Swjateho Mikławša witali

pjatk, 03. januara 2020 spisane wot:

Foto: Lydija ŠołćinaPřekwapjenku dožiwili su tež w pěstowarni „Chróšćan kołća“ jako wopyta jich 6. decembra swjaty Mikławš. Hižo do toho sej dźěći mjez sobu powědachu, što bě jim swj. Mikławš doma do škórnička tyknył. „Hač drje tež do pěstowarnje přińdźe?“, so prašachu. Tež někotři wobydlerjo z Domu „swj. Ludmile“ su so ze swojimi hla­dar­kami přidružili, zo bychu swjateho Mikław­ša witali. Pěstowarnju sej wobhladać a dźěći tu dožiwić je jich jara zwjeseliło. Wšako maja zwiski k dźěćom a z nimi tež swjedźenje abo zaběru přewjeduja. Tak powita wjednica „Chróšćan kołća“ Kerstin Šołćina wosadneho fararja Měrćina Deleńka, wobydlerjow starownje a jich hladarki, kaž tež naše dźěći a kubłarjow. Wšitcy zhomadnje zanjesechu spěwaj „Prěnju swěčku zaswěću“ a „Mikławš, swjaty biskopje“. Knjez farar Deleńk zwoblěka so před nami kaž jako swj. Mikławš a rozłoži na zajimawe wašnje kóždy jednotliwy dźěl drasty. Dźěći jeho z wulkimi wočemi sćěhowachu. Jako swj. Mikławš powědaše knjez farar stawiznu wo swójbje, kotraž měješe tři holcy, a jim bě mać zemrěła.

W u h l a d yn al ě t o2 0 2 0

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:
Nahladnosć SPD dale woteběra. Poněčim čłonojo a nawodnistwo strony widźa, zo su sej z Norbertom Walterom-Borjansom a Saskiju Esken dweju předsydow wuzwolili, kotrajž ničo njemóžetaj. Swoje přilubjenje, wulku koaliciju wopušćić, dźě běštaj spěšnje zaso cofnyłoj a wo předewzaću, Hartz IV wotstro­nić, dawno wjace njerěčitaj. W tym prašenju bě jimaj CDU „ptačka“ po­kazała. Nětko bliži so SPD pjećprocentow­skej zawěrje.
Američenjo wuzwola 3. nowembra 2020 Donalda Trumpa na dalše štyri lěta do zastojnstwa pre­zidenta. Jednanje k jeho wotsadźenju je so hižo spočatk lěta nimokuliło. Na to měješe Trump cyłe lěto chwile so jako wopor suroweho přesćěhanja ze stron demokratow insceno­wać. Tući bě­chu we wólbnym boju z ni­­male 80lětnym kandidatom nastupili a pod- ­­leželi. Jenički tróšt: Po přichod­nych štyrjoch lě­­tach dyrbi wón Běły dom wopušćić, hač chce abo nic.

Njepowalnje šulerjo hibanja Fridays for future kóždy pjatk za lěpšu klimu demonstruja. Greta Thunberg je přeco hišće jich wulki idol. Přiwšěm pak sami tak prawje njewědźa, što chcedźa sej wot politika­rjow žadać.

Na swojim zhromadnym posedźenju wčera w Bukecach (Hochkirch) zwuraznichu zastupjerjo ewangelskich Bjesadow z Rakec (Königswartha), Hodźija (Göda) a Malešec (Malschwitz) swoju starosć, zo so předewšěm katolscy Serbja dźeń a mjenje zwonka wuskich mjezow katolskeho kraja wuznawaja. Tak rozprawješe Bukečanski farar Domaš Kokoška wo njedawnej rozmołwje ze šulerjemi Chróšćanskeje zakładneje šule „Jurij Chěžka“, kotřiž běchu so z busom po puću do Kyrko­nošow (Riesengebirge) w Bukecach (Hochkirch) zabłudźili. „Jako jim powědach, zo běchu Bukecy (Hochkirch) hišće před 80 lětami wuznamna serbska (wendisch) wosada, zo bydleše naš basnik Kito (Christian) Lorenc (Lorenz) přez lětstotki w bliskim Wuježku (Wuischke) a zo skutkowaše sławny Korla Awgust Kocor (Kater) samo hišće dale na wuchodźe (Osten), njemóžachu so dodźi­wać. Jim scyła wědo­me njebě, zo tež za Haslowom hišće Serbja bydla.

