Waršawa (JBR/SN). W južnopólskim wojewódstwje Podkarpackie wisaja na fasadach pjeć šulow gmejny Tuszów Narodowy marmorowe tafle z dźesać Božimi kaznjemi. W swojej formje dopominaja wone na bibliske Mójzesowe tafle.
Lokalny politikar narodnokonserwatiwneje strony PiS a zdobom wjesnjanosta gmejny Andrzej Głas twjerdźi, zo su tafle jako reakciju na „diskriminaciju katolikow“ w zapadnej Europje připrawili. Woni njemóža swoju wěru dosć wuznawać, w Šwedskej na přikład njesmědźa zwony zwonić. Porno tomu smědźa so tam muslimojo na puću modlić, homoseksualnosć a ličba wotehnaćow přiběratej. „Dyrbimy swoju domiznu wot zapadneho zła wuswobodźić“, podpěruje Głasa tež direktorka jedneje z mjenowanych šulow Małgorzata Wieczerzak. „Šule dyrbja kubłać, a to z podpěru z cyrkwju.“ Wučba započina a kónči so z modlitwu. Wšitke dźěći su katolske a staršej matej hladajo na nabožinu jedne měnjenje.
Nětko čakaja šule na to, zo cyrkej Mójzesowe tafle poswjeći. Za 1. julij je so tež prezident Andrzej Duda na wopyt přizjewił, kiž swoju wěru zjawnje wuznawa.
Praha (dpa/SN). W čěskej stolicy dopominaja z nowymi wopomnjenskimi taflemi na čěskosłowakskich wojowarjow, kotřiž běchu 1942 na atentaće na wysokorjadneho zastupnika SS a nacistiskeho funkcionara Reinharda Heydricha wobdźěleni. Do chódnika napřećo cyrkwi Cyrila a Metoda pušćene mosazowe platy su wčera w přitomnosći mnohich wodźacych politikarjow wotkryli. „Tući ludźo su za našu swobodu swoje žiwjenje woprowali, rjekny předsyda čěskeje socialdemokratiskeje strony ČSSD a wiceprezident parlamenta Jan Hamáček po informacijach powěsćernje ČTK.
Słowak Jozef Gabčík a Čech Jan Kubiš běštaj 27. meje 1942 w Praze z ručnej granatu atentat na Heydricha skućiłoj, po tym zo bě mašinska třělba zaprajiła. Nacionalsocialistiski funkcionar dny po tym na sćěhi zranjenjow zemrě. Gabčík a Kubiš so zhromadnje ze swojimi sobuwojowarjemi w prawosławnej cyrkwi Cyrila a Metoda chowaštaj. Buchu pak přeradźeni a padnychu 18. junija 1942 po wjace hodźiny trajacej třěleńcy z SSowcami. Němcy so za atentat wjećachu a zničichu mjez druhim wjes Lidice.
Praha (ČŽ/K). Nowe čěske mjeńšinowe knježerstwo móhło nětko nastać. Wjetšina čłonow socialdemokratiskeje ČSSD je w nutřkostronskim referendumje namjetej předsydstwa přihłosowała, přichodnje z ANO hromadźe knježić. 59 procentow hłosowaše z haj, 41 procentow z ně. Wobdźělenje na wotumje wučinješe 65 procentow. Premier w demisiji a předsyda Aliancy njespokojnych wobydlerjow Andrej Babiš pozitiwny rozsud socialdemokratow wita. Kabinet z ministrow ANO a ČSSD ma skerje wuhlady dóstać dowěru sejma, jeli KSČM jón toleruje. To komunisća přilubjeja, přiwozmje-li knježerstwo sydom jich žadanjow do swojeho programa.
Waršawa. Pólski prezident Andrzej Duda chcył Zakładny zakoń kraja aktualizować a nowym poměram přiměrić. Zwoprawdźić chce swój zaměr z ludowym wothłosowanjom, při kotrymž wobydlerjo wo změnach rozsudźa. Projekt to, kotryž bě Duda minjene lěta stajnje zaso připowědźił. Tola samo w swójskich rjadach so přiběrajcy kritika jewi.
Prezident Duda je cyłkownje 15 prašenjow zestajał, na kotrež měli ludźo we wólbnej kabinje z haj abo ně wotmołwić. Tak dyrbja mjez druhim rozsudźić, hač měła Pólska w Europskej uniji wostać, hač měło pólske narodne prawo nad europskim prawom stać abo hač njedyrbjeli so kompetency prezidenta rozšěrić. Haj samo prašenje, hač dyrbjał kraj potrěbne swójby abo tajke z wjele dźěćimi pjenježnje dale podpěrać, měło so po woli prezidenta we wustawje zakótwić.
