Juhopólscy předewzaćeljo spjećuja so podlěšenju naprawow korony dla

Waršawa. Skandal wokoło zdźěla prominentnych wosobow, kotrež běchu so njewoprawnjene pře koronawirus šćěpić dali, so w Pólskej dale rozšěrja. Po Nowym lěće su skandal w medicinskej fakulće Waršawskeje uniwersity wotkryli. Studenća běchu wobkedźbowali, zo so někotři na kruće wukazany šćěpjenski porjad njedźerža a rynk čakacych prosće wobeńdu. Na to bě minister za strowotnistwo Adam Niedzielski komisiju do uniwersity pósłał, kotraž měješe pad přepytować. Čłonojo komisije zwěsćichu, zo njebě so jenož 20 ludźi při šćěpjenju „doprědka tłóčiło“, ale na wšě 200.

Adam Niedzielski reagowaše zludany a hněwny. Wón připowědźi, zo nochce ze swojim ministerstwom dale z profesorami uniwersity dźěłać, dokelž nima hižo žaneje dowěry k nim. Wot rektora kubłanišća prof. Zbigniewa Gacionga je sej wón žadał, zo ma wotstupić. Tón pak scyła na to njemysli a ministrej wumjetuje, zo njewotwisnosć kubłanišća rani.

Wotbytk nowych awtow spadnył

pjatk, 15. januara 2021 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). W susodnej Čěskej bu loni 18,8 procentow mjenje nowych wosobowych awtow předatych hač lěto do toho. 202 971 jězdźidłow su překupcy wotbyli, přibližnje 47 000 eksemplarow mjenje hač lěta 2018. Hłowna přičina nišeho wotbytka wosobowych awtow su razne naprawy přećiwo koronawirusowej pandemiji, předewšěm dlěšodobne za­wrjenje tež awtopředawarnjow. Najbóle prašane běchu přiwšěm Škodowki wšěch typow, kotrychž su 74 786 štuk předali (porno 2019 minus 13 proc.). Na druhim městnje slěduje Volkswagen ze 16 767 ­kupjenymi awtami (minus 19 procentow), a na třećim Huyndai ze 16 030 kupcami (minus 17 proc.). Cyłych 74 procentow wotbytych wosobowych jězdźidłow su firmy kupili. Mjenje zajima je hłownje wo z bencinom a naftu ćěrjene wozydła było. Pola elektromobilow nasta porno tomu hotowy rozkćěw – z předanju 3 267 e-awtow přiby wotbytk wo rekordnych 331 procentow. Hybridnje ćěrjene awta mějachu 1 979 kupcow a z tym plus wo 318 procentow. Motorskich dźěše 21 518 mašinow z wobchodow a z tym 16 procentow wjace hač lěto do toho.

Hoberski nawal na horiny

srjeda, 13. januara 2021 spisane wot:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Najrjeńše zymske wjedro a čerstwy sněh wabještej minjeny kónc tydźenja tójšto ludźi do přirody. Hačrunjež su zymske sportowe srjedźišća koronapandemije dla tuchwilu zawrjene, nochcychu so něko­tři zymscy sportowcy dožiwjenja w sněze na čerstwym powětře wzdać. Tak dožiwi juhočěska Šumawa sobotu a njedźelu hoberski nawal zahorjenych sněhakowarjow. Tež do centruma zymskeho sporta Bedřichov w Jizerskich horinach bě sej telko přiwisnikow běłeje pychi dojěło, zo dóńdźe tam njedźelu hižo­ rano krótko do wosmich k wobchadnemu chaosej. Policija dyrbješe dróhu do wsy samo zašlahać.