„Nomen est omen“

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Rěkam Lubina,

Lubina Lubinskec

Twoje mjeno je Twój wosud.

Rěkaš-li Kevin, Justin, Mandy, Maurice abo Chantal – škoda wo Tebje. Přepytowanja Oldenburgskeje uniwersity dopokazuja, zo samo wučerjo měnja, zo drje z Tebje ničo praweho njebudźe.

Bohudźak maja Serbja swój leksikon předmjenow z typiskimi serbskimi mjenami kaž Adolf abo Žaklin.


A hdy sy Ty posledni raz swoju chorhoj płokał?

Burow w Berlinje hišće njewidźeli

Ratarjam po cyłej Němskej so hubjenje dźe. Woni zetkachu so njedawno w Berlinje, hdźež njejsu sej mjez sobu jenož swoje traktory pokazali, ale tež na swoju situaciju skedźbnili. ­Wulkoměšćanam pak skićeše njewšědna wukonowa

demonstracija jězdźidłow spodźiwny wobraz. Burow dźě znaja hewak z wusyłanjow telewizije, hdźež žiwjensku partnerku pytaja. „My was nasyćimy“ steješe na plakatach protestowacych.

Berlinjenjo so chětro dźiwachu. Wšako kupuja swoje zežiwidła

we wulkich kupnicach. Tajkich chaotow na traktorach,

kotrež cyły dźeń dróhi města zatykachu, hišće nihdy widźeli njeběchu.

Tež z Čorneho Hodlerja su so ratarjo z traktorami

do Berlina nastajili. Tam woni rozprawjachu, zo intensiwnje

na idejach dźěłaja, kak móhli ludnosć ze zežiwidłami

zastarać. Jedyn z tych, kotryž nochce mjenowany być,

je w běhu lětušeje hriboweje sezony předźěłane

pražene prawaki jako šnicle předawał. „Wšitko

bě rjenje zapakowane, ludźo ani widźeli njejsu,

Módra –

žana serbska alternatiwa

Dale a wjac kul­turnych skupin

ma pro­­ble­my

z dorostom.

Ludowe nakładnistwo Domowina dóstanje klětu noweho jednaćela. Njewěmy pak hišće, štó to budźe, dokelž su sej zamołwići kruće slubili, zo to nikomu njepřeradźa, doniž njeje naležnosć takrjec ­w suchich­ ­rubach. Chcemy so tuž po tutym puću na noweho šefa wobroćić a rjec, zo jemu job njezawidźimy. Wosebje w redak­ciji Serbskich Nowin změje wón tójšto dźěła. W někotrych stwach redaktorow wupada kaž w swinjacym chlěwje (hlej ­wobraz) a mnozy słowo ­„digitalizacija“ hišće prawje pisać njemóža. Tohodla budu srědki serbskeje załožby za wonu digitalizaciju tam wosebje derje zapołožene. Něhdy su w rumnosćach redak­cije kurili a někotružkuli škleńčku wu­pili. To běchu hišće časy. ­Stare pisan­ske mašiny wuprudźachu cyle swojo­raznu wóń. Knježeše takrjec ­wosebita redakciska atmosfera, kotraž měješe tež něšto kreatiwneho. To wšo je nimo. Kurić a žlokać je dawno zakazane. Někotre ze starych pisanskich mašinow namakaš ­druhdy na čaporowych wikach. Mjeztym ničo na flair starych ča­sow njedopomina, chiba hromady ćišćaneje papjery, kotraž wšu­dźe wokoło leži.

