźomnu změnu w Europje přilubiła. „Činimy to, dokelž mamy to za prawe“, rjekny křesćanska demokratka dźensa do rozsudneho wothłosowanja wo komisiji w Europskim parlamenće. Ursula von der Leyen zasadźa so za to, rólu Europy w swěće sylnić. Dyrbjał-li parlament w běhu dnja komisiju wuzwolić, móhła von der Leyen ze 26 komisarami 1. decembra dźěło zahajić.

Trump na słyšenje přeprošeny

Washington (dpa/SN). Justicny wuběrk Domu reprezentantow USA je prezidenta Donalda Trumpa w zwisku z přepytowanjemi k jeho wotsadźenju na słyšenje přeprosył. Předsyda wuběrka Jerry Nadler bě so jeho pisomnje prašał, hač no­chcył so ze swojimi prawiznikami přichodny tydźeń srjedu na posedźenju wobdźělić, zo móhł so sam swědkow prašeć. Wšitcy wšak z tym liča, zo njebudźe Trump, kiž mjenuje přepytowanja „honjeńcu“, přeprošenje sćěhować.

46 přežiwjenych wuchowali

Z knježerstwom wotličili

srjeda, 27. nowembera 2019 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). W zwjazkowym sejmje je dźensa kaž wočakowane k zasadnej diskusiji wo dźěle zwjazkoweho knježerstwa dóšło. Tradicionalna přičina je debata wo hospodarskim planje kanclerskeho zarjada we wobłuku wuradźo­wanjow wo klětušim etaće Zwjazka. Kanclerka Angela Merkel (CDU) bě dźěło wulkeje koalicije CDU/CSU a SPD w pozitiwnych barbach rysowała. Rěčnicy opozicije dźěło knježerstwa porno tomu raznje šwikachu. Frakciski šef Zelenych Anton­ Hofreiter mjenowaše planowane naprawy knježerstwa za škit klimy „jebanstwo“, dokelž běchu pozdatne wudawki za škit klimy dawno planowane a maja nětko jenož nowy etiket.

Bamž pjenježny skandal přiznał

srjeda, 27. nowembera 2019 spisane wot:
Tokio/Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je pjenježny skandal we Vatikanje při­znał. „Woni su wěcy činili, kotrež njezdawaja so čiste być“, rjekny bamž žurnalistam na wróćolěće z Japanskeje do Roma nastupajo přepytowanja statneho sekretariata a financneho dohlada Vatikana. „Mamy pady korupcije.“ Nutřkovatikanske institucije běchu skandal wotkryli. Při tym dźe mjez druhim wo tak mjenowany Pětrowy pjenježk, kolektu, kotruž kóžde lěto w cyrkwjach po wšěm swěće na dobro bamža zběraja. Pjenjezy běchu mjez druhim do luksusowych imobilijow w Londonje inwestowali. Přećiwo pjeć sobudźěłaćerjam,­ kotrychž su mjeztym ze słužby wuwjazali, nětko přepytuja.

Braniborska jenož w srjedźnym polu

srjeda, 27. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin/Podstupim (dpa/SN). Nastupajo wutwar wobnowjomnych energijow dóstawa Braniborska w cyłoněmskim přirunanju jeno spokojace znamki. Po tym zo bě sej kraj w prěnim přirunowanju krajow lěta 2008 hišće prěnje městno wudobył a to po tym dwójce wobkrućił, je so nětko na šeste městno w srjedźnym polu wotsunył. To wuchadźa z dźensa předpołoženeje přirunanskeje studije zwjazkowych krajow 2019.

Braniborska bě sej minjene lěta při wutwarje wobnowjomnych energijow wulke zasłužby zdobyła, kaž w rozprawje rěka. Napinanja na tym polu pak su widźomnje popušćili. Přichodnje dyrbjał so kraj zaso bóle za to zasadźeć. W koaliciskim zrěčenju noweho braniborskeho knježerstwa je wutwar wobnowjomnych energijow zakótwjeny. Tak chcedźa wjace solarnych připrawow twarić a akceptancu wětrnikow mjez ludźimi polěpšić.

To a tamne (27.11.19)

srjeda, 27. nowembera 2019 spisane wot:

Z awtom hač ke kasy: W Awstriskej je 42lětna ze swojim awtom do předawarnje meblow zrazyła. Wóz jědźeše wjacore metry po wobchodźe a wosta hakle před kasu stejo. Sobudźěłaćerce wobchoda w zwjazkowym kraju Delnja Awstriska so zesuwanych meblow dla zraništej. Šoferka chcyše swoje awto poprawom na parkowanišću před wobchodom wot­stajić. Čehodla je přez wukładne wokno do wobchoda jěła, dotal jasne njeje. Alkoholowy test bě negatiwny.

Rěznikej ćeknyła je kruwa w mecklenburgsko-předpomorskim Vipperowje nad jězorom Müritz. Jako chcyše ju ratar na připowěšak ćěrić, wona twochny a ćekny k jězorej. Něšto pozdźišo ju pěšcy wuhladachu: Kruwa tčeše hač k šiji w błóće. Wohnjowi wobornicy ju z powjazami a traktorom wućahnychu. K rězu pak najprjedy raz njetrjebaše.

