Ministrojo na coronu testowani

srjeda, 18. měrca 2020 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). W Pólskej su wšitkich ministrow, kotřiž běchu na minjenym posedźenju kabineta přitomni, na coronawirus přepruwowali, po tym zo běchu pola wobswětoweho ministra Michała Wośa coronawirus zwěsćili. Wuslědki přepytowanja dotal hišće njepředleža, zdźěli rěčnik knježerstwa powěsćerni PAP. Dotal dźěłaja wšitcy ministrojo w karantenje. Natyknjenemu ministrej so po informacijach rěčnika derje dźe. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki njebě runja dalšim wosom ministram na posedźenju kabineta pódla.

Statny prezident Andrzej Duda je wčera planowane zhromadne wuradźowanje z kabinetom na njewěsty čas přestorčił. Wón chcył najprjedy wuslědk testa wočaknyć, kaž da zdźělić. Wobswětowy minister Michał Woś bě so na coronawirus testować dał, po tym zo bě k sobudźěłaćerjej lěsniskeho zarjada kontakt měł. Pola toho běchu infekciju zwěsćili.

W Pólskej je so dotal wjace hač 200 ludźi z coronawirusom natyknyło, pjeć wosobow je zemrěło. Wirusa dla je kraj razne naprawy wukazał a swoju mjezu tež k Němskej zawrěł.

Pjeć kontinentow přepućować

srjeda, 18. měrca 2020 spisane wot:

ROZŽOHNUJO SO ze zajimcami a pod­pěraćelemi w Praze, Brnje a naposledk w słowakskej stolicy Bratislavje je so pod hesłom „Z Tatru wokoło swěta 2“ wuprawa horliwcow na wurjadnu jězbu podała. Jeje wobdźělnicy wotmysla w běhu třoch lět wopytać 69 krajow na pjeć kontinentach a tak něhdźe 270 000 kilometrow wotjěć. Ekspedicija nawjazuje na wuprawu „Z Tatru wokoło swěta“ kónc 80tych lět, a jedyn z jeje hłownych zaměrow je samsny: po cyłym swěće dobre mjeno Čěskeje kaž tež wudźěłkow jeje přemysła šěrić.

Wozydło, specialna Tatra T 815 4x4, ma aluminijowy natwar a waži tak jenož 1 380 kilogramow. „W nim su tři boilery, štyri wokruhi tepjenja, klimatizacija, akumulatory a dwaj nuznikaj. A mamy dušu nutřka a wonka“, wopisuje Marek Havlíček wuhotowanje Tatry. Po jeho słowach je w njej 14 sydłow a 20 spanskich městnow. Ekspediciju chcedźa w třoch etapach zwoprawdźić. Prěnja, 70 000 km dołha a po 22 krajach, wjedźe přede­wšěm po Europje; druha z 120 000 km a po 18 krajach budźe w Južnej a Sewjernej Americe kaž tež w Kanadźe. Třeća z 80 000 km po 22 statach powjedźe po aziskim a afriskim kontinenće.

Cyła Čěska pod karantenu

wutora, 17. měrca 2020 spisane wot:

Razne naprawy knježerstwa přećiwo coronawirusej

Praha (MaKr/SN). Hačrunjež je ličba z coronawirusom natyknjenych wobydlerjow Čěskeje z 344 padami hišće poměrnje přehladna a smjertne pady dotal žane znate njejsu, chce knježerstwo kóždežkuli riziko wuzamknyć. Hižo dźens tydźenja je wone kubłanske zarjadnišća po cyłym kraju zawrěć dało a wukaza wšěm šulerjam a studentam „wirowe prózdniny“, zo by rozpřestrěću chorosće zadźěwało. Staršim bě wukaz wulki problem, dyrbjachu dźě so woni takrjec přez nóc na nowu situaciju nastajić. Wučba běži na zbožo dale přez internet, a samo čěska telewizija wusyła wšědnje specialny wuwučowanski program.

Dalša a razniša kročel slědowaše minjeny štwórtk z wukazanjom nuzoweho stawa. To rěkaše za Čechow sylniše wobmjezowanje wšědneho žiwjenja. Tak njeběchu kulturne a sportowe zarjadnišća kaž muzeje, dźiwadła, kina a fitnesowe studija zjawnosći wjace přistupne, koncerty wotprajene. Hosćency a bary smědźachu swojich hosći jenož hišće hač do wječora we wosmich posłužować.