Dr. Stefan Reichelt wot lětušeho julija farar na wsach Halštrowskeje Hole a Wojerowskeho stareho města

Sadu „Woramy a wusywamy symjo na pódu, róst a kćěw pak maja njebjesa­ w rukomaj.“ je farar dr. Stefan Reichelt nazymu we wosadnym lisće­ pisał, dźakujo so Bohu za bohate žně. Blunjanski chronist a zdobom čłon wosadneje rady Jörg Redlich w lisće rozprawja, zo su fararja Reichelta 18. awgusta zapokazali: „Po třoch lětach wakancy je Blunjanski farski dom zaso wobydleny.“ Dr. Stefan Reichelt je zamołwity za něhdźe 2 000 křesćanow ewangelskeje wosady Bluń, kotrejž přisłušeja tež Bjezdowy (Klein Partwitz), Zabrod (Sabrodt), a Janska wosada Wojerowskeho stareho města.

„Wosebje wsy w Halštrowskej Holi charakterizuje serbskosć. Chcu sobu pomhać, tele korjenje zaso wožiwić“, wopisuje dr. Reichelt wiziju swojeho wosadneho dźěła. Jako farar widźi so wón sam předewšěm jako wozjewjer słowa Božeho, jako dušepastyr a koordinator. Zdobom wuwučuje konfirmandow. Intensiwnje chce z wosadnej radu w Halštrowskej Holi a we Wojerowskim starym měsće hromadźe dźěłać.

Krótko do hód zastupich prěni króć do wobchoda za toboły na Jerjowej 21 w Budyšinje. We woknje běch so mjenje a bóle připadnje tobołki z wobrazom serbskeho kwasa dohladała. A to mje zajimowaše. Serbski katolski kwasny por z małej skupinu přiwuznych, wšitcy w serbskej narodnej drasće, hladaše z woknom na staroměšćanski puć.

„Chcu něšto trajne tworić, ničo, štož je po jednej sezonje zabyte. Dźěłam tuž z přirodnymi materialijemi a kóžda toboła abo toša, kotruž poskiću, je unikat“, mějićelka wobchoda za kreatiwnu modu „Marlen“ Hella Schwager powěda. „Kóžda toboła něšto wo čłowjeku wupraji, kiž ju nosy. Móžeš sej po zaběrje z tematiku samo swět stawiznow, technikow šića a materiala wotkryć.“

Zetkanje z Hellu Schwager we wobchodźe nad schodami, kotrež wjedu k Michałskej cyrkwi, chowa w sebi pućowanje po nazhonjenjach a dožiwjenjach designerki za wudźěłki z kože. Swoju dźěłarnju-manufakturu ma wona w bliskich Błohašecach. Na kulojtych narodninach před lětami bě ju dźowka Marlen z wobchodom w Budyšinje překwapiła a jej tak přeće młodych lět zwoprawdźiła.

Runja nanej rady hudźa

pjatk, 20. decembera 2019 spisane wot:

Donatec hólcy po Serbach jako wobdarjeni hudźbnicy znaći

Što zwjazuje nabožnu Chróšćansku cyrkwinsku band ze skerje swětnymi serbskimi kapałami kaž SerBeat, Praskot abo Holaski? Sprěnja wězo, zo hudźa a spěwaja tam zhromadnje młode serbske talenty. To wosebite pak je, zo nadeńdźeš w kóždej z mjenowanych skupin znajmjeńša jednoho hudźbnika ze swójbnym mjenom Donat. Dokładnišo, su to Józef, Michał, Bosćan a Tadej, synojo znateho pišćelerja a kantora Symana Donata z Chrósćic. Mjeztym su wšak Donatec hólcy po Serbach jako wosebje wobdarjeni hudźbnicy znaći.

Talent jim do kolebki połoženy

Serbska debata

nowostki LND