MONARCHIJU njejsu w Čěskej hižo někotre generacije dožiwili. Njedźiwajcy toho „monarchistiski duch“ w susodnym kraju donětka njeje zašoł. A zastupnicy monarchistiskeje zmyslenosće so ani njechowaja – cyle nawopak, woni zjawnje wustupuja. W stolicy Praze bě so wóndano dobrych sto ludźi zhromadźiło za zaměrom, žadać sej znowazawjedźenje kralowstwa, štož je po jich přeswědčenju najlěpša ze wšěch móžnych statnych formow. Z Wjacławskeho naměsta ćehnjechu woni z dujerskej hudźbu a ludowe spěwy zanošujo na Hradčany. Sobu njesli su transparenty z monarchiju chwalacymi hesłami az podobiznu kejžora Franca Józefa I. Pokazowachu chorhoj awstriskeho kejžorstwa kaž tež chorhoje krajow króny. Ducy na hród hdys a hdys pozastachu, zo bychu z přewodom dwaceći hudźbnikow sylneho dujerskeho orchestra awstrisku kejžorsku hymnu spěwali. Spodźiwnemu pochodej su mnozy turisća ze zajimom přihladowali, a tón a tamny z nich sej monarchistiske počinanje ze smartfonom jako dopomnjenku z fotom zapopadny.
Waršawa. Pólska knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) ma přiběracy problem ze swojej wodźacej zastupjerku. Něhdyša ministerska prezidentka a dźensniša zapósłanča PiS w Europskim parlamenće Beata Szydło steji we wizěrje medijow, štož je jej a knježacej stronje jara njepřijomne.
Praha (ČŽ/K/SN). Ministerscy prezidenća krajow Visegrádskeje štyrki (V4) wotměchu wčera w Praze wjeršk. Andrej Babiš (Čěska), Mateusz Morawiecki (Pólska), Peter Pelegrini (Słowakska) a Viktor Orbán (Madźarska) wuradźowachu w Narodnym muzeju wo zhromadnym dźěle we wikowanju, wo přichodźe Europskeje unije, wo jeje rozšěrjenju a wo migraciji. Čěski premier Babiš na nowinarskej konferency rjekny, wšitke wobdźělene kraje měnja, zo so prašenja migracije njehodźa z kwotami rozrisać. Reforma migraciskeho systema dyrbi być wuslědk prócowanja wšěch statow zhromadźenstwa.
Po tym zo bě so kruhej premierow V4 awstriski zwjazkowy kancler Sebastian Kurz přidružił, su prašenja energetiki hłowny předmjet jednanjow byli. W tym nastupanju mjez krajemi V4 a Awstriskej njeje konsensa. Čěska, Słowakska a Madźarska spěchuja jadrowu energiju, Awstriska sadźa porno tomu na přirodne a wobnowjomne žórła. Kurz na nowinarskej konferency praji: „Awstriskej je wažne pjenjezy z europskich fondsow njewužiwać za jadrowu energiju, ale za wobnowjomne žórła.“
Praha (dpa/SN). Wyši měšćanosta Prahi a čłon strony Piratow Zdeněk Hřib přiwobroća so Taiwanej. Metropola nad Wołtawu je po wupowědźenju měšćanskeho partnerstwa mjez Pekingom a Prahu nowe partnerske zrěčenje z taiwanskej stolicu Taipeh nastorčiła. „Rozsud mjez tym, štož je prawe, a tym, štož je jednore, je w prěnim rjedźe moraliski rozsud“, rjekny 38lětny Hřib nowinarjam.
Wobě stolicy, Taipeh a Praha, chcetej nětko we wobłukach kultury, kubłanja a turizma kaž tež na polu digitalnych projektow k wuwiću městow wušo hromadźe dźěłać. Peking bě partnerske zrěčenje z čěskej stolicu z lěta 2016 loni w oktobru wupowědźił. Pozadk běchu žadanja na nowe nawodnistwo Prahi, wotrězk partnerskeho zrěčenja nastupajo jednotu Chiny šmórnyć. China wobhladuje Taiwan jako wotpadnjenu prowincu a dale jako dźěl Chiny.
Waršawa (PŽ/K/SN). Pólska stolica je sobotu „ćichi pochod tysacow talarow“ dožiwiła, přewjedźeny wot sudnikow kraja za njewotwisnosć justicy před wobmjezowacymi ju naprawami knježerstwa strony Prawo a sprawnosć. Na prěnim tajkim zarjadowanju wobdźěli so wjace hač tysac sudnikow kaž tež prawiznikow a k tomu tójšto solidarnych sudnikow z europskich statow. Wot Najwyšeho sudnistwa ćehnjechu woni k sejmej z chorhojemi Pólskeje a EU. Na transparentach zwuraznjachu hesła „Prawo na njewotwisnosć“ a „Prawo na Europu“.
„Praktisce su tu zastupnicy wšěch sudnistwow z předsydku Najwyšeho sudnistwa Małgorzatu Gersdorf na čole“, cituje Gazeta Wyborcza protestowacych witaceho zarjadowarja. „Sym w talaru, dokelž njejsym priwatnje přijěł. Sym tu słužbnje z přisahu sudnika, hajić wustawu, prawo a prawa wobydlerjow“, rjekny jedyn z wobdźělnikow nowinarjam. „Před měsacami hišće njeběchmy sej předstajić móhli, zo raz w talaru na dróhu póńdźemy“, wón doda.
Waršawa (RD/SN). Wot spočatka noweho lěta Pólska njedźelne předawanje dale a bóle wobmjezuje. Tutón měsac smědźa wobchody jeničce 26. januara wotewrjene měć, po tym hakle zaso njedźelu do jutrow. Cyłkownje smědźa wone lětsa jenož hišće sydom razow njedźelu wočinjene być, podobnje kaž w Němskej. Tole postaja zakoń, kotryž hižo wot lońšeho we wjacorych krokach płaći. Pólska bě dotal z wida kupcow paradiz, w kotrymž su tež njedźelu hač do 20 hodź. nakupować móhli. To wšak je so mjeztym změniło.