W     kónčinje wokoło Raduša su lětsa zaso krasne margarity kćěli. Přećelce Johanna a Marie-Louanne stej tuž składnosć wužiłoj a sej krasne wěnčki nawiłoj. Dźiwje kwětki na łukach skića rjanu móžnosć, so kreatiwnje z nimi zaběrać. Trochu pozdźišo pušći­štej přećelce wěnčki na wodu, štož je čołmikowarjow po groblach Sprjewje zawjeseliło. Foto: Peter Becker

Milan Grojlich přihotuje swój prěni album jako singer-songwriter

Zajimawe, što wšo zamóže tajki koronawirus nastorčić a wotkryć. Štó drje w Serbach je wědźał, zo ma serbski rozhłosownik Milan Grojlich hišće druhu karjeru jako hudźbnik? Karjera snano njeje cyle prawe słowo, přiwšěm je rodźeny Bu­kečan hižo něšto lět – abo lěpje prajene hižo wot časa młodźinskich lět, potajkim połojcu swojeho žiwjenja – hudźbnje po puću. Skutkuje jako gitarist skupiny, komponować a spěwać tohorunja za­móže.

Swój prěni zjawny wustup we Łužicy jako spěwytwórc Rokotak měješe Grojlich před pjeć lětami w Chróšćanskej putniskej hospodźe. Na tymle koncerće pak je jeno swoje němskorěčne spěwy předstajił. Jeho takrjec serbski „comingout“ jako Rokotak sta so we wobłuku pandemije. Hnydom tři serbske „Spěwy přećiwo krizy“ bě w měrcu internetnje wozjewił, a jury Serbskeho poskitka tydźenja w syći je jeho 7. meje za nje z mytom wuznamjeniła. Wosebje „Prózdne dróhi“ – na krizu přebasnjena warianta pěsnje „Hory módre, ja was ­znaju“ – su zajimcow přeswědčili.

Ptačk, kotrehož njewidźiš

Ludowe nakładnistwo Domowina je w kooperaciji z Bianku Wjeńcynej a Katju Senner wudało nowy wobrazowy słownik za dźěći wot dweju lět. Janina Mikławškowa je jón lektorizowała. Kniha z twjerdeho papjerca wopřijima 30 pi­sanych wudebjenych stron. Twjerdy stabilny material je cilowej starobje přiměrjeny, wšako měri so nowostka na małe dźěći. Přiwšěm móhła wjazba tróšku krućiša być.

Što na was čaka ...

Nowowudaće je jednorěčne – ilustracije su jenož serbsce popisane. Spěchować ma so tak nałožowanje serbskeho słowoskłada bjez wliwa dalšeje rěče. Přełožk principielnje trěbny njeje, wšojedne na kotrym rěčnym niwowje so wužiwar pohibuje. Wšako su wobrazy jasnje ilustrowane. Pěstowarske dźěći trjebaja wězo kompetentneho čitanskeho partnera.

Štwórć lětstotka na dobro tradicije

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:

Serbska drastowa skupina Židźino swjeći slěborny jubilej – tuchwilnych wobstejnosćow dla pak hakle klětu

Po Božej słužbje šwarne rańše piwko a dujerska hudźba, dobre­ serbske chłóšćenki, zabawna bjesada, wustajeńca­prezentacija tradicionelneho rjemjesła, wječor reje a stajnje prezentna serbska narodna drasta – wšo to słuša k swjedźenjej „Swačina na pólnej mjezy“, kóždolětnemu wjerškej towar­stwa Serbska drastowa skupina Židźino. A wšo to je lětsa­ wupadnyło. Přičina su, kaž nikoho wjace njedźiwa, korona­wirus a naprawy přećiwo njemu. Ćim bóle zrudźa, zo chcyše towarstwo z woblubowanym zarjadowanjom zdobom swoje 25. narodniny swjećić.

„Pod tuchwilnymi wobstejnosćemi a hladajo na trěbne wěstotne a hygieniske napra­wy njejsmy swjedźeń lětsa prosće zwoprawdźić móhli“, předsyda drastoweje skupiny Uwe Schuster podšmórnje.

