Prezident Zemanjasnje na čole

srjeda, 03. januara 2018 spisane wot:

Praha (ČŽ/K/SN). Po Nowym lěće zwostawa jenož hišće dobry tydźeń hač do wólbow noweho prezidenta Čěskeje republiki. Ćim zajimawše su tuž poslednje informacije wo wuhladach wonych dohromady dźewjeć kandidatow, prócowacych so wo to, přichodnje zastawać najwyše statne zastojnstwo. Najnowše zwěsćowanje agentury CVVM wupokazuje, zo ma dotalny prezident Miloš Zeman najlěpše šansy, přetož steji z 32 procentami suwerenje na čole. Na druhim městnje sćěhuje z nahladnym wotstawkom něhdyši předsyda Čěskeje akademije wědomosćow Jiří Drahoš, kiž ma přichilnosć 21,5 procentow wolerjow. Drahoš ma zaso chětro wulki předskok před třećim, předewzaćelom Michalom Horáčekom, za kotrehož by so 10,5 procentow wuprajiło. Tamni šesćo kandidaća– Marek Hilšer, Pavel Fischer,­ Mirek Topolánek, Vratislav Kulhánek, Petr Hannig a Jiří Hynek – hibaja so nastupajo akceptancu bjezwuhladnje mjez štyrjomi a jednym procentom.

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Někotre dny do hód běchu w Bratislavskej awtotworni Volkswagen zjawnosći předstajili najnowši wudźěłk – superluksusowe awto Porsche Cayenne. Produkcija tohole přewšo wosobneho wozydła bě wšak so hižo w septembru započała. Za jeho zhotowjenje bě koncern VW ekstra nowu karosownju kaž tež montažnu halu natwarić dał, wobě cyłkownje 90 000 kwadratnych metrow wulkej. Přibližnje 600 ludźi a na wšěch 700 roboterow w nimaj dźěła. Robotery jednotliwe dźěle karoserije při temperaturje 500 stopnjow celsija hromadźe skowuja. Za wuhotowanje twornje z najmodernišej techniku je předewzaće wjace hač 800 milionow eurow nałožiło. Za to nasta blisko twornje testowanski wokruh, na kotrymž dyrbi kóžde nowe awto najprjedy jězbnu probu wobstać, prjedy hač ze zawoda na předań dźe. Ekstrawagantny Cayenne je najdróše awto marki Made in Slovakia. Płaći dobrych 140 000 eurow. Wozydło docpěwa maksimalnu spěšnosć 286 kilometrow na hodźinu. 404 kilowatty sylny motor pohonja Cayenne za 3,9 sekundow z nul na 100 km/h.

Nowe lěto prěni jubilej w Čěskej

pjatk, 29. decembera 2017 spisane wot:

Hdyž miliony Srjedźoeuropjanow silwester zdypkom wo połnocy z raketami, rozbuchakami, praskotakami a dalšimi harowakami nowe lěto 2018 witaja, započnje so za čěskich ludźi prěni z dwanaće cyle wosebitych měsacow. Nastupuje dźě lěto z hnydom štyrjomi přewšo wu-znamnymi róčnicami. Tak je tomu 100 lět, zo bu Čěskosłowakska załožena, 70 lět je po tak mjenowanych „februarskich podawkach, z kotrymiž bě so komunistiska strona stata zmocowała, 50 lět je so minyło wot poraženja Praskeho nalěća a 25 lět wot wu­tworjenja samostatneje Čěskeje republiki z rozdźělenjom Čěskosłowakskeje.

Rasizma dla zasudźeny

srjeda, 27. decembera 2017 spisane wot:

Bratislava (dpa/SN). Słowakske sudnistwo je prawicarskoekstremneho zapósłanca parlamenta Milana Mazureka rasistiskeje šćuwańcy přećiwo přisłušnikam mjeńšiny Romow dla zasudźiło. Kaž powěsćowy sćelak TA3 tele dny rozprawješe, bě Mazurek w rozhłosowym wusyłanju Romow pawšalnje „parazitow“ a „asocialnych“ mjenował a jim wumjetował, zo słowakski socialny system „znjewužiwaja“.

Wusud njeje hišće prawokmany, dokelž staj so Mazurek kaž tež statne rěčnistwo přećiwo njemu powołałoj.