Češa namołwjeni doma wostać

póndźela, 16. měrca 2020 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Čěske knježerstwo swobodu pohibowanja ludźi w boju přećiwo coronawirusej drastisce wobmjezuje. To je ministerski prezident Andrej Babiš wot populistiskeje strony ANO wčera wječor připowědźił. Ludźo su namołwjeni doma wostać a so mjezyčłowjeskich stykow wzdać. Wuwzaća płaća jeničce za puć na dźěłowe městno, za nuznje trěbne wobstaranja kaž za nakup žiwi­dłow abo za lěkarske terminy. „Stejimy w boju z wirusom“, rjekny Babiš.

Wot minjeneho štwórtka płaći w Čěskej 30dnjowski narodny nuzowy staw, z kotrymž móže stat zakładne prawa wobydlerjow wobmjezować. Wukrajnicy njesmědźa hižo do kraja přijěć, nawopak njesmědźa tež Češa kraj hižo wopušćić. Wuwzaća płaća mjez druhim za powołanskich dojězdźowarjow. Wjace hač 2 000 wojakow dodźerženje wukaza kontroluje. Šule, hosćency, korčmy a wobchody, nimo žiwidłowych, su zawrjene. Kónc tydźenja su ludźo nahrabnje nakupowali.

W Čěskej su dotal 253 infekcijow registrowali. Smjertne pady njejsu žane znate.

Razne naprawy přećiwo nowej chorosći płucow w susodnym kraju

Waršawa. Z chětro raznymi naprawami reaguje Pólska na nowy coronawirus. Zo by­chu dalšemu rozpřestrěću chorosće zadźěwali, su wot wčerawšeho wšitke pěstowarnje, šule a uniwersity po cyłym kraju na dwaj tydźenjej zawrjene. Tež muzeje, kina a dźiwadła njejsu zjawnosći hižo přistupne. To je ministerski prezi­dent Mateusz ­Morawiecki srjedu wu­kazał. Zakładne šule a pěstowarnje wostachu po potrjebje hač do dźensni­šeho wotewrjene, zo móhli so starši na nowe połoženje nastajić. „Coronawirus lemi Pólsku“, piše Gazeta Wyborcza.

Mzdy přiběrali

štwórtk, 12. měrca 2020 spisane wot:

Praha (ČŽ/K/SN). Na 36 144 krónow je hač do kónca lěta 2019 w Čěskej přerězna mzda rozrostła, z čimž přiby wona cyłkownje wo 6,7 procentow. To wozjewi ­Čěski statistiski zarjad tele dny.

Najwjace zasłuželi su sobudźěłaćerjo bankow a zawěsćernjow, mjenujcy přerěznje 59 296 krónow.

Na polu informacije a komunikacije skutkowacy dóstawachu měsačnje 500 krónow mjenje.

Najšćedriwišo bě so w ludowym kubłanju dźěłacym přidało – w běhu lěta nic mjenje hač 12,5 procentow. A tak je jich měsačna zasłužba na něhdźe 35 323 krónow přiběrała. W předźěłacym přemysle płaćachu dźěławym wob měsac přerěznje 33 561 krónow.

Najnišu mzdu přijimowaše dale hotelowy, gastronomiski, posłužbowy a zastaranski personal, a to něhdźe 19 990 krónow. Přistajeni w administraciji a pomocnej słužbje zasłužachu 22 481 krónow.

Přerězna mzda bě w Čěskej wot lěta 2014 njepřestajnje přiběrała. Dobre wuwiće hospodarstwa wuskutkowa njedostatk dźěłowych mocow a tak ćišć na mzdy. Tón wšak nětko popušća, dokelž hospodarstwo pomałšo rosće.

Sylny wothłós na wólbny wuslědk

srjeda, 11. měrca 2020 spisane wot:

Bratislava (SŽ/K/SN). Wulce překwapjacy wuslědk wólbow parlamenta w Słowakskej zbudźa z jasnym dobyćom strony OL’aNO na jednej a z čućiwymi stratami dotal knježacych stron na tamnej stronje bjez dźiwa přiměrjeny wothłós w medijach kraja kaž tež zwonka njeho.