Mzdy zwyšene

wutora, 12. januara 2021 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Wot spočatka noweho lěta je so w Čěskej po zakonju minimalna mzda wo 600 krónow na 15 200 krónow (něhdźe 575 eurow) pozběhnjena. Runočasnje zwyšichu tež zaručenu mzdu, kotruž dóstawaja dźěławi we wosom stopnjach wotpowědnje fachowosći, zamołwitosći a dźiwajo na komplikowanosć dźěła. Přijimar minimalneje mzdy zasłuža při normalnym tydźenskim dźěłowym času na hodźinu 90,50 krónow (3,45 €), dóstawar zaručeneje mzdy wotnjese sej za hodźinu znajmjeńša 181 krónow (6,90 €). Byrnjež lětuši přibytk minimalneje mzdy we wysokosći 600 krónow (ca. 23 €) wo wjele niši był hač lońši – tehdy bě 1 250 krónow (ca. 50 €) wučinjał – su předewzaćeljo přećiwo naprawje wustupowali. Předewzaćelske zwjazki na to pokazuja, zo móže za čas ­koronawirusoweje krizy tež najmjeńše powyšenje mzdow małe a srjedźne firmy w eksistency chutnje wohrozyć. Dźěłarnistwa běchu sej zwyšenje minimalneje mzdy wo 1 400 krónow (ca. 54 €) žadali, z argumentom, zo nje­měli w Čěskej ludźo z najnišej zasłužbu mjenje zasłužić hač w Pólskej abo Słowakskej. Po přiměrjenju tarifow zwyša wot 1.

Pjenjezy z wyšin a z ćišćaka

póndźela, 11. januara 2021 spisane wot:

POSLEŠĆO wutřasć a je čerstwje přewětrić słuša samozrozumliwje k prawi­dłownym wobstaranjam při rjedźenju spanskeje stwy. W morawskej Ostravje je tak tež rentnarka činiła, bydlaca z mandźelskim w 9. poschodźe platoweho wysokodoma. Tola hinak hač pola bajkoweje knjeni Holdy (Holle) njejsu při tym sněhowe mjetele na zemju padali, ale z balkona krónowe bankowki wšěch móžnych hódnotow přisamom so sypali. Wboha seniorka je tak njezbožownje cyłe swójbne, za čas žiwjenja nalutowane zamóženje we wysokosći 170 000 krónow do powětra wuklepała. Poprawom běchu myslene za stare dny a za dźěći.

Rynk čakacych wobešli

pjatk, 08. januara 2021 spisane wot:

Skandal při prěnim šćěpjenju přećiwo koronawirusej w Pólskej

Waršawa. W Pólskej su njedźelu, 27. decembra, započeli wobydlerjow přećiwo koronawirusej šćěpić. Zakład toho je wot knježerstwa zestajeny „narodny šćěpjenski program“. W nim je nadrobnje zakótwjene, w kotrym rjedźe chcedźa ludźi ze serumom před wirusom škitać. Jako prěnich su medicinski personal šćěpili. Přichodni budu wobydlerjo starownjow a hladarnjow kaž tež wučerjo, kotrychž wot 25. januara šćěpja. Do teje skupiny słušeja na přikład policisća, wojacy, powołanscy wohnjowi wobornicy a železnicarjo. Woni su wosebje wohroženi, dokelž maja kontakt z ludźimi. Dotal su po informacijach medijow 153 000 ludźi přećiwo wirusej šćěpili.

Krematorije wućežene

štwórtk, 07. januara 2021 spisane wot:

Praha (dpa/SN). W Čěskej republice chcedźa wućeženje swojich krematorijow po cyłym kraju koordinować. To je nutřkowny minister Jan Hamáček wčera po posedźenju centralneho krizoweho staba připowědźił. Wulkeje ličby na koronawirus zemrětych dla su institucije w nimale wšitkich regionach wućežene.

Najhórše je połoženje w morawsko-šleskim zarjadniskim regionje, hdźež su hranicu poćežowanja hižo překročili. Z tamnišeho industrijneho města Ostrava chcedźa nětko połsta ćěłow za spopjelenje do 150 kilometrow zdalenych Hustopeč dowjezć. „Tak chcemy tež w druhich padach postupować“, socialdemokrat připowědźi. Najwjetše swobodne kapacity maja hišće w stolicy Praze.

Tuchwilu maja w susodnym kraju ­nowy rekordny staw koronainfekcijow. Wčera běchu zamołwići 17 278 padow w běhu 24 hodźin zličili, telko kaž hišće nihdy wob dźeń. Po nowym šćěpjenskim planje knježerstwa ministerskeho prezidenta Andreja Babiša chcedźa najprjedy raz ludźi, staršich hač 80 lět, a strowotniski personal šćěpić, hakle po lěću tamnych wobydlerjow.

