Praha (ČŽ/K/SN). 30 lět je tomu, zo bě so awtotwornja Škoda Auto Mladá Boleslav pod třěchu němskeho koncerna Volkswagen podała. A tale kročel, přećiwo wjele wobmyslenjam a wulkim zadźěwkam přez tehdyšeho ministerskeho prezidenta Vacláva Klausa zwoprawdźena, je wšak so jako dospołnje prawa a pře wšu měru wuspěšna wopokazała. Tak je produkciska kapacita předewzaća dźensniši dźeń wo šěsć króć wjetša hač lěta 1990. Hdyž bě tehdy wob lěto něhdźe 177 000 nowych wosobowych wozydłow twornju wopušćiło, nadźěła Auto Škoda wot lěta 2014 prawidłownje dobry milion jězdźidłow najwšelakorišeho razu.
Praha/Mnichow (dpa/SN). W pomjeznych kónčinach knježi wolóženje. Koronakrizy dla zarjadowane stacionarne kontrole na mjezy k Čěskej su nimo. Naprawy su wčera wuběželi a njebudu hižo podlěšene, rěčnik zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa w Berlinje zdźěli. K wopodstatnjenju rěkaše, zo su ličby infekcijow w Čěskej minjeny čas widźomnje woteběrali. Zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) bě wospjet rjekł, zo ma namjezne kontrole wosrjedź Europy jeno za posledni srědk w boju přećiwo pandemiji.
Čěski wulkopósłanc w Němskej Tomáš Kafka kónc stacionarnych namjeznych kontrolow wuraznje wita. Jemu je to wažna kročel po puću k dołho wočakowanemu nawrótej k normaliće w čěsko-němskich poćahach, kaž Kafka powěsćerni ČTK w Praze rjekny.
Praha. W nalětniku minjeneho lěta, na spočatku cyłoswětoweje koronapandemije, wukaza čěske knježerstwo praktisce přez nóc za wšitkich wobydlerjow kraja winowatosć, w zjawnosći nahubniki wužiwać. Bjezposrědnje po wozjewjenju tajkeho dotal njepředstajomneho postajenja njebě mnohim Čecham scyła móžno, wobstarać sej předpisany srědk w lěkarnjach abo dalšich předawanišćach strowotniskich tworow. Ludźo dyrbjachu tuž sami aktiwni być a sej swójski škit za hubu a nós zhotowić. Tak sta so šijawa z najdrohotnišim domjacnostnym nastrojom, bydlenja přeměnichu so na twornje nahubnikow. Garderobjerki w zawrjenych dźiwadłach a kinach, nadobo bjezdźěłni wuměłcy, rjadniske sotry, samo bywša prěnja dama Čěskeje republiki Dagmar Havlová, wšitcy šijachu za sebje a swojich sobučłowjekow tónle nětko za kóždeho wšědny kruch drasty.
Praha (dpa/SN). Čěski wonkowny minister Tomáš Petříček je ze zastojnstwa pušćeny, kaž rěčnik prezidenta Miloša Zemana w Praze zdźěli. Hač k powołanju naslědnika ma socialdemokratiski kolega Petříčeka, nutřkowny minister Jan Hamáček, ministerstwo nawjedować. „Wopušću zastojnstwo z čistym swědomjom. Sym so stajnje za proeuropske a prozapadne wusměrjenje Čěskeje republiki zasadźał“, rjekny 39lětny Petříček.
Poł lěta do wólbow parlamenta w Čěskej so tak zwada w nawodnistwje strony socialdemokratow (ČSSD) přiwótřa, kotřiž su dźěl mjeńšinoweho knježerstwa. Petříček bě so wospjet kritisce nastupajo wobdźělenje na knježerstwje populista Andreja Babiša wuprajił. Při wólbach noweho předsydy ČSSD minjeny kónc tydźenja njemóžeše so wón ze swojim kursom jako přećiwny kandidat přećiwo Hamáčekej přesadźić.
K wjelelětnym kritikarjam Petříčeka słušeše tež prezident Miloš Zeman. 76lětny bě so hinak hač Petříček za to wuprajił, zasadźić ruske šćěpiwo Sputnik V a wobdźělić ruske firmy na twarje jadroweje milinarnje Dukovany.
Budapest/Waršawa. W madźarskej stolicy Budapesće je so štwórtk tydźenja, 1. apryla, zetkanje wotměło, kotrež móhło za přichod Europskeje unije hišće razne sćěhi měć. Madźarski ministerski prezident Viktor Orbán, pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki a bywši nutřkowny minister Italskeje Matteo Salvini su připowědźili, zo chcedźa swoje zhromadne dźěło wutwarić. Třo prawicarsko-nacionalnje wusměrjeni politikarjo po zetkanju na nowinarskej konferency připowědźichu, zo chcedźa so zhromadnje za „europske wozrodźenje“ zasadźić. „Miliony europskich wobydlerjow nječuja so politisce wotpowědnje a skutkownje zastupjeni“, Orbán rjekny.
K tomu chcedźa tele tři prawicarsko-nacionalne strony – madźarska Fidesz, pólska strona Prawo a sprawnosć (PiS) a italska Lega – zhromadne programy zdźěłać. Jim dźe předewšěm wo hódnoty kaž swójba, čłowjeska dostojnosć a křesćanstwo, rjekny Morawiecki.
Praha. Škitne naprawy a nuzowy staw charakterizowachu tež lětuše jutry w Čěskej. Wobydlerjam susodneho kraja bě mjenujcy tež za čas swjatych dnjow zakazane, swój domjacy wobwod wopušćić a swójbnych w druhich kónčinach kraja wopytać. Woblubowaneho koledowanja – zběranja jutrownych chłóšćenkow w kruhu přećelstwa abo pola susodow, kaž tež šwikanja žonow a holcow ze samoplećenymi jutrownymi witkami – dyrbjachu so kaž hižo loni wzdać. Tak wěnowaše so wjetšina Čechow sportej a ćělnemu derjeměću. Słódkosće, jutrowne jejka, mazanec – pječwo, kotrež je němskemu wosuškej podobne – a nádivka, nakid z kurjeneho mjasa, jejow a młodych kopřiwow, mějachu jutry pola wjetšiny Čechow jako tradicionalne swjedźenske speciality sydać. Tuž walachu so ludźo lětsa hakle jutrownu sobotu po cyłym kraju do nakupowanišćow, zo bychu so tam ze wšěm trěbnym zastarali. Knježerstwo bě mjenujcy spočatk minjeneho tydźenja rozsudźiło, zo wostanu wobchody ze žiwidłami wulki pjatk zawrjene.
Waršawa. Vatikan je dweju pólskeju biskopow chłostał, dokelž staj pady splažneho znjewužiwanja dźěći a młodostnych přez duchownych w swojimaj diecezomaj zatajiłoj. To je diplomatiske zastupnistwo Vatikana we Waršawje zdźěliło. Emeritowany arcybiskop Sławoj Leszek Głódź (76) z diecezy Gdańsk a bywši biskop diecezy Kielce Edward Janiak (68) njesmětaj hižo dlěje w swojim biskopstwje bydlić. Nimo toho staj ze wšitkich zjawnych nabožnych swjatočnosćow a swětnych zetkanjow wuzamknjenaj. Nic naposledk mataj „přiměrjenu sumu pjenjez“ załožbje swj. Józefa přewostajić, kotraž pomha woporam seksualneho znjewužiwanja. Woběmaj wumjetuja, zo njejstaj pady znjewužiwanja wotkryłoj, byrnjež nadawk k tomu měłoj.