Dokumentarny film wotbłyšćuje ambiwalentnje žiwjenje we łužiskim brunicowym rewěrje

Wonkowny wid wujewja často nowe perspektiwy – za zdaloka zhladowacych runje tak kaž za wobkedźbowanych. Přidatna runina so wukopa, hodźi-li so tajkile wid takrjec zwěčnić. Najskerje najkmańši medij za to je film, kaž režiserka Anette Dorothea Weber ze swojim „wuměłstwowym dokumentariskim paskom“, kaž wona produkciju „Es kommt darauf an das Hoffen zu lernen“ mjenuje, nazornje dopokazuje. Z dołhimi, měrnymi nastajenjemi kamery, repetitiwnej, na serbsku motiwiku nawjazowacej hudźbu (Mike Rausch) a njekomentowanymi wuprajenjemi portretowanych protagonistow poradźi so jej kedźbyhódny kaleidoskop reality we łužiskim brunicowym rewěrje. Kontrasty wutwori wona z wospjetowacymi so sekwencami jasnje artificielneho razu, kotrež słužachu spočatnje tomu, zajim wobydlerjow a přesydlencow kołowokoło Slepoho zbudźić a jich motiwować, wo swojich dožiwjenjach a přećach rozprawjeć.

To najlěpše z minjenych 70 lět znowa prezentowane: Program „Folklora!“ jako na wjerški bohata rewija reje a hudźby

W notowym archiwje sej přehlad wo 70lětnych stawiznach Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje stworić a potom to najlěpše a najskutkowniše znowa na jewišćo přinjesć – tutu ideju zwoprawdźi z kompetencu serbska hudźbnojewišćowa institucija, předstajejo ju pod titulom „Folklora!“ 4. a 18. nalětnika kaž tež 8. jutrownika w swojim domje na Wonkownej Lawskej.

Cyły rjad komponistow, mjez nimi tež serbskich, tworješe w běhu mjeztym sydom lětdźesatkow wobstaća SLA specielnje za tónle dom ze swojim wosebitym nadawkom, serbsku hudźbnu kulturu pěstować a dale wuwiwać. To rěka, nad wohenjom kreatiwnosće jenož njestražować, ale jón tež dale dawać. Za jubilejnu galu wubrachu so předewšem kompozicije Jurja Winarja, Jana Bulanka, Jana Pawoła Nagela, Jana Chlebníčeka, Huberta Krossa, Clemensa Pötzscha, Wolfganga Böhmera a Enjotta Schneidera kaž tež Korle Awgusta Kocora, Jurja Pilka, Antonína Dvořáka a Jiříja Janoušeka, Dietera Kempeho, Liany Bertók a Wolfganga ­Fristera.

W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež znowa skedźbnić je trjeba, zo njebychu so pozabyli.

Wotpowědne impulsy chce awtorka

serbskim čitarkam a čitarjam z

rjadom „Znowa čitała“ dawać.

W lěće 1991, před wjace hač třiceći lětami, je wušła Jurja Kochowa kniha „Ha lećała je módra wróna“. Sym ju tehdy, krótko po změnje, jako lektorka přewodźała. Hižo do 1989 běchu mi někotre jadriwe Kochowe eseje, wozjewjene w němskej rěči w antologijach tehdyšeho srjedźoněmskeho nakładnistwa Mitteldeutscher Verlag, napadnyli a wězo tež jeho inspirowaca narěč na poslednim kongresu Spisowaćelskeho zwjazka NDR w lěće 1987, kotruž běch jako manuskript čitać móhła. Nětko namjetowaše Koch serbskemu nakładnistwu, jeho reportaže a esejistiske přinoški jako „Report ze serbskeje Łužicy“ wudać, kaž podtitl potom rěkaše. Hižo tehdy so mi lubješe, zo bě woprawdźe cyła serbska Łužica měnjena.

Wuznamny přirodowědnik a serbski prócowar Hadam Bohuchwał Šěrach

Lětsa 11. nalětnika wotmě so w Budyšinku w tamnišej cyrkwi wopomnjenska swjatočnosć za Hadama Bohuchwała Šěracha. Serbski superintendent na wuměnku Jan Malink a něhdyši wjesnjanosta Malešec a zahority pčołar Günter Sodan přednošowaštaj wo žiwjenju Šěracha. To bě započatk swjedźenskeho wopomnjenskeho lěta 2023. Wone ma so dale wjesć z přednoškami wo jeho skutkowanju jako pčołar 24. nalětnika w Nosaćicach, z wopomnjenjom smjertneho dnja 2. jutrownika při cyrkwi w Budyšinku, z wotewrjenjom „Šěrachoweho kołopuća“ na swětowym dnju pčołkow 20. róžownika tohorunja w Budyšinku a z pućowanjom po tutej šćežce w smažniku. Nazymu wotměja so přednoški wo pčołarstwje w Hornjej Łužicy a w Sakskej ze znatymi pčołarjemi dźensnišeho časa. K 300. narodninam Šěracha klětu po­swjeći so na kěrchowje w Budyšinku jemu wěnowany pomnik. Štó běše tutón muž a što je zdokonjał?