Třěcha cyrkwje so paliła
Gdańsk (dpa/SN). Woheń je njedźelu w historiskej farskej cyrkwi swjateju Pětra a Pawoła w pólskim Gdańsku wulke škody zawostajił. Třěcha nad sakristiju je po płoninje něhdźe 200 kwadratnych metrow zničena, rozprawja powěsćernja PAP. Přičina wohenja njebě hač do wčerawšeho hišće znata. Nimale sto zasadźenych wohnjowych wobornikow chcyše tomu zadźěwać, zo so płomjenja z nabóčneho dźěla na hłowne twarjenje rozpřestrěja. Po dwěmaj hodźinomaj bě woheń podušeny. Drohotne wuměłske twórby a hłowny wołtar wosrjedź cyrkwje njejsu wobškodźene, kaž rěčnik zdźěli. Medije tukaja na njedostatki při elektriskej instalaciji.
Gdańšćanski arcybiskop Sławoj Leszek Głódź dźakowaše so „chrobłym a zmužitym wohnjowym wobornikam“. Boži dom w starym předměsće Gdańska je jedne z najwjetšich gotiskich twarjenjow hansoweho města. Wón bu w Druhej swětowej wójnje přez bomby sylnje wobškodźeny a w 1970tych lětach znowa natwarjeny. Stawizny z třoch łódźow wobstejaceje haloweje cyrkwje sahaja hač do 15. lětstotka.
Za Liberecsku „Nóc cyrkwjow“ wulki zajim był
Liberec (MT/SN). Kóždolětnje steji pjatk poslednjeho mejskeho kónca tydźenja w Čěskej pod hesłom „Nóc cyrkwjow“. Po cyłym kraju su Bože domy přistupne, hdźež wotměwaja nimo wodźenjow a stawizniskich přednoškow wosebite koncerty a wustajeńcy. Lětsa wopřiješe zarjadowanje něhdźe 8 000 programow w dohromady 1 640 cyrkwjach.
Zažny kónc za wubranku
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Wólby Europskeho parlamenta su Słowakojo móhłrjec bjezdźaknje přewjedli. Wólbne wobdźělenje wučinješe chuduškich 23 procentow, z kotrymiž Słowakska kónc wopuše wobdźělenych statow EU „pyši“. W kraju pod Tatrami samym je koalicija Progresivne Slovensko/strona Spolu z dobyćom štyrjoch mandatow (z cyłkownje 14) najwuspěšniša była, porazywši zdobom knježerstwowu stronu Smer-Socialna demokratie. Hibanju Progresivne Slovensko bě hač do swojeho wuzwolenja na hłowu stata tež Zuzana Čaputová přisłušała. Srjedź junija zaćehnje wona do prezidentskeho palasta.
Euro nochcyty
Praha (ČŽ/K/SN). Hinak hač rjad politikarjow a zastupnikow hospodarstwa je wjetšina čěskeje ludnosće přećiwo zawjedźenju eura. 75 procentow ludźi euro jako měnu kraja nochce, jeničce 20 procentow je za njón. To wuchadźa z aprylskeho naprašowanja agentury za zwěsćowanje zjawneho měnjenja (CVVM). Nastajenje Čechow k euru njeje so tuž w minjenych lětach wulce změniło, wuskutk to zawěsće nahladneho hospodarskeho postupa kraja a stajneho polěpšowanja žiwjenskeje kwality za mnohich. Po CVVM přewahuje negatiwne měnjenje k euru wot lěta 2010 sem. Do toho bě dobra wjetšina wobydlerjow susodneho kraja za zhromadnu měnu Europskeje unije była.
Pjenježne dary so wudanili
Pólska narodnokonserwatiwna strona europske wólby před opoziciju dobyła
Waršawa. Wólby Europskeho parlamenta su lětsa telko Polakow do wólbnych lokalow wabili kaž hišće nihdy. Na wšě 45,68 procentow wólbokmanych je so minjenu njedźelu na wothłosowanju wo mandatach za europske ludowe zastupnistwo wobdźěliło. Lěta 2014 bě jich runje 23,8 procentow było.
Přećiwo Babišej na dróhu šli
Praha (dpa/SN). W Čěskej su znowa tysacy ludźi přećiwo knježerstwu ministerskeho prezidenta Andreja Babiša na dróhu šli. W Brnje, druhim najwjetšim měsće kraja, zhromadźi so wčera wječor po trochowanju policije něhdźe 2 500 ludźi. Na taflach žadachu sej „Babiš do jastwa“ abo „Wotstup“, kaž powěsćernja ČTK rozprawja. Tež w Plzenje, Ostravje a Liberecu su ludźo po stach demonstrowali.
