Wulki zajim na stawiznach měli
Dozrawjene wino w nowym sudobju
Lětuši ptačokwasny program SLA za dorosćenych: Opera „Jakub a Kata“ z načasnym jednanjom
Serbskemu ludowemu ansamblej w Budyšinje běše lońše jubilejne „Lěto Zejlerja a Kocora 2022“ přičiny dosć, jeju operu „Jakub a Kata“ znowa inscenować. Je to jenička opera, kotraž bu wot załožerja serbskeje artificielneje hudźby spisana. Mišter započa na njej w lěće 1851 dźěłać, ale zakónči ju po wjacorych přepisanjach hakle dwaceći lět pozdźišo, a to jako typisku „Opera buffa“ (komiska opera) – ale jenož z klawěrnym přewodom. A bohužel njeměješe tež ani składnosć, ju na jewišću dožiwić. Skónčnje bu twórba w lěće 1966 składnostnje I. festiwala serbskeje ludoweje kultury w Budyskim dźiwadle prapředstajena. Orchestraciju za wulke ćěleso běše Oswin Jäpel přewzał. Pod hudźbnym nawodom pianistki a komponistki Liany Bertók slědowaše prapředstajenje w originalu, potajkim bjez tekstowych změnow a z klawěrnym přewodom w hrajnej dobje 1991/92 Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła.
Změny za potrjeby dźensnišeho dnja
Žarujemy wo spěchowarja serbskeje kultury we Wojerecach
Znata wosobina a spěchowar serbskeje kultury Martin Schmidt je 21. januara 85lětny zemrěł. Lěta 1937 w Szczecinje rodźeny studowaše teologiju w Greifswaldźe, prjedy hač so do Wojerec njepoda. Tam załoži 1968 Koło přećelow wuměłstwa a literatury, jako běše město hišće při tym, so k socialistiskemu wuwić. Njebohi je 1961 w brunicowej jamje Bórkhamor dźěłać započał a kwalifikowaše so hač do 1969 na inženjera za jamowu techniku. Pozdźišo studowaše ekonomiju a sociologiju w Halle nad Solawu.
Priwatny bjesadny kruh kulturnje zajimowanych nasta na jeho iniciatiwu w lěće 1964. Tući załožichu Mału galeriju Wojerecy, dźiwadłowy kruh dorosćenych, a organizowachu literarne předstajenja za dźěći a přednoški wo kulturje najwšelakorišeho razu. Z prěnjotneho Koła přećelow wuměłstwa a literatury nasta 1989 Wojerowske wuměłstwowe towarstwo.
Europu zwjazowace spěwy Gundermanna
Wojerecy (KD/SN). Za čas wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje su mnozy spěwytwórcy we Wojerowskej Kulturnej fabrice (Kufa) minjenu sobotu pěsnje hórnika a „rockoweho poeta“ Gerharda „Gundija“ Gundermanna (1955-1998) w dohromady jědnaće europskich rěčach interpretowali. Woni spěwachu solistisce runje tak kaž zhromadnje, zdźěla přewodźene na wšelakich gitarach, šwedskej Nyckelharpje kaž tež grjekskej Báouki. Na wupředatej žurli zaklinčachu spěwy mjez druhim jendźelsce, francosce, delnjoněmsce a delnjoserbsce. Wšojedne w kotrej rěči – teksty Gundermanna pohnuchu łužiski publikum na njezwučene, přiwšěm znate wašnje. Připosłucharjo njelutowachu z přikleskom a spěwachu němske spěwy zdźěla sobu.
Doprědka hladać
Posowjetske kraje w fokusu
Wulke Hendrichecy (SN/bn). Towarstwo Kunstbauerkino we Wulkich Hendrichecach (Großhennersdorf) wuhotuje lětsa 20. Nysowy filmowy festiwal (NFF), na zwučene wašnje w kinach a dalšich hrajnišćach w Němskej, Pólskej a Čěskej. Tuchwilu hotuja so na wuběr paskow, kotrež chcedźa wot 23. hač do 28. meje pokazać a kotre z nich budu do wubědźowanja wo dohromady dźesać, „Nysowe rybički“ mjenowanych mytow zapřijate. Cyłkownje něhdźe 800 wotpowědnych namjetow je dóšło. Zapodate „hrajne, dokumentarne a krótkofilmy wobjednawaja brizantne temy, kaž rasizm a terorizm, powědaja stawiznički wo samotnosći a wotrosćenju, wěnuja so škitej zwěrjatow a wobswěta abo předźěłanju NDRskeje zašłosće“, w nowinarskej zdźělence zarjadowarjow rěka.
Młodostni maja samostatnje rozsudźić
Budyšin (SN/bn). „Bautzen.Rocks“ je prowizoriski titul planowaneho digitalneho magacina resp. planowaneje platformy za młodźinu w Budyšinje a wokolinje. Zaměr je, „młodostnym region zbližić, wo wukubłanskich šansach a wólnočasnych poskitkach informować kaž tež přinoški produkować a wozjewić, kotrež cilowu skupinu woprawdźe zajimuja“, na hižo přistupnej internetnej stronje – adresa wotpowěduje mjenu magacina – rěka. Trěbne pjenjezy přewostaja Alianca za fachowe mocy wokrjesa Budyšin. Minjeny pjatk je hłowny iniciator Beno Brězan něhdźe dźesać zajimcam projekt w rumnosćach Budyskeho towarstwa Dźěłań dźeń předstajił a zhromadnje z nimi we wobłuku dźěłarnički přichodne kročele kaž tež móžne wobsahi rozjimał.
Młodźina bjez zapala?
Wjace hač „jenož“ narodna drasta – hodźina delnjołužiskich ...
Lubin (PB/SN). Čerwjeny přestrjenc bě so na Lubinskej žurli woponow wukulił, tónraz za wulki wustup hewak skerje na kromje stejacych: drastowe damy a knježa z kónčiny dźensnišeho wokrjesa Dubja-Błóta. Njebě to zarjadowanje reprezentacije Serbow w zwučenym zmysle, ale tajke, kotrež spožči přeslědźenju serbskich sydlenskich stawiznow dospołnje nowy impuls. Njeby-li zapřijeće hižo druhdźe dokładźene było, móhł wčerawši dźeń jako přewrót časa za delnjołužiskich Serbow płaćić. Na tutym dnju wuńdźe kniha „Wěcej ako drastwa“. Wobsah tuteje špiheluje na wědomostnej bazy stawizny zasydlenja Delnjeje Łužicy. Móhli knihu tež jako „atlas Serbow“ pomjenować, wšako njeje wobšěrnišeje twórby, hač 500 stron wopřijaceje knihi w nakładnistwje wědomosće BeBra Berlin.
Prěnja galerija, kotruž dźěćo wopyta
Před něšto dnjemi, 6. februara, zemrě čěska wuměłča Květa Pacovská w starobje 94 lět w ródnym měsće Praze. Mjezynarodnje znata je wona wosebje dla swojich ilustracijow w dźěćacych knihach. Wobrazowa kniha bě za nju „prěnja galerija, kotruž dźěćo wopyta“.
Raz je tež serbsku dźěćacu knihu ilustrowała – Jurja Brězanowe „Wulke dyrdomdejstwa małeho kocora“. Wone wuńdźechu w lěće 1966 w Ludowym nakładnistwje Domowina. Paralelnje nastaštej čěska a słowakska wersija. Bě to jedna z mnohich koprodukcijow wonych lět.
