Absurdistan Łužica

póndźela, 07. oktobera 2024 spisane wot:
Brunicowe bagry jamy Wochozy II bychu domy 1 700 ludźi spóžěrali – k tomu bohudźak dóšło njeje. Tež dźakowano tym zmužitym, kotřiž su přećiwo dalšemu zničenju serbskich wjeskow a serbskeje hole demonstrowali. Přirunujo z tehdom hrožacym horor-scenarijom (gmejna Slepo by wjac hač 40 procentow teritorija přisadźiła, nimo Miłoraza bychu so mjez druhim Rowno a Mułkecy zhubili) so zda zbytk škodow jamy Wochozy I mały być. Ale w lěće 2024 za wudobywanje najmazanišeho nošerja energije, brunicy, hišće lěsy porubać a wobběh wody podrywać, je prosće absurdne. A tež, zo so jama z haru a prochom na kóncu hač na 150 metrow domam a zahrodkam ludźi bliži. Paralelnje je LEAG „wotškódnjenje“ na kóšty dawkipłaćerjow we wysokosći 1,75 miliardow eurow za dočasne zakónčenje wudobywanja ­brunicy slubjene. Za zahubne ekologiske sćěhi pak maja hišće generacije płaćić. ­Protest w lěsu je kaž napominanska straža w absurdistanje. Marcel Brauman

Na kulinariski pućowanski tydźeń

póndźela, 07. oktobera 2024 spisane wot:
Pod hesłom „Kumpt oack rei!“ (Pójće tola nutř!) zahaji so jutře kulinariski pućowanski tydźeń. Zajimcy móža sej krajinu Hornjeje Łužicy wotkryć a po puću typiske regionalne jědźe woptać. Na dźesać pućowanskich čarach wočakuja mnozy hosćencarjo wopytowarjow z kulinariskimi chłóšćenkami. Zaměrowy wobchadny zwjazk Hornja Łužica–Delnja Šleska (ZVON) podpěruje akciju z wosebitym tiketom. Hornjołužiska hórska šćežka liči k najrjeńšim pućowanskim čaram kónčiny a na něhdźe 128 kilometrach wotměnjawe krajiny, krasne wuhlady a idyliske městna skići. Dalša pućowanska šćežka wjedźe na Butrowu horu pola Biskopic. Nimo rjaneho wuhlada móža sej tam wopytowarjo w hosćencu łužisku rybu lubić dać. Foto: Philipp Herfort

Jězby lětsa derje předawali

póndźela, 07. oktobera 2024 spisane wot:

Hannover (dpa/SN). Lóšt wobydlerjow Němskeje na pućowanje je turistiskemu koncernej TUI njewšědnje dobre lěćo wunjesł. Mjeztym, zo je dotalny konkurent FTI zbankrotował, je TUI na polu pawšalnych jězbow šěsć procentow wjace hosći zličił hač lěto do toho. W Němskej je ličba knihowanych jězbow porno loni samo wo dźesać procentow rozrostła, koncern w Hannoveru zdźěla. Nimo toho su ludźo zwólniwi, wjace za dowolowu jězbu wudać.

TUI je w tutym lěću 14,7 milionow ­dowolowych skazankow registrował, 1,4 miliony wjace hač loni. Předewzaće je 97 procentow swojich poskitkow předał, jedyn procent wjace hač loni. Sezona njeje pak ani hišće zakónčena. Tójšto hotelow je dobreho wjedra dla sezonu hač do ­nazymy podlěšiło. Wosebje Grjekska je mjez turistami dale woblubowana. Jězby do turistiskich centrumow su hač do nowembra móžne. Płaćizny jězbow su wo tři procenty stupali. Tole zarjadowarjam pomha, stupace kóšty wurunać. Tež wjac naprašowanjow za dobrymi hotelemi a dlěšimi jězbami je wyšim wobrotam koncerna polěkowało.

To a tamne (07.10.24)

póndźela, 07. oktobera 2024 spisane wot:

Njewšědneho paducha je sudnistwo w Šotiskej k jastwu 22 měsacow zasudźiło. Muž bě so do dowoloweje chěžki zadobył a tam dlěši čas bydlił, jako by tam doma był. Wón wužiwaše kupjel, bjerješe sej ­žiwidła z chłódźaka a płokaše drasty w płokanskej mašinje. Awtomatiska kamera wobsedźerja domu informowaše. Přichodny syn wopiteho paducha na to namołwješe, chěžu wopušćić. Policija muža zaja. Před sudnistwom paduch na to pokaza, zo bě bjezdomny a we wuskosćach.

Po wšej Němskej jónkrótny muzej pinguinow w Cuxhavenje nad Sewjernym morjom swoju zběrku předawa. Mějićelej Birgit Berends a Stefan Kirchhoff zběrataj 30 lět pinguiny, wot lěta 2009 matej muzej, kiž njese so z darow. Ličba pinguinow je na 26 000 rozrostła. Hišće hač do 9. nowembra maja zajimcy składnosć, sej pinguina we wupředani kupić.

Doba zakónčena

pjatk, 04. oktobera 2024 spisane wot:

Budyšin (SN). Doba za zapodaće projektowych próstwow za lěto 2025 pola Załožby za serbski lud, kotrež pak spěchowansku sumu 10 000 eurow njepřekroča, je so minjenu póndźelu skónčiła. Za projektowe spěchowanje załožby je so cyłkownje 90 próstwow we wobjimje ně­hdźe 2,47 milionow eurow za projekty zapodało, kiž maja so klětu přewjesć. Su to mjez druhim kóždolětne próstwy ­wo spěchowanje wuměłskeho nawody a probowych lěhwow chórow, rejowanskich skupinow, ansamblow a dźiwadłowych skupinow. Ale tež próstwy we wobłuku nowe hudźbne projekty, digitalizacija, wuměłstwo, kultura a rěč ­załožbje předleža.

