Zmiń so, paducho!

pjatk, 06. měrca 2020 spisane wot:
Dokelž Šěnecy do wulkeho města přećahnychu, dyrbjachu so Filip, Měto a Majk wot swojeho lubeho papagaja dźělić. Předać jeho nochcychu a jeho do zwěrjatownje dać bě jim tež žel. Měto wědźeše sej radu. „Dam jeho swojemu přećelej Pětrej, tón papagaja derje znaje a ma jeho rady. Wón budźe jeho tež derje hladać.“ Hdyž Pětr z klětku a ptačkom domoj přińdźe, to mać z hłowu wiješe, prajo: „Božičkecy! Što da ty tam njeseš? Tajki ptak je nam runje hišće falował!“ Papagaj w swojej klětce pohlada z křiwej hłójčku na nju a krakaše: „Wopica! Stara wopica!“ Pětr so stróži, hačrunjež wědźeše, zo běchu jeho Majk, Měto a Filip hišće wjac tajkich lózyskich słowow nawučili. Woni mějachu swoje wjeselo, hdyž papagaj tajke słowa kaž paduch, njeplech abo koza škrěčeše. A runje te sej papagaj najlěpje spomjatkowaše a často wołaše. Pětr staji klětku z papagajom do swojeje stwy. Wječor nan a mać wobzamknyštaj, zo donjesetaj lózeho ptačka za někotre dny do domu za zwěrjata. Jako Pětr to zhoni, bě jara zrudny. Njedźelu wobhladachu sej swójbni w telewiziji krimi, jako bě nadobo z Pětro­weje stwy škrě­čenje ptačka słyšeć.

Maik Herzog chce domoródnym a turistam atrakciju we łužiskej jězorinje wutworić

Njeličomne stawiznički wě Łazowske stare dwórnišćo powědać. Nastało bě wone do lěta 1900. Tehdy zastawaše ćah hišće wo­srjedź wsy. „Samo hosćenc tam mějachu. Pozdźišo zaměstnichu tam žłobik. Wot lěta 1996 je mebletwarc twarjenje wužiwał. Naposledk bě w nim tattoo-studijo­“, powěda Maik Herzog. Wón je wot 2011 wotnajer a šefkuchar hosćenca „K běłemu konjej“ na torhošću. W oktobrje 2018 bě wón stare dwórnišćo kupił. Wot toho časa wón imobiliju přetwarja, a to na hosćenc z pensiju. Tak ma we łužiskej jězorinje dołhodobna atrakcija nastać.

Posćić so njeje žana dieta!

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:

„Tak mi hišće ženje proste jabłuko słodźało njeje“

Tuchwilny póstny dojutrowny čas je mnohim z přičinu so posćić. Serbsku žurnalistku Dianu Fryčec-Grimmigowu je rozmołwa z wobdźělnikami posćenskeho seminara w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje před něšto lětami samu k posćenju pohnuło. Wo swojich nazhonjenjach z hojenskim posćenjom wona tule rozprawja.

„Znowazjednoćenje Němskeje – són a woprawdźitosć“ rěka kapsna kniha z pjera Waltera Leonharda. Rodźeny ­Durinčan je 40 lět we Wětrowskej šamotowni­ dźěłał. Serbske Nowiny wozjewjeja­ jeho trochu wudospołnjene, wot Arnda Zoby a Friedharda Krawca ­z přećelnej­ dowolnosću nakładnistwa DeBehr zeserbšćene dopomnjenki.

W lěće 1979 stach so z produkciskim nawodu za wšě twornje Wětrowa, zamołwitym za přihot produkcije a za dokumentaciju zhotowjenych jednotliwych wudźěłkow; lěta 1982 dowěrichu mi funkciju direktora za nakup, rozšěrjenje a bilancowanje. W tej dźěławosći běch za čas přewróta rozsudnje sobu zamołwity za to, přetworić Wětrowsku šamotownju na towaršnosć z wobmjezowanym rukowanjom (tzwr).

Wosebity wopyt měli

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:
Nory na Wor­klečanskej zakładnej šuli mějachu róžowu póndźelu wosebity wopyt. K nim běchu sej Serbskopazličanscy póstni­carjo z princesnu Christinu II. a princom Marcelom II. kaž tež z dźěćacym princowskim po­rom Józefom a Luciju dojěłoj. Wšitcy dožiwichu krasny hodźinski program a jón zawěsće tak spěšnje njezabudu.Tekst a foto: Anja Nowakowa

Přińdźemy zaso!

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:

W     horće Malešanskeje Witaj-přebywarnje „K wód­­nemu mužej“ smy po hodźoch zhro­madnje přemyslowali, što w zymskich prózd­ninach činić. Na kóždy pad dyrbi dźeń hrajka­nja być, sej prajachmy. A warić tež chcemy. Zaběru w sněze smy tohorunja planowali. Ale to běše lětsa bjez zmysła.