Přirodny haćik sej připrawić

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:

Kóždemu, kiž ma zahrodu, je poručene sej něhdźe mały haćik připrawić. Samo ludźom, kiž w městach bydla, fachowcy poručeja sej wjetše sudobjo z wodu na balkon stajić, hdźež maja hatne rostliny. Na wsy je za to wo wjele wjace móž­nosćow. Wšako maja wobydlerjo zwjetša ležownosće, na kotrejž sej tón abo tamny přeje, zo woda pluskota, hdźež móže płuwać­ abo sej jenož noze chłódźić. Na kóncu rozmyslowanja zajimc wotwažuje, hač sej pool z kumštneje maćizny staji abo sej radšo mjeńši hat připrawi. Trend, tajki haćik sej wutworić, je, jón přirodźe blisko koncipować.

Blečk wotpočinka a inspiracije

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:

Romska kamilka wonja, ručež so z ruku jeje skromnych łopješkow dótknu. Aroma­ skutkuje kaž přeprošenje, po zahrod­ce so rozhladować. A tónle wotpohlad chce Njebjelčanka Beata Čornakowa zajimcam nětko zmóžnić. Milenka Rječcyna je so z njej rozmołwjała. 

Njedźelu, 14. junija, měješe so po cyłej Sakskej­ dźeń wotewrjeneje zahrodki wotměć. Tón bu koronapandemije dla wot­prajeny, w Kamjencu pak su so entuziasća rozsudźili jón jako „dźeń wotewrjenych durčkow do zahrodki“ přewjesć, a to w Lessingowym měsće a na wokolnych wsach. Tež Wy so na nim wobdźěliće. Čehodla?

Rentnar a što potom – wuměn­karsku swobodu wužiwać abo wuža­danje při­wzać (25)

Někotři njemóža so toho časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo wjesela abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.

Dnja 6. julija 1990, krótko po swojich 90ćinach, zemrě moler, grafikar, pu­blicist a spisowaćel Měrćin Nowak-Njechorński. Do smjerće prošeše wón Róžu Pinkawinu, kotraž měješe jara přećelski poměr k njemu, so wo to starać, zo měli jeho dźěła zjawnosći spřistupnić. Wo to so wona, kiž je mjeztym dawno na wuměnku, hač do dźensnišeho swěru stara.

Pod nadpismom „Z kameru po Łužicy

a do swěta won“ wěnuje so w nowej

seriji Serbskich Nowin filmowc

dr. Toni Bruk stawiznam serbskeho

filma. Mjez druhim rozprawja wón

w swojich wuwjedźenjach wo wosebitosćach a njewšědnosćach před a za kameru kaž tež wo wuwiću serbskeho

filma hač do přitomnosće.

Mnozy Serbja, předewšěm čłonojo serbskich wuměłskich kołow, měnjachu, zo je načasu serbski film, abo to, štož jónu z njeho budźe, institucionalizować. Spočatk 1970tych lět załožichu tuž dr. Alfred Krawc (předsyda), Jan Hempel, Konrad Herrmann a Toni Bruk „Serbsku dźěłowu skupinu za film a telewiziju“, z kotrejež wurosće w běhu někotrych měsacow Koło serbskich filmowcow.

Wjeselo dźěći ju spokoja

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:
Wćipnej wobhladujetaj sej Jan a Leńka prěničku ze swojej maće­rju­ Lydiju Maćijowej. Foto: SN/Hanka Šěnec

W      Ludowym nakładnistwje Domowina je minjeny tydźeń nowa kniha za dźěći wušła. Zestajerka Lydija Maćijowa je lóštne hrónčka za porsćiki nazběrała, kotrež nětko ludźom spřistupnja. Jako wona do nakładnistwa přińdźe, zo byštaj jej lektorka Janina Mikławškowa a jednaćel Syman Pětr Cyž nowostku přepoda­łoj, je Dźěćiznak składnosć wužił a jej někotre prašenja stajił.

Pójće zaso na farmu!

pjatk, 12. junija 2020 spisane wot:

Dźěćaca a młodźinska farma we Wojerecach wot mi­nje­neje srjedy zaso hosći wita. Skupinki z pěstowarnjow abo dalšich kubła­ni­šćow smědźa so za wšelake poskitki přizjewić, zo bychu jim tam w tuchwilu wužadacym času wotměnjawu zabawu zmóžnili. Přiwšěm měli so wopytowarjo na to nastajić, zo dyrbja tež na farmje hygieniski koncept dodźeržeć. Cyle zjawnje wšak farma hišće přistupna njeje.

Ute Große

Foto: Ute Große

nowostki LND