Zapósłanc Milan Mazurek, kiž syda wot lěta 2016 za ludowu stronu Naša Słowakska w Bratislavskim parlemenće, kritizowaše wusud po informacijach powěsćernje TASR jako „absurdny“. Wón twjerdźi: „Cyłe chłostanske jednanje je politisce motiwowane a ma za jenički zaměr, nas wot swojeho boja za prawa přistojnych wotwjesć.“ Statne rěčnistwo porno tomu so rozhorja, zo je sudnistwo za­pósłanca jenož k pokuće 5 000 eurow zasudźiło.­ Wobskóržba bě sej za Mazu­reka jastwo hač do šěsć lět a runočasne sća­zanje mandata jako zapósłanc žadała.

Hrěšne ćěło měšnika

pjatk, 22. decembera 2017 spisane wot:

Reakcije na wuspěch fararja-bodybuildera wěriwych Polakow pača

Bolesławiec. Katolski farar Artur Kaproń w pólskej wsy Osiecznica pola Bolesławieca dyrbi so pola wěriwych swojeje wosady swjateho Maximiliana Marije Kolby za „wulki“ njepočink zamołwić. Što pak je zworał?

42lětny bě so wobdźělił na pólskich mišterstwach bodybuilderow, hdźež wobsadźi štwórte městno. Pokazował bě tam swoju trenowanu muskulaturu – a činješe to jeničce we wuskim slipje. Erotisce pohibowaše so po hudźbje a swójskej choreografiji. Fota wo tym je na swojej Facebookowej stronje rozšěrił, na kotrejž podawa zajimcam tež indiwidualne treningowe plany. „To njeje kult ćěła. Ně, to je trening na česć Boha Knjeza“, wón tam pisa. Sportowske ćěło fararja móžeše cyła Pólska widźeć w telewiziji TVN, kotraž je jeho njetypiski hobby bliže předstajiła. Prěni raz w fitnesowym studiju přebywał bě Kaproń jako gymnaziast ze swojim kuzenkom. Prawidłownje trenuje swoju fitnes wot 16. žiwjenskeho lěta, a to w Bolesławiecskim sportowym klubje „Cezar“. Někotre razy wob tydźeń tam sportuje.

Brüssel (dpa/SN). Komisija Europskeje unije chce sankcijow přećiwo Pólskej dla jednać. Wumjetuja krajej, zo zakładne hódnoty zhromadźenstwa wohroža, kaž Brüsselski zarjad wčera zdźěli. Prěni raz w swojich stawiznach EU tajke jednanje zahaja. Přičina su reformy ­justicy na­rodnokonserwatiwneje knježerstwoweje strony PiS, kotrež z wida komisije prawostatnosć a dźělenje mocy po­drywaja. Po słowach wiceprezidenta komisije EU Fransa Timmermansa je gremij k dialogej zwólniwy. Ma samo namjet, kak móhła sej Pólska z konflikta wulězć. Prezident komisije Jean-Claude Juncker je pólskeho knježerstwoweho šefa Mateusza Morawieckeho na rozmołwu přeprosył.

Wulke fotana šibjeńcach

štwórtk, 21. decembera 2017 spisane wot:

Katowice (JBR/SN). Město Katowice bě 25. nowembra pře wšu měru zmotane. Na tamnišim Naměsće šleskeho sejma wisachu na drjewjanych šibjeńcach fotoportrety pólskich zapósłancow, kotřiž běchu tydźeń do toho w Strasbourgskim parlamenće Europskeje unije za sankcije přećiwo swojemu krajej hłosowali. Zastupjerjo prawicarskich zeskupjenjow, kotřiž šibjeńcy na naměsće připrawichu, su zdobom wótře wołali: „Přeradnicy!“

Wulke fota na šibjeńcach pokazowachu mjezwoča šěsć zapósłancow, kotřiž běchu w Strasbourgu rezoluciji parlamenta EU přihłosowali. Wšitcy šesćo su čłonojo Wobydlerskeje platformy, pólskeje opo­ziciskeje strony.

Prawicarjo poćahowachu so ze swojej akciju na srjedźowěkowski nałožk eksekucije a pójšachu wobrazy skućićelow na šibjeńcy. Po słowach tak mjenowanych narodowcow bě podpěra sankcijow přećiwo Pólskej přerada, a přeradnicy zasłužeja sej smjerć – najprjedy raz symbolisce.