Zarjadowanja, kotrež syć „Milion wokomikow za demokratiju“ organizuje, wotměwaja so mjeztym pjaty tydźeń. Multimiliardarej Andrejej Babišej wumjetuja, zo je subwencije Europskeje unije za swójske předewzaće znjewužiwał. Statne rěčnistwo pruwuje, hač Babiša tohodla wobskorži, kiž wšak bě jemu přichilenu Marie Benešovu za justicnu ministerku powołał.
„Njepłaćimy ani krošika!“
W Pólskej tuchwilu wo wróćenju židowskeho wobsydstwa horco diskutuja
Waršawa. Pólska zjawnosć diskutuje tele dny chětro emocionalnje wo dosć łoskoćiwej naležnosći: wo žadanju židowskich organizacijow nastupajo wróćenje wobsydstwa woporow holocausta. To wšak wobstejace napjatosće mjez Pólskej a Israelom hišće dale přiwótřa. Konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy w tym zwisku samo wo „wójnje“ rěči. Wuchadźišćo zwady je dekret prezidenta USA Donalda Trumpa z meje 2018. Z wukazom „447“ bě wón kongresej USA přikazał, so z naležnosću zaběrać. A kóždy kraj – tak tež Pólska – ma kóžde lěto wo tym rozprawjeć, kak je žadanja zwoprawdźił.
Dokumentacija kraj šokuje
Pólska debatuje znowa wo pedofilnych duchownych a jich njeskutkach
Waršawa. Hoberski wothłós zbudźiła je najnowša dokumentacija pólskeho režisera Tomasza Sekielskeho, kotraž bě minjenu sobotu prěni króć na internetnej platformje Youtube widźeć. W njej wěnuje so bywši telewizijny žurnalist pedofilnym njeskutkam w pólskej cyrkwi. Sekielski bě někotre wopory splažneho znjewužiwanja, muske kaž tež žónske, přeswědčić móhł zetkać so z tymi duchownymi, kotřiž běchu je jako dźěći a młodostnych znjewužiwali. Sekielski sam, wudawacy so jako mandźelski a přiwuzny, je bywše wopory přewodźał a zetkanja ze schowanej kameru nahrawał. Tak nasta dwuhodźinski šokowacy a přewšo jimacy pask „Božedla to nikomu njepowědaj“, wo kotrymž nětko w nowinach, rozhłosu, telewiziji a interneće debatuja. Film je sej mjeztym wjace hač 18 milionow Polakow wobhladało.
Nabožne začuća ranjene?
Plakatna akcija pólskeje aktiwistki swětonahladnu debatu zbudźiła
Waršawa. Wša Pólska debatuje tele dny wo podawku w měsće Płocku a wo jeho sćěhach. Mjeztym je z toho samo swětonahladna debata nastała.
Znata aktiwistka za prawa homoseksualnych, 51lětna Elżbieta Podleśna, bě tam před tydźenjomaj plakaty wupowěsnyła. Na nich bě ikona maćerje Božeje Częstochowskeje zwobraznjena. Podleśna pak bě jeje hłowu z barbami tučele, symbolom homoseksualnych, podkładła a tak faktisce swjatoćinu swjateje Marije narunała. Z akciju chcyše nastajenje cyrkwje napřećo homoseksualnym kritizować, kotraž ma jenakosplažnosć oficialnje přeco hišće za hrěch.
Wučerjo chcedźa dale wojować
Stawk pólskich pedagogow matury dla nachwilnje přetorhnjeny
Waršawa. Cyłokrajny stawk pólskich wučerjow je najprjedy raz skónčeny. Zwjazk pedagogow je wobzamknył, stawk po 18 dnjach přetorhnyć. Přiwšěm chcedźa dale wojować a swoje žadanja njespušća. Hłowna přičina su tuchwilne maturitne pruwowanja, hdźež wučerjow nuznje trjebaja. Knježerstwo bě ćišć na nich minjeny tydźeń zesylniło a wobzamknyło, zo maturitne pruwowanja najebać stawk přewjedu a zo maja njepedagogojo šulerjow pruwować abo do toho rozsudźić, hač smědźa so abiturienća na zakładźe dotalnych wukonow scyła na pruwowanjach wobdźělić. Widźo, zo je wšo to na škodu šulerjow, su wučerjo rozsudźili stawk přetorhnyć. Runočasnje pak su připowědźili ze stawkom pokročować, ručež je so nowe šulske lěto 2. septembra zahajiło, njedyrbjało-li knježerstwo jich žadanja spjelnić. Wučerjo žadaja sej wyšu mzdu wo znajmjeńša 30 procentow kaž tež lěpše dźěłowe wuměnjenja, štož knježerstwo dotal jako njezwoprawdźomne wotpokazuje.