W Albanskej zemja ržała

wutora, 26. nowembera 2019 spisane wot:

Tirana (dpa/SN). Najćeše zemjerženje minjenych lětdźesatkow je dźensa rano zapadne kónčiny Albanskeje střasło. Po informacijach geologow měješe wone sylnosć 6,4. Epicentrum ležeše něhdźe 30 kilometrow zapadnje stolicy Tirany. Po dotalnych informacijach je znajmjeńša šěsć ludźi žiwjenje přisadźiło. Wideja pokazuja sypnjene twarjenja, kotrež su ludźo panisce wopušćili. Při něšto słabšim zemjerženju w septembru bě so wjace hač sto ludźi zraniło.

Prawa dźěći zakótwić

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa justicna ministerka Christine Lambrecht (SPD) předpołoži dźensa w Berlinje dołho wočakowany naćisk zakonja, z kotrymž maja so prawa dźěći we wustawje zakótwić. Unija a SPD běštej so w koaliciskim zrěčenju na to dojednałoj. Dźěłowa skupina Zwjazka a krajow bě přez měsacy wo naćisku wuradźowała. Wšako žada sej změna wustawy wjetšinu dweju třećinow zwjazkoweho sejma a Zwjazkoweje rady.

Třinaće wojakow zemrěło

Rozměr škody w muzejudale njejasny

wutora, 26. nowembera 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Policija pyta dale za skućićelemi, kotřiž su wčera rano zahe na dosć chrobłe wašnje z historiskeho Zeleneho wjelba w Drježdźanach drohotne debjenki pokradnyli. Znaty njeje přeco hišće rozměr straty, z kotrejž je sławna barokna zběrka drohoćinkow mjezynarodnu kedźbnosć zbudźiła. Ani direktor muzeja Dirk Syndram njemóže wobjim škody dotal jasnje pomjenować. Nastatu škodu wobšěrnje bilancować je hakle móžno, hdyž je přepytowanje wšitkich slědow wotzamknjene. „Ručež su fachowcy hotowi, móžemy zwěsćić, što we witrinje pobrachuje“, praji direktor Syndram. Njeskutk sam mjenuje wón „super-Gau“.

Specialisća kriminalneje policije su dźensa rano ze swojim dźěłom pokročowali. Za genetiskimi slědami skućićelow pytać njeje jednore, wšako je w Zelenym wjelbje stajnje wjele wopytowarjow.

Wuradźuja wo klětušim etaće

wutora, 26. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němski zwjazkowy sejm započa dźensa wo zwjazkowym etaće 2020 wuradźować. Hač do pjatka maja zapósłancy rozsudźić, kak srědki 362 miliardow eurow rozdźělić, štož je 5,6 miliardow wjace hač lětsa. Nowe kredity nochcedźa žane brać.

Financny minister Olaf Scholz (SPD) je naćisk etata knježerstwa přećiwo kritice z rjadow opozicije nastupajo inwesticije do přichoda zakitował. Po jeho słowach je etat solidny, „ale tež jara ekspansiwny“ z rekordnymi inwesticijemi.

Etatowy politikar FDP Otto Fricke naćisk porno tomu kritizuje: „Naš kraj njemóže sej tele knježerstwo dalšej dwě lěće dowolić. Zašłosć stej unija a SPD zapłaćiłoj, přitomnosć je zarjadniska, a přichod scyła rjadowany njeje.“ Etatowy politikar Zelenych Sven-Christian Kindler rjekny powěsćerni dpa: „Koaliciji pobrachuje wola jednać. Klimowa kriza, snadne inwesticije, słaba konjunktura – na wužadanja přichodneho časa nima etat koalicije žane wotmołwy. Lěwica kritizuje, zo knježerstwo njeinwestuje, ale radšo lutuje.

Dalši zrudźacy kapitl

wutora, 26. nowembera 2019 spisane wot:
Snano je samo lěpje, zo je planowana Narodna kubłanska rada zwrěšćiła, prjedy hač je scyła nastała. Zo je runje Bayerska připowědźiła, zo nochce so na njej wobdźělić, mje wosebje zadźiwa. Wšako běchu wutworjenje tajkeje kubłanskeje rady na wurazne žadanje Bayerskeje do zrěčenja wulkeje koalicije zapisali. Njech je, kaž je! Dožiwjamy dalši kapitl zrudźaceho dźiwadła, kotryž mjenuje so „němski kubłanski federalizm“. 16 zwjazkowych krajow – to rěka 16 wšelakich wučbnych planow a 16 kultusowych ministerstwow z retomasom přistajenych. To je tak, jako by kóždy zwjazkowy kraj hinaše pjenjezy měł. Zo knježa na tym polu srjedźowěkowske małostatarstwo, egoizm a njepopřatosć, runje zaso widźimy. Kóždy čini, štož chce. Mi je stajnje na bluwanje, hdyž słyšu politikarjow, kotřiž tutón kubłanski system hišće zakituja. Žel je mi jeno swojich wnučkow, kotřiž dyrbja jón znjesć, hač chcedźa abo nic. Marko Wjeńka

Serbska debata

nowostki LND