Praha (dpa/SN). Čěska policija je zhromadnje z kolegami po USA a Awstralskej mjezynarodnu drogowu cwólbu rozbiła, kotraž měješe samo swójski pućowanski běrow. 60 pozdatnych pašowarjow kokaina a heroina su zajeli, mjez nimi tež šefa cwólby. Jeli podhladnych zasudźa, hrozy jim hač do 18 lět jastwa.
Přepytowarjo móžachu rafinowany system wotkryć: Cwólba bě pućowanski běrow załožiła, kotryž za kurěrow indiwidualne jězby z Prahi do Awstralskeje planowaše. Při mjezypřizemjenju w USA abo Thailandskej wačoki kurěrow wuměnichu a přepodachu jim z heroinom abo kokainom pjelnjene kófry. Na znajmjeńša 38 jězbach su po tym puću něhdźe 780 kilogramow strašneho wopojneho jěda na pjaty kontinent dowjezli. Kurěrow zdobywachu sej mjez mało zasłužacymi worštami. Mužojo dóstachu něhdźe 3 000 eurow, štož njewotpowěduje riziku, kotrež na so bjerjechu. Čěscy policisća běchu wusko ze zarjadami USA a z awstralskej zwjazkowej policiju hromadźe dźěłali, kaž powěsćernja ČTK zdźěla.
PŘIČINY WOBCHADNYCH NJEZBOŽOW, na kotrychž su Škodowki wobdźělene, přepytuje sekcija ‚wobchadna wěstota‘ Mladoboleslavskeje awtotwornje Škoda. W dźesach lětach wobstaća su jeje fachowcy 1 048 wobchadnych njezbožow přepytowali a zwěsćili, zo je 90 procentow z nich „faktor čłowjek“ zawinił. Wo wšitkich padach wjedźe předewzaće dokładnu statistiku. Z njeje wuchadźa, zo bywa najčasćiši zjaw njezbožow zražka z druhim wozydłom, štož je so 380 razow stało. Druhi najčasćiši zjaw z 278 padami je koliděrowanje z wosobami. Sćěhuje prasnjenje awta do murje, štoma abo něčeho druheho twjerdeho. Najrědše z runje dźewjeć padami su njezboža z kolesowarjemi. 747 razow dóńdźe k frontalnym zražkam.
Najčasćišo je k njezbožam dochadźało přewulkeje spěšnosće abo njewobkedźbowanja předjězby dla. Pjatk je „najstrašniši“ dźeń tydźenja – loni bě so z cyłkownje 17 453 wobchadnych njezbožow wjetši dźěl stał pjatk. Tón dźeń nawróćeja so mnozy mužojo z městow, w kotrychž wob tydźeń dźěłaja, k swojim swójbam, abo podawaja so swójby z městow na kónctydźenski přebytk w dači.
Waršawa. W Pólskej je nowa debata wo antisemitizmje w towaršnosći a wosebje w cyrkwi wudyriła. Diskusiju nastorčił bě chcyjo nochcyjo bamž Franciskus. Wón bě 21. meje dekret wo „rjekowskich skutkach“ kardinala Augusta Hlonda (1881–1948) wozjewił a zahaji tak proces zbóžnoprajenja duchowneho, kiž bě wěsty čas samo nawoda pólskich biskopow. Pólska biskopska konferenca bě wo zbóžnoprajenje kardinala prosyła a dokumenty wo njesebičnym skutkowanju Hlonda na dobro kraja zapodała.
Jenož dwaj dnjej po wozjewjenju bamžowskeho dekreta je Ameriski židowski kongres z rabbijom Davidom Rosenom na čole oficialny protestny list we Vatikanje zapodał. W dokumenće židowski kongres na to skedźbnja, zo bě August Hlond swój čas wuznawacy antisemit. Tak bě pólski kardinal wěriwych 1936 w pastyrskim lisće namołwjał, židowske wobchody bojkotować. Nimo toho wón twjerdźeše, zo Židźa pornografiju rozšěrjeja a špatny wliw na pólsku młodźinu wukonjeja. List běchu tehdy we wšitkich wosadach wozjewili.