Zapósłanc pólskeho sejma z Woby­dlerskeje platformy Grzegorz Furno wšak so w internetnym portalu praša: „Dźensa wěšeja fota a jutře ...???“

Bohaty je rady bohaty*

srjeda, 20. decembera 2017 spisane wot:

BOHATY za Čechow něchtó je, kiž měsačnje znajmjeńša 50 000 krónow zasłuža. Samsna suma bě tež hižo lěta 2009 hranica bohatosće była, byrnjež mzdy mjeztym wo 20 do 25 procentow stupałe. Tule wobstejnosć zwěsći towaršnosć SAZKA: Žony maja nimo pjenjez tež strowotu, lubosć­ a swójbu za bohatstwo. Za muži su swoboda rozsudźowanja, začuće mocy a móžnosć njedźěłać často symbole bohatosće, přispomnja rěčnica SAZKI Veronika­ Diamantová.

Wobsydstwo bohateho čłowjeka dyrbjało znajmjeńša hódnotu dźesać milionow krónow měć. Do wobsydstwa liča Češa nimo hromady pjenjez za „pěstowanje konikow“ a za jězby tež chěžu ze swimingpoolom, awto, drohoćinki atd. K tomu sej mysla, zo kiwaja bohačkam skerje přiležnosće k dalšemu zbohatnjenju, zo maja wjace zabawy a swobody.

Sydom z dźesać Čechow chcyło bohatych być. Muži wabi to bóle hač žony. Najradšo zbohatnyć chcedźa ludźo do 30 lět we wjetšich městach. Połojca wo­prašanych widźi móžnosć zbohatnjenja w njesprawnosći, padustwje a korupciji.

Migraciji so raznje spjećuja

wutora, 19. decembera 2017 spisane wot:

Praha (ČŽ/K/SN). W čěskej stolicy wotmě so minjeny kónc tydźenja konferenca europskich mocow, wustupowacych přećiwo migraciji cuzych. Wuwołani jich nawodni zastupnicy, kaž předsyda nižozemskeje ultraprawicarskeje Strony za swobodu Geert Wilders abo šefina ekstremisti­- skeje francoskeje Narodneje fronty Marine Le Pen a dalši tohole razu, zhromadźichu so w Praze na přeprošenje čěskeho „reprezentanta“ Tomija Okamury. Jeho nowa strona Svoboda a přímá demokracie (SPD) bě jako wotpowědnik tajkeje zmyslenosće při parlamentnych wólbach wjace hač dźesać procentow hłosow dóstała.

Tenor na zarjadowanju bě wotpoka­zanje Europskeje unije w nětčišej formje a wuzběhowanje narodnych swojoraznosćow kaž tež razne spjećowanje přećiwo migraciji. Wilders so nadźija, zo Čěska masowu migraciju dale wotpokaza. Čecham wón wuswědči, zo su rjekowski narod. Za namołwu, na kóždy pad wobchować narodnu suwerenitu, žněješe wón hrimo­tace owacije, rozprawja powěsćernja ČTK. Něšto stow ludźi je přećiwo konferency protestowało, tak z plakatami „Hańba“ abo „Přećiwo fašistam“.

Wot bankiera k premierej

pjatk, 15. decembera 2017 spisane wot:

Změna na křesle pólskeje ministerskeje prezidentki njewočakowana

Waršawa. Ministerska prezidentka Pólskeje Beata Szydło je 7. decembra swoje zastojnstwo złožiła. Hižo dźeń pozdźišo prezident Andrzej Duda wotstup premierki přiwza a powoła ministra za financy, hospodarstwo a wuwiće Mateu­sza Morawieckeho, bywšeho bankiera, na jeje městno. Změna premiera hižo po połojcy knježerstwoweje doby je Polakow překwapiła. Nichtó njewěri, zo je Beata Szydło sama tak rozsudźiła, wšako bě mjez mnohimi wobydlerjemi kraja připóznata. Medije su sej wěste, zo bě to rozsud předsydy strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosława Kaczyńskeho. Wón je premierku takle rozžohnował: „Mamy knjeni Szydło po rukomaj a nohomaj košić jako dźak za jeje wuběrne dźěło.“

Ludźo pak njemóža sej předstajić, zo su tele słowa sprawnje měnjene. „Skřiwdźili su našu Beatku“, su wobydlerjo jeje ródneje wsy nade wšo zrudźeni. „Wona bě wulkotna premierka. Nic za bohatych, ale za jednorych ludźi – tajkich kaž my.“

Serbska debata

nowostki LND