Strach ludźi dźeń a wjetši

wutora, 10. měrca 2020 spisane wot:

Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z Prahi

Tež w Čěskej stej corona-wirus a z nim zwisowace nowe schorjenje płucow covid-19 tele dny najwažniša tema w medijach a towaršnosći.

Tak su hač do wčerawšeho 800 ludźi testowali, 769 pruwowanjow měješe negatiwny wuslědk, informuje ministerstwo strowotnistwa wo aktualnej situaciji hladajo na wupřestrěće noweho wirusa. Mjez 31 dopokazanymi schorjenjemi je 29 ludźi, kotřiž přebywachu do toho w Italskej. Jedna pacientka bě so minjeny tydźeń na konferency w ameriskim Bostonje wobdźěliła. Tež ameriska turistka, wona studuje w italskim Mailandźe, je mjez pacientami. Hromadźe ze swojej přećelku z Ekuadora bě na wopyće w Brnje, hdyž zwěsći na gripu podobne symptomy. W tamnišej chorowni chcyše so testować dać, słužbu wukonjaca lěkarka pak ju wotpokaza. Pokročowaše tuž w swojim programje a jědźeše dale do Prahi, hdźež infekciju skónčnje zwěsćichu.

Loni mjenje mjedu žnjeli

štwórtk, 05. měrca 2020 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Pčołki su čěskim pčołarjam minjene lěto wšo hromadźe 8 260 tonow mjedu nanosyli. Porno lětu 2018 wšak bě to cyłych wosom procentow mjenje a zdobom­ najmjenje w zašłych pjeć lětach, kaž Čěski statistiski zarjad wozjewi. Po hódnoćenju předsydki Zwjazka čěskich pčołarjow Jarmile Machoveje stej předewšěm lońše mokre nalěćo kaž tohorunja suchota w lěću mjeńši wunošk tejele „słódkeje dobroty“ zawiniłoj. Přiwšěm njeje so po jeje zwěsćenjach płaćizna mjedu we wikowanišćach a wobchodach zwyšiła a wučinješe přerěznje 205 krónow na kilogram. Machová pak ma za to, zo je hódnota mjedu w Čěskej porno tamnym krajam Europskeje unije pod hódnotu. Loni je kóždy čěski wobydler přerěznje 0,9 kilogramow mjedu spožiwał, lěto do toho cyły kilogram. Wobchody najwšelakorišeho razu poskićeja samozrozumliwje tež měd wukrajneje produkcije. Najwjace importow pochadźa z Němskeje. „Po słodźe je měd ze Španiskeje, Bołharskeje a Chile wulce zajimawy, praji Milan Špaček, jednaćel towaršnosće Medokomerc. Čěska sama měd tež wuwožuje – najwjac do susodneje Słowakskeje.

„Wostańće radšo doma!“

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:

Pólska hotuje so na nowy wirus, byrnjež dotal žadyn pad njezwěsćili

Waršawa. Turisća, kotřiž so wot spočatka tydźenja ze zymskeho dowola z Italskeje do Pólskeje wróća, dožiwjeja na lětanišćach kraja witanje cyle wosebiteho razu: Sobudźěłaćerjo strowotniskeho zarjada w škitnych woblekach jich w dołhich rynkach izoluja. Ludźo smědźa lětanišćo hakle wopušćić, hdyž su prěni test na zwyšenu temperaturu wobstali a swoje wosobinske kontaktne daty zawostajili.

W Europje rozšěrjacy so nowy corona-wirus, zawinowacy schorjenje płucow, je tele dny wusahowaca tema w medijach kraja. Gazeta Wyborcza je problematice minjenu wutoru samo cyłu titulnu stronu wěnowała. „Corona-wirus bliski“, rěkaše hłowne nadpismo. „Liča z wirusom“, pisaše samsna nowina nazajtra. Přichodne dny chcedźa samo w parlamenće wuradźować, kak móhli Pólsku před móžnej epidemiju škitać. Při tym njeje so wirus w Pólskej hišće jewił. Po informacijach strowotniskeho ministerstwa je mjeztym něhdźe połsta wosobow w chorownjach, dokelž maja „wěste symptomy“. Dopokazana wšak strašna infekcija dotal njeje.

nowostki LND