Serbske nałožki we wobrazach

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:
Foto: Werner Sroka
Šulerki a šulerjo rjadownje 3a Wojerowskeje šule Při Worjole ­su njedawno ze swojej rjadowniskej wučerku knjeni Kirstei­nowej Domowinski dom wopytali. Zhromadnje z nimi je referent Domowiny Werner Sroka w nadawku přirady za serbske naležnosće města Wojerec lońše molowanske wubědźowanje „Serbske nałožki w běhu lěta“ wuhódnoćił. Přewodźała je wuhódnoćenje tež wučerka serbšćiny knjeni Kummerowa. Nimo 3a bě so na wubědźowanju tohorunja rjadownja 4a wobdźěliła. Twórby šulerjow serbšćiny wobeju rjadownjow su tuchwilu w klubowni Domowinskeho domu wustajene, štož maja dźěći za wulku česć. Kóždy wobdźělnik wurisanja dósta připóznawanske wopismo, wězo serbskorěčne. Wot jury wuzwolene tři najlěpše wobrazy mytowachu z wosebitym wopismom a pjenježnym darom. Přijeli su je cyle hordźe Clemens Mizera a Amadeús Scholz za wobraz „Chodojty­palenje“, Laura Schindler a Tessa Katharina Pasora za twór­bu „Jutry“ kaž tež Hannah Krüger, Stella Gazsi a Swana Sachon za mólbu z motiwom „Mejemjetanje“. Knjez Sroka wuda šulerjam a wučerkomaj z wje­selom słódne pječwo.

Ćah wjesołych dźěći

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:
Něhdźe 800 holcow a hólcow cyłkownje šěsć Choćebuskich zakładnych šulow a pjeć pěstowar­njow je minjenu wutoru póstnicy swjećiło a zhromadnje po měsće ćahnyło. Nory mějachu tež dźěćacy princowski por Vivien I. a Maxa I. Hižo 15. raz běchu w Choćebuzu „ćah wjesołych dźěći“ organizowali, kotryž drje je jedyn z najwjet­šich dźěćacych na wu­cho­dźe Němskeje. Tež lětsa zarjadowa jón to­warstwo Dźěćacy kar­newal Choćebuz KiKaC. Wot Staroměšćanske­ho naměsta ćehnjechu póst­ni­carjo mjez druhim po Berlinskej dróze hač k  swjedźenskemu stanej na Skótnych wikach, w kotrymž su na to wšitcy hromadźe póstnicy swjećili.Tekst a foto: Michael Helbig

Njebojće so rěče!

pjatk, 28. februara 2020 spisane wot:

22. literarne wubědźowanje Załožby za serbski lud a LND

Bjez kófrow

Clemens Bobka

Měrne hromjenje kolijow pjelni so z přeco penetrantnišim šćerčenjom. Nakładny ćah praska přez dwórnišćo. Njeličomne zdónki smala nimo mučneho mjezwoča, wóz za wozom. Mócny přewěw křiwy rjap zlochka třase – steji tam kaž do róžka pójsnjena marioneta.

Hlada do ćmy. Sćin jeho čapki chowa zapad­njenej woči před zymnej neonowej swěcu. Fałdy na čole su hłuboke, křiwe brózdy. Mjez ćeńkimaj hubomaj ­dymi so napoł wotpalena cigareta. Jeho poslednja.

Zady njeho chwata třepotaca młoda ­žona přez peron. Krejčerwjene cyby wisaja jej po horbatym chribjeće. Z dołhimi nochćemi sej nerwoznje nadkoleno drapajo so w rozdrětych toflach do ćoplišeje čakarnje kopoli.

W tutej kolumnje powědaja štyrjo redakciji SN znaći mjezynarodni awtorojo, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich­ nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych­ mjeńšin.

Běše pak něhdy, zo sćělesni so jedyn z avatarow prof. Winka jako pólski turist w Čěskej republice ...

Njebě dźě to prěni raz, zo poby prof. Wink w Praze. To je tajke rjane město z wulkej uniwersitu, z mnohimi pomnikami, barami a korčmami – a wězo z tunim, najlěpšim piwom swěta.

Za prof. Winka bě samozrozumliwe w Čěskej pólsce rěčeć. Njebě docyła předstajomne, sej piwo hinak skazać hač z formulu „poproszę piwo“. Čěšćina je pólšćinje tak podobna; kóždy ze zapadnych Słowjanow w Čěskej ju rozumi! A přeco je dóstał, štož bě skazał.

nowostki LND