Viktorie – dobre předznamjo

srjeda, 06. januara 2021 spisane wot:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Viktorie – dobyćerka – je mjeno prěnjeho dźěsća, kotrež je w nowolětnej nocy w Plzeňskej chorowni na swět přišło. Snano budźe nam mjeno holčki předznamjo za lěto 2021.

Mnozy Češa su nowe lěto měrliwje witali. Někotři wobydlerjo drje protesto­wachu posledni wječor stareho lěta na Praskim Wjacławskim naměsće hišće raz přećiwo naprawam knježerstwa. Tež w dalšich městach přewjedźechu mjeńše protestne akcije přećiwo tuchwilnym postajenjam a statnej karantenje. Hewak pak wostachu ludźo doma a swjećachu ze swójbnymi. Poslednju nóc lěta 2020 płaćeše mjenujcy po cyłym kraju wot 21 hodź. kruty zakaz přebywanja zwonka bydlenja. Na mnohich městnach Čěskeje njesmědźachu přiwisnicy silwesterskeho hołka a tołka ani rakety a praskotaki wotpalić. Jednoho zrudoba je tamnemu wjeselo – wohnjowi wobornicy a policija su tónraz skerje „přijomnu“ nóc dožiwili. Wobornicy dyrbjachu w stolicy dohromady „jeno“ 17 wohenjow zhašeć.

Ludźi znowa wjac

póndźela, 04. januara 2021 spisane wot:

Praha (ČŽ/K/SN). Njedźiwajcy njeparujomnych naprawow k wobmjezowanju koronapandemije je Čěska republika w prěnich dźewjeć měsacach lěta 2020 dale rostła. Přibywši w tym času 13 900 dušow ma wona nětko prěni króć 10,7 milionow wobydlerjow. To wuchadźa z wotpowědnych datow čěskeho statistiskeho zarjada, kotrež medije kraja publikuja. Kedźbyhódne bywa při tym žórło přirosta: dokelž je wjace ludźi zemrěło hač so dźěći narodźiło, su jenož migranća pozitiwny zjaw wuskutkować móhli. Mortwych bě něhdźe 85 000, štož je přibližnje tysac wjac hač w samsnym času lěta do toho. Ličba nowonarodźenych je porno tomu wo 2 600 na 83 300 spadnyła. Nahladnje mjenje bě tež kwasow – wot januara do oktobra zwjazachu stawnistwa 38 100 mandźelstwow, štož je porno 2019 minus wo 1 000.

Wo přirost wobydlerstwa z pomocu wukrajnych migrantow su so w prěnim rjedźe Ukrainjenjo postarali, a wotpowěduja Słowakow a Rusow. Mjenje je Polakow, Britow a Němcow do Čech wabiło. Hladajo na to, zo bě republika lěta 2001 „jeno“ 10,225 milionow wobydlerjow měła, smě so za to měć, zo wona prjedy abo pozdźišo ličbu 11 milionow docpěje.

Čěska před wužadanjom

srjeda, 30. decembera 2020 spisane wot:

Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny

Praha. Runje tak kaž w druhich krajach Europskeje unije zahajichu njedźelu, 27. hodownika, w Čěskej republice cyłostatne šćěpjenje wobydlerstwa přećiwo koronawirusej. Prěnich 9 750 šćěpjenskich dozow wot předewzaćow BioNTech a Pfizer běchu zamołwići hižo sobotu pod krutymi wěstotnymi naprawami do Prahi a Brna dowjezli. Tak móžachu lě­karjo w Centralnej wojerskej chorowni w Praze prěnjemu „woporej“ Andrejej Babišej – čěskemu ministerskemu prezidentej – horco požadanu injekciju dać. „Tute lěto bě najhórše lěto w modernych stawiznach Čěskeje republiki. Tójšto našich wobydlerjow je kowida-19 dla ze­mrěło. Šćěpiwo je nam wulka nadźija, zo so bórze nawróćimy k normaliće“, wu­zběhny Babiš. To je tež nuznje trjeba, wot njedźele płaći w susodnym kraju zaso kruta statna karantena ze zawrjenymi wobchodami a hosćencami kaž tež ze zakazom, mjez 21 a 5 hodźin rano zwonka swojeho bydlenja přebywać. Po injekciji dósta ministerski prezident swój šćěpjenski wupokaz, w kotrymž ma zapi­sany termin za druhe šćěpjenje 21 dnjow pozdźišo.

nowostki LND