W zarjedźe nětko próstwy pruwuja, hač spěchowanskej směrnicy załožby wotpowěduja. Po tym sobudźěłaćerjo podłožki kaž tež doporučenja za fachowu přiradu nadźěłaja, kiž wo spěchowanju wothłosuje. Posedźenje fachoweje přirady za projektowe spěchowanje budźe lětsa 12. nowembra.

Wšitcy, kotřiž chcedźa mjeńši projekt hakle w druhim połlěće 2025 zrealizować, maja hišće klětu do kónca měrca móžnosć, załožbje próstwu wo spěchowanje zapodać.

Wójsko je Libanon nadpadnyło

pjatk, 04. oktobera 2024 spisane wot:

Beirut (dpa/SN). Israelske wójsko je po informacijach z Libanona kraj nadpadnyło. Tak su so wojacy blisko hraničneho přechoda do Libanona dóstali. Wěstotne mocy a zastojnicy při mjezy přizjewichu, zo je přechod Masnaa nadpadow dla zawrjeny. Informacije pak njehodźa so tuchwilu njewotwisnje přepruwować. Přechod wužiwachu minjene dny dźesaćitysacy wobydlerjo z Libanona a do Syriskeje ćeknychu. Israelske wójsko twjerdźi, zo Hisbollah přez Syrisku brónje do Libanona dóstanje.

Za wjace diplomatije

Berlin (dpa/SN). Ministerskaj prezidentaj Sakskeje Michael Kretschmer (CDU) a Braniborskeje Dietmar Woidke (SPD) kaž tež durinski šef CDU Mario Voigt su so za sylniši diplomatiski angažement Němskeje w zwisku ze zakónčenjom wójny w Ukrainje wuprajili. „Chcemy, zo Němska aktiwnišu diplomatisku rólu přewza a so ze swojimi europskimi susodami a partnerami wothłosuje“, woni w zhromadnym přinošku nowiny „Frankfurter Allgemeine Zeitung“ (online) zwuraznichu.

Scholz nětko sam rozsudźi

W Berlinje su wčera tysacy ludźi demonstrowali a tak namołwje iniciatiwy„Nihdy zaso wójna“ sćěhowali. Kaž policija zdźěli, je wšitko měrnje wotběžało. Mjenowana iniciatiwa je měrowe hibanje a sej mjez druhim měr w Ukrainje a Gazaskim pasmje žada. Tohorunja maja připowědźene zaměstnjenje raketow z USA w Němskej za fatalne. Foto: pa/Christian Mang

Policija hotuje so na róčnicu

pjatk, 04. oktobera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo policije hladajo na róčnicu nadpada Hamas na Israel 7. oktobra před namócnymi roze­stajenjemi warnuje. Zwjazkowy předsyda Dźěłarnistwa policije (GdP) Jochen Kopelke wuzběhny, zo zastojnicy konsekwentnje přećiwo namocy a krawalam postupuja. Přichodnu póndźelu su wěstotne zarjady po cyłej Němskej přihotowane a maja dosć personala k dispoziciji.

Dynamiske połoženje wočakuja fachowcy předewšěm w Berlinje. Rěčnik dźěłarnistwa GdP w Berlinje Benjamin Jendro zhladuje z wulkej starosću na přichodne dny. „Hižo minjene dny zwěsćichmy, zo je propalestinska scena k namocy zwólniła a antisemitisce wustupuje“, wón podšmórny.

Demokratija na wuchodźe žiwa

pjatk, 04. oktobera 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Tysacy ludźi su Dźeń jednoty Němskeje w sakskim sejmje swjećili. Prezident parlamenta Alexander Dierks (CDU) wupraji so w swojej narěči na oficialnym swjatočnym zarjadowanju za demokratiju. „Sym přeswědčeny, zo demokratija diskusije trjeba“, wón zwurazni. „Demokratija je to najdrohotniše, štož wobsedźimy.“ Zhromadny nadawk tuž je, „w dobrych debatach tež ze zwadami pokazać, zo smy kmani, na tutym fundamenće centralne prašenja ludźi w našim kraju rozrisać“. Dale skedźbni Dierks na zmužitych wobydlerjow, kotřiž běchu nazymu 1989 na dróhu šli a jednotu Němskeje zmóžnili.

Prezident Sakskeho wustawoweho sudnistwa Matthias Grünberg je hladajo na diskusije wo pozdatnych deficitach demokratije na wuchodźe Němskeje zadźiwany. Wólbne wobdźělenje je w potrjechenych krajach wysoke. „Z tym ludźo dopokazuja, zo je jim politika wažna.“

Ćěriwa su dźeń a tuńše

pjatk, 04. oktobera 2024 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Ćěriwa za jězdźidła su dźeń a tuńše. Bencin družiny Super E10 je mjeztym tak tuni, kaž w oktobrje lěta 2021, zdźěli wčera němski awtomobilny klub ADAC. Hladajo na přerězk po cyłej Němskej płaćeše zawčerawšim liter 1,631 eurow. To bě 1,2 centaj mjenje hač před dźewjeć dnjemi. Pła­ćizna za diesel je so tohorunja znižiła, tola nic tak sylnje kaž bencin. Tak bě tomu jenož 0,5 centow mjenje. Za liter diesela dyrbjachu kupcy w Němskej zawčerawšim 1,529 eurow zapłaćić.

Wobě płaćiznje za ćěriwo stej so minjene měsacy tendencielnje znižiłoj. Zańdźeny tydźeń bě to krótkodobnje hinak. Najwažniši signal za wuwiće je płaćizna